Onderzoeksbeschrijving Monitor Seksuele Gezondheid
Doel
De Monitor Seksuele Gezondheid heeft als doel professionals uit de praktijk, beleid en onderzoek te ondersteunen met actuele cijfers over de seksuele en reproductieve gezondheid van volwassenen in Nederland. Hiermee wordt beoogd de seksuele gezondheid op peil te houden en voor bepaalde doelgroepen en, waar nodig, te verbeteren op specifieke thema’s. Alle resultaten van de Monitor Seksuele Gezondheid 2023 zijn de vinden in het volgende rapport: link
Doelpopulatie
Personen tussen de 18 en 79 jaar woonachtig in particuliere huishoudens in Nederland.
Frequentie onderzoek
De Monitor Seksuele Gezondheid werd in eerdere jaren uitgevoerd onder de naam “Seksuele Gezondheid in Nederland” (2006, 2009, 2012 en 2017). In 2022 kreeg het onderzoek de naam Monitor Seksuele Gezondheid. Sinds 2014 maakt dit onderzoek deel uit van de Leefstijlmonitor.
Dataverzameling
De Monitor Seksuele Gezondheid wordt uitgevoerd in samenhang met het onderzoek Seks onder je 25e. Dit is een participatief actieonderzoek naar de seksuele gezondheid van jongeren tussen 13 en 25 jaar (De Graaf et al., 2024). Personen van 18 tot en met 24 jaar nemen daarom deel aan beide studies.
De Monitor Seksuele Gezondheid maakt gebruik van een online vragenlijstonderzoek (CAWI). Voor dit onderzoek heeft het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) een steekproef getrokken uit de Basisregistratie Personen (BRP (Basisregistratie personen)). De geselecteerde personen ontvingen een uitnodigingsbrief op hun inschrijfadres, inclusief een folder waarin meer informatie werd gegeven over het onderzoek en het belang van deelname. Non-respondenten kregen twee herinneringen waarbij respondenten van 25 jaar en ouder bij de tweede en derde oproep ook een schriftelijke vragenlijst ontvingen. Omdat personen met een herkomst buiten Nederland via deze wervingsmethode minder goed werden bereikt, zijn onder non-responders uit deze doelgroep extra inspanningen geleverd om deze groep te betrekken. Zo is een deel van deze doelgroep huis-aan-huis bezocht om hen te motiveren alsnog deel te nemen. In het rapport van MSG worden de verschillende aspecten van de dataverzameling uitgebreid toegelicht (zie link).
In de rechterkolom op deze webpagina vindt u tevens de “Vragenlijst Monitor Seksuele Gezondheid”.
Respons
Van de uitgezette steekproef respondeert ongeveer 27%. Het aantal respondenten bedraagt ongeveer 15.000. Voor een uitgebreid responsoverzicht zie de documentatie “Dataverzameling Monitor Seksuele Gezondheid” in de rechterkolom op deze webpagina.
Weging
Om verschillen tussen de samenstelling van de netto steekproef en de totale bevolking te corrigeren, is een wegingsfactor toegepast. Voor personen jonger dan 25 jaar is de weging gebaseerd op leeftijd, geslacht, herkomst, schoolgaand of niet, thuis- of uitwonend, regio en stedelijkheid. Voor personen vanaf 25 jaar is gewogen op leeftijd, geslacht, herkomst, sociaal-economische categorie, plaats in het huishouden, regio, stedelijkheid en inkomen. In de documentatie “Weging Monitor Seksuele Gezondheid” staat de weging uitgebreid beschreven. Zie in de rechterkolom op deze webpagina.
Vergelijking GE/LSM-K en MSG
De Gezondheidsenquête (GE, onderdeel van LSM-K)) verzamelt jaarlijks gegevens over leefstijl, zoals indicatoren over bewegen, sport en ongevallen en dient als onderbouwing voor beleid op het gebied van leefstijl en gezondheid. De Monitor Seksuele Gezondheid (MSG) verzamelt daarentegen eens in de vijf jaar gegevens over onderwerpen die minder frequent nodig zijn en richt zich meer op verdieping van bepaalde onderwerpen. De GE/LSM-K en MSG zijn twee losstaande onderzoeken. Hierdoor zijn er verschillen tussen beide, zoals de manier waarop de vragenlijst wordt afgenomen (waarnemingsmethode), de samenstelling van de deelnemers (selectieve respons), de vragen die worden gesteld, de bijbehorende routing (voor wie welke vragen van toepassing zijn), de steekproeftrekking en beloningen. Deze verschillen kunnen ervoor zorgen dat cijfers over dezelfde indicatoren uit de MSG en de GE/LSM-K van elkaar afwijken. Hieronder worden de belangrijkste verschillen verder toegelicht:
Waarnemingsmethode
GE/LSM-K heeft een mixed-method onderzoeksdesign wat betekent dat de vragenlijst op verschillende manieren wordt afgenomen. Respondenten kunnen deelnemen via een online vragenlijst (CAWI: Computer Assisted Web Interviewing) of via een persoonlijk interview (CAPI: Computer Assisted Personal Interviewing).
Bij de MSG wordt de vragenlijst afgenomen via het internet (CAWI) of op papier. Daarnaast is een deel is benaderd voor een motiverend gesprek aan de deur om de vragenlijst als nog in te vullen.
Beloning
Bij de MSG ontvingen deelnemers bij de eerste uitnodiging een cadeaubon ter waarde van 5 euro. In tegenstelling daarmee werd bij de GE een Ipad verloot onder de deelnemers.
Vraagstellingen
De GE/LSM-K richt zich op de kerncijfers over seksuele gezondheid en bevat daarom de belangrijkste vragen voor dit onderwerp. In de MSG zijn de vragen anders dan de GE. De MSG maakt gebruik van een bredere definitie van seksuele gezondheid waarbij niet alleen seksueel risico maar ook seksueel welzijn wordt meegenomen. Daarnaast verschilt soms de gebruikte terminologie, bijvoorbeeld voor verschillende vormen van seksueel gedrag. Een overzicht van de resultaten voor overeenkomstige vraagstellingen tussen beide onderzoeken vindt u in het document “Vergelijking Monitor Seksuele Gezondheid 2023 met GE” .
Weegfactor
De weegfactor die wordt toegepast in de GE/LSM-K en MSG is verschillend. Voor meer informatie hierover kunt u het document “Weging Monitor Seksuele Gezondheid” raadplegen, beschikbaar in de rechterkolom.