De variatie aan smaken maakt waterpijpgebruik aantrekkelijk. Populaire smaken zijn appel, watermeloen of aardbei. Ook de sociale omgeving van de waterpijpcafés, waar de waterpijp veel wordt gebruikt, verhoogt de aantrekkelijkheid. Blootstelling aan verbrandingsproducten van waterpijptabak en -kruidenmengsels is echter schadelijk voor de gezondheid. Het is van belang gebruikers hiervan bewust te maken. Dit schrijft het RIVM in het wetenschappelijk tijdschrift Tobacco Induced Diseases.
In opdracht van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)) deed het RIVM onderzoek naar de gezondheidseffecten van waterpijpgebruik. De onderzoekers analyseerden wetenschappelijke publicaties over de aantrekkelijkheid, verslavendheid en schadelijkheid van waterpijpgebruik. Ze verzamelden informatie over verschillende soorten waterpijpproducten, zoals waterpijptabak met nicotine en kruidenmengsels zonder nicotine. Daarnaast werd informatie verzameld over andere aspecten die van belang zijn bij waterpijpgebruik, zoals kooltjes, de verschillende onderdelen van de waterpijp, productverpakkingen en menukaarten in waterpijpcafés.
Aantrekkelijkheid
De waterpijp wordt veel gebruikt in speciale waterpijpcafés. Deze sociale omgeving verhoogt de aantrekkelijkheid van de waterpijp. Bij aantrekkelijkheid van waterpijptabak en -kruidenmengsels spelen vooral smaakstoffen een rol. Populaire smaken van tabak of kruidenmengsels voor de waterpijp zijn bijvoorbeeld appel, watermeloen of aardbei. Uit eerder onderzoek van het RIVM bleek al dat ook bij sigaretten en e-sigaretten smaakstoffen het product aantrekkelijk maken. Daarnaast zijn neutrale verpakkingen van waterpijpproducten volgens de onderzoekers effectief in het verlagen van de aantrekkelijkheid.
Schadelijke gezondheidseffecten
Blootstelling aan verbrandingsproducten van waterpijptabak en -kruidenmengsels is schadelijk voor de gezondheid. Het maakt daarbij niet uit of in de waterpijp tabak of nicotinevrije kruidenmengsels worden gebruikt. Ook de verhittingsbron draagt bij aan de giftigheid: verhitting met kooltjes is de belangrijkste oorzaak van koolmonoxidevergiftiging door waterpijpgebruik. De hoeveelheid koolmonoxide die vrijkomt kan flink worden verlaagd door elektrische verhitting. Hierbij komen echter ook stoffen vrij die tot schadelijke gezondheidseffecten kunnen leiden, zoals aldehydes die longziekten kunnen veroorzaken. Gezondheidswaarschuwingen op pakjes, maar ook op de waterpijp zelf en op menukaarten in waterpijpcafés kan bij gebruikers het bewustzijn over schadelijke gezondheidseffecten vergroten.
Productregulering en informatievoorziening
In vergelijking met bijvoorbeeld het roken van sigaretten, zijn er minder regels van toepassing op het gebruik van de waterpijp. Uit onderzoek blijkt dat gebruikers zich minder bewust zijn van de risico’s van waterpijpgebruik. Het RIVM toont het belang aan van productregulering en informatievoorziening rondom waterpijpgebruik. Dit betreft het reguleren van waterpijptabak en -kruidenmengsels zonder nicotine. Maar ook het reguleren van smaakstoffen in het algemeen en karakteriserende smaken anders dan tabak, zoals fruit, in het bijzonder. Daarnaast is het belangrijk om gebruikers bewust te maken van de schadelijke gezondheidseffecten, bijvoorbeeld door middel van informatievoorziening op alle onderdelen van de waterpijp en in waterpijpcafés.