Samenvatting

Op melkveebedrijven wordt C.botulinum regelmatig aangetroffen. De aantallen C.botulinum type B, aanwezig in monsters grond afkomstig van weilanden, varieren van 10-300 kiemen per 100 gram grond. Op bedrijven, die regelmatig weilanden met zuiveringsslib bemesten, blijkt de besmetting met C.botulinum van dezelfde orde van grootte te zijn. Deze aantallen zijn laag ten opzichte van die, welke werden gevonden op een bedrijf waar zich een kringloop van C.botulinum handhaaft nadat onder runderen botulisme was opgetreden als gevolg van bijvoedering met bierbostel (2.000-13.000 kiemen/100 g grond). Op deze boerderij was vermeerdering van C.botulinum in ingekuild gras de meest belangrijke schakel in de kringloop. Uit het beschreven onderzoek is gebleken dat de besmettingsdruk op de overige melkveebedrijven laag was, zodat de kans vooralsnog klein is dat in ingekuild gras een massale vermeerdering van C.botulinum plaatsvindt.