Klimaat, voedsel en gezondheid hangen op allerlei complexe manieren met elkaar samen. Voedselvoorziening en voedselveiligheid zijn daarin belangrijke thema’s.

Voedselvoorziening

Het klimaat is van invloed op de voedselproductie. Temperatuur en neerslag bepalen welke gewassen verbouwd kunnen worden. Klimaatverandering kan van invloed zijn op de voedselproductie, wanneer klimaatzones opschuiven. Als het warmer wordt kunnen sommige gewassen niet meer, of juist wel in Nederland groeien.

Het effect van klimaatverandering op de voedselvoorziening kan zowel positief als negatief zijn. Meer CO2 carbon dioxide (carbon dioxide) leidt tot een langer groeiseizoen, maar weersextremen kunnen weer leiden tot minder opbrengst. Ook zullen er als gevolg van temperatuurverandering andere ziekten en plagen in de voedselproductie voorkomen.

Andersom heeft de voedselkeuze van consumenten invloed op de productie van voedsel en daarmee invloed op klimaatverandering. Denk bijvoorbeeld aan de uitstoot van broeikasgassen. Het RIVM berekent wat de milieubelasting is van voedsel en wat de invloed is op onze gezondheid. Hierdoor kunnen we berekenen welke veranderingen in onze consumptie nodig zijn om tot een duurzamer en gezonder voedingspatroon te komen (Ocké et al. 2016).

De overgang naar een gezond en duurzaam voedselsysteem is noodzakelijk. Het is belangrijk dat daarin de hele keten, van productie tot consumptie, wordt meegenomen (De Krom & Muilwijk, 2018). Voedselverspilling verminderen is daarbij een belangrijk speerpunt.

Adaptatie- en mitigatiemaatregelen zullen bestaan uit het stimuleren van een voedseltransitie en het inzetten op gewasdiversiteit. Gewasdiversiteit kan leiden tot risicospreiding en tot het ontwikkelen van gewassen die beter bestand zijn tegen extreem weer, zoals overstromingen, hitte en droogte.

Voedselveiligheid

Klimaatverandering kan ook leiden tot veranderingen in geografische spreiding en/of seizoensvariatie van voedseloverdraagbare ziekteverwekkers en infecties.

Door hogere temperaturen en veranderingen in neerslag kan het risico op een besmetting met Salmonella, Campylobacter en Listeria bijvoorbeeld toenemen. Dat speelt vooral wanneer voedsel niet voldoende gekoeld wordt. Om de risico’s te beperken is het dus belangrijk dat er goed gekoeld wordt. Er zijn ook ziekteverwekkers die juist minder goed tegen hitte kunnen. Of klimaatverandering uiteindelijk leidt tot meer of minder ziekteverwekkers is nog niet berekend.

Meer lezen? Kennisagenda Klimaat en Gezondheid