Onder sterilisatie wordt verstaan een proces dat alle
micro-organismen op of in een voorwerp doodt of inactiveert zodanig
dat de kans op de aanwezigheid van levende organismen per
gesteriliseerde eenheid kleiner is dan één op een miljoen.
Sterilisatie is nodig voor instrumenten en textiel die de barrière
van de huid en/of de slijmvliezen doorbreken en derhalve in
aanraking komen met steriele weefsels. Als basisregel geldt:
reinigen gaat altijd vooraf aan steriliseren. Na huishoudelijke
reiniging en/of reiniging in een ultrasoon reinigingsbad moeten de
instrumenten en het textiel verpakt worden in laminaatzakjes voor
sterilisatie.
Steriliseren wordt uitgevoerd met behulp van een stoomsterilisator.
In de stoomsterilisator moet de juiste temperatuur en de juiste
druk worden opgebouwd. De stoomsterilisator behoeft gedegen
onderhoud (zie paragraaf 4: Periodieke controle van de
stoomsterilisator). Bij verpakt steriliseren wordt gebruik gemaakt
van laminaatzakjes. Maak in uw sterilisator alleen gebruik van
laminaatzakjes waarop een indicator is aangebracht die van kleur
verandert tijdens sterilisatie.
Het kan voorkomen dat beroepsgroepen (tandartsen, huisartsen e.d.)
zelf nadere regels hebben opgesteld met betrekking tot
sterilisatie. Raadpleeg, als u tot een van deze beroepsgroepen
behoort, altijd eerst deze regels voordat u gaat steriliseren.
Meer informatie over steriliseren vindt u in de WIP (Werkgroep Infectiepreventie)-richtlijn 3b,
Reinigen, desinfecteren, steriliseren.
3.1. Sterilisatie instrumenten en textiel
werkwijze:
- Droog de gereinigde instrumenten en het textiel voor verpakking en/of sterilisatie.
- Verpak de instrumenten en het textiel per stuk.
- Belaad de sterilisator maximaal voor drievierde vol en zorg dat de wanden en het plafond van de sterilisator vrij blijven (volg de aanwijzingen van de fabrikant).
- Leg de laminaatzakjes nooit op de laminaatzijde (doorzichtige zijde). Als u de instrumenten niet rechtop kunt zetten verspreid de laminaatzakjes dan over de tray, leg ze op de papierzijde en niet op elkaar.
- Stel het sterilisatieprogramma in. De meest gebruikelijke instelling is: 3 minuten op 134°C of 15 minuten op 121°C.
- Check, indien nodig de temperatuur- en drukmeter op de stoomsterilisator.
- Maak het sterilisatieproces helemaal af en onderbreek nooit tussendoor het sterilisatieprogramma.
- Indien er technische mankementen zijn, laat die dan door de fabrikant oplossen en start het sterilisatieproces helemaal opnieuw. Verpak de instrumenten in nieuwe laminaatzakjes.
- Plak een stickertje met de sterilisatiedatum op de laminaatzijde van de verpakking (dus niet op de papierzijde schrijven). Gebruik de gesteriliseerde instrumenten binnen één maand na sterilisatie.
- Sla de droge gesteriliseerde (verpakte) instrumenten en textiel op in een gesloten kast of lade.
- Hanteer het principe first in, first out (dus wat het eerste gesteriliseerd is, wordt ook weer het eerst gebruikt).
Literatuur
WIP-richtlijn 6b, Reiniging en desinfectie van ruimten, meubilair
en voorwerpen, 2000.
WIP-richtlijn 3b, Reiniging, desinfectie en sterilisatie, 2002.
WIP-richtlijn 29, Infectiepreventie in de dermato-venereologie,
2002.