Go to abstract

Samenvatting

De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft de afgelopen jaren veel aandacht gehad voor de kwaliteit en veiligheid bij radiologieafdelingen van ziekenhuizen. Andere afdelingen waar met röntgenapparatuur wordt gewerkt, kwamen minder goed in beeld. Dit geldt ook voor medische praktijken buiten ziekenhuizen, waar het gebruik van röntgenapparatuur toeneemt. De IGZ houdt toezicht op het gebruik van medische röntgenapparatuur, vooral vanwege het risico dat de patiënt loopt door de röntgenstraling. Daarom heeft het RIVM in kaart gebracht bij welke instellingen en medische verrichtingen buiten ziekenhuizen deze apparatuur wordt gebruikt. Daarnaast is onderzocht waar hoge dosisverrichtingen binnen ziekenhuizen op andere afdelingen dan radiologie plaatsvinden. Gebruik buiten ziekenhuizen Medische röntgenapparaten waarvoor een vergunning nodig is, blijken buiten ziekenhuizen vooral te worden gebruikt door GGD'en, tandartsen, GGZinstellingen en revalidatiecentra. Het meest in het oog springt het toenemende gebruik van zogeheten Cone Beam CT in de mondzorg, waarmee driedimensionale afbeeldingen worden gemaakt. De patiënt wordt hierbij aan meer straling blootgesteld dan bij de tweedimensionale panoramafoto, hoewel de driedimensionale foto in veel gevallen geen bewezen meerwaarde heeft. Om het aanvragen van een vergunning te voorkomen, zouden deze apparaten soms op een lagere buisspanning worden ingesteld, wat de dosis voor de patiënt iets hoger maakt. Gebruik in ziekenhuizen, buiten afdelingen radiologie Voor deze categorie heeft het RIVM in kaart gebracht bij welke specialisten patiënten worden blootgesteld aan relatief hoge doses röntgenstraling bij diagnostische handelingen en interventies. Dat zijn cardiologen, vaatchirurgen, internisten, maag-darm-lever-artsen en urologen. Veel voorkomende handelingen met een relatief hoge dosis voor de patiënt zijn vaatdiagnostiek, het plaatsen van stents en de diagnostiek van galwegen. Hierbij valt op dat cardiologen röntgenapparatuur vaak laten bedienen door eigen assistenten die wellicht geen stralingshygiënische opleiding hebben, terwijl dat op de afdeling radiologie gebeurt door radiodiagnostisch laboranten.

Abstract

In the last years, the Health Care Inspectorate (IGZ) has focused much attention to quality assurance and safety inside radiology departments of hospitals. Other departments where x-ray equipment is used as well as medical practices outside hospitals, where the use of x-ray equipment is increasing, were less in the picture. The IGZ keeps surveillance over the use of medical x-ray equipment, mainly because of the risk associated with the exposure of patients to radiation. For the benefit of this surveillance by the IGZ, RIVM has carried out a survey of medical practices outside hospitals and the x-ray procedures they perform. In addition, RIVM mapped out where the high dose procedures take place inside hospitals outside of radiology and which are these procedures.

Outside hospitals
Medical x-ray equipment for which a permit is needed, turn out to be applied mainly by municipal health services (GGD), next to dentists, mental health institutions and rehabilitation centres. Most noticeable is the increasing use of Cone Beam CT for 3D imaging in dental care. This exposes the patients to higher radiation doses, even though an extra benefit often is not evident. It is reported that in some of these machines the tube voltage is set at a low value to avoid the need for a permit, which would increase the radiation dose to the patient.

Inside hospitals outside of radiology
For this category of procedures, RIVM worked out which medical specialists inside hospitals expose patients to relatively high x-ray doses while doing diagnostic procedures and interventions. These are the cardiologists, vascular surgeons, internists, gastroenterologists and urologists. Commonly performed procedures with relatively high doses to the patient are vascular diagnostics, stent placement and diagnostics of the biliary tract. Remarkable is that cardiologists often let their own assistants operate the x-ray equipment while in radiology departments only x-ray technicians who have had an education in radiation protection operate these machines.

Resterend

Grootte
963KB