Uitbraken van infectieziekten kunnen een grote impact hebben op de samenleving. Het gaat dan niet alleen om de ziektelast, maar ook om kosten: medische kosten, productiviteitsverliezen, kosten voor patiënten zelf, kosten voor het bedrijfsleven en kosten om de uitbraak te bestrijden. Kostenevaluaties kunnen helpen om de aanpak van volgende infectieziekte-uitbraken doelmatiger te organiseren, concludeert Anita Suijkerbuijk (RIVM) in haar proefschrift Costs of infectious diseases outbreaks and cost-effectiveness of interventions.
Kosten inzichtelijk maken
Tijdens haar promotieonderzoek heeft Suijkerbuijk diverse uitbraken van infectieziekten onder de loep genomen: de mazelenepidemie, een uitbraak van Salmonellose, een uitbraak van een resistente bacterie in een ziekenhuis en de mogelijke verspreiding van Ebola in Nederland. Zo was er in 2014 een wereldwijde dreiging van Ebola en ook Nederland moest zich voorbereiden op de komst van besmette patiënten. Daarvoor moest speciale kleding aangeschaft worden en waren er trainingen voor zorgpersoneel. De kosten van al die maatregelen liepen naar schatting op tot 12,6 miljoen euro. Dat had lager kunnen uitpakken wanneer slechts een of twee ambulance regio’s en academische ziekenhuizen voorbereidingen hadden getroffen voor het vervoer en de opvang van mogelijke Ebola patiënten. De zorg voor mogelijke ebola-patiënten zou daardoor niet minder goed zijn geweest, aldus Suijkerbuijk. Suijkerbuijk vindt het een goed idee om na afloop van een landelijke infectieziekte-uitbraak, vaker op een systematische manier de kosten inzichtelijk te maken.
Succesvolle interventies
In haar proefschrift belicht Suijkerbuijk ook een aantal economische evaluaties van interventies die verdere verspreiding van infecties zouden kunnen voorkomen. Deze economische evaluaties dragen vaak bij aan de ontwikkeling van nieuw beleid gericht op infectieziekten en het maken van onderbouwde keuzes van nieuwe interventies. Een voorbeeld van een gunstige interventie is het invoeren van screening op hepatitis B en C onder eerstegeneratie migranten. Onder deze groep migranten die in Nederland leeft, komt chronische hepatitis B en C veel voor. Het screenen op hepatitis B en C en de behandeling ervan is kosteneffectief, doordat ziektekosten, ziekenhuisopnames, productiviteitsverliezen en sterfte aan hepatitis B en C worden voorkomen. Voor de meeste eerste generatie migrantengroepen met een hoog aantal verwachte chronische infecties is het aanbieden van een gecombineerde screening de meest doelmatige strategie. GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en verkennen momenteel samen met zorgaanbieders de opzet van regionale screeningsprojecten.