How sensitive are smokers to prices. Behavioural effects of an increase in excise duties: stop smoking, reduce smoking, smoke cheaper tobacco products or buy them from neighbouring countries?

How sensitive are smokers to prices. Behavioural effects of an increase in excise duties: stop smoking, reduce smoking, smoke cheaper tobacco products or buy them from neighbouring countries?

Go to abstract

Samenvatting

In Nederland sterven elk jaar 20.000 mensen aan ziekten die een gevolg zijn van roken, zoals hart- en vaatziekten en kanker. Sterfte als gevolg van roken is te voorkomen. In het Preventieakkoord staan verschillende maatregelen om er voor te zorgen dat mensen stoppen met roken of om te voorkomen dat ze daarmee beginnen. Tabak duurder maken is een maatregel waarvan bewezen is dat hij effect heeft. Daarom is vanaf 1 april 2020 de accijns op een pakje sigaretten (20 stuks) verhoogd met €1, en op een pakje shag (50 gram) met €2,50.

Het RIVM heeft onderzocht of deze accijnsverhoging effect heeft gehad op rookgedrag. Hiervoor is een groep mensen, voordat de accijnsverhoging werd ingevoerd, gevraagd wat zij verwachten te gaan doen. Na de accijnsverhoging is hen gevraagd wat zij daadwerkelijk hebben gedaan. Mensen hebben inderdaad hun rookgedrag veranderd, maar minder dan zij vooraf verwachtten. Rookgedrag is in de onderzochte periode niet alleen beïnvloed door de prijsverhoging maar ook door de uitbraak van SARS-CoV-2 dat jaar.

Vanaf april 2020 is 11 procent van de ondervraagde rokers met roken gestopt. Dat is meer dan de circa 3 procent van de rokers die gemiddeld per jaar stoppen. Van de bevraagde mensen is 25 procent minder gaan roken, en 8 procent een ander, goedkoper product gaan gebruiken. Vier procent kocht zijn rookwaren vaker in het buitenland. Dat deden vooral mensen die vlak bij de grens met Duitsland en België wonen, waar tabak goedkoper is. De accijnsverhoging heeft er niet toe geleid dat veel meer mensen hun rookwaar over de grens gingen kopen. Dat komt ook omdat de grens met België gesloten was tijdens de eerste lockdown. Ruim een kwart van de rokers gaf aan dat zij dat wel vaker zouden hebben gedaan als de grenzen open waren gebleven.

De resultaten van dit onderzoek zijn duidelijk beïnvloed door de uitbraak van SARS-CoV-2. Deelnemers gaven aan dat het virus eraan heeft bijgedragen dat zij zijn gaan minderen of gestopt zijn om gezonder te leven. Andere deelnemers (32 procent) zijn er juist meer door gaan roken.

Abstract

In the Netherlands, 20,000 people die every year from smoking-related diseases such as cardiovascular diseases and cancer. Smoking is a cause of death that can be prevented. The government has taken various measures to encourage people to stop smoking or to prevent young people from starting in the first place. Making tobacco more expensive is a measure that has been proven effective. This is why, as of 1 April 2020, the excise duty on a packet of 20 cigarettes was raised by €1 and, on a 50-g packet of rolling tobacco, by €2.50.

RIVM has investigated whether this increase in excise duty has affected smoking behaviour. To this end, prior to the price rise, a group of people were asked what they thought that they would do once it would go into effect. After the excise duty was increased, they were asked how they had actually reacted. People had indeed changed their smoking behaviour, but less than they had previously thought they would. Smoking behaviour in the period concerned was not only affected by the price rise but also by the outbreak of the SARS-CoV-2 virus. From April 2020, 11 percent of the respondents to the survey stopped smoking altogether. That is more than the approximately 3 percent of smokers who, on average, stop every year. Of the respondents, 25 percent are smoking less, 8 percent have started using a cheaper product and 4 percent have bought their tobacco products abroad more frequently. The latter applies mainly to people who live near the border with Germany and Belgium, where tobacco is cheaper. The rise in excise duty has not led to many more people buying their tobacco products from neighbouring countries. This may be partly due to the fact that the border with Belgium was closed during the first lockdown; 28% of respondents admitted that they would have done so more frequently if the borders had remained open.

The results of this research were clearly impacted by the outbreak of SARS-CoV-2. The virus has contributed to smokers smoking less or stopping smoking altogether to lead a healthier life. Others (32%), on the other hand, are smoking more as a result.

Uitgever

Instituut
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu RIVM

Resterend

Grootte
1343 kb