Rijksinstituut voor VolksgezondheidIn Nederland werken steeds meer professionals en organisaties samen om ervoor te zorgen dat ouderen de zorg en ondersteuning krijgen die ze nodig hebben. Daarmee willen ze ouderen helpen om hun gezondheid en welzijn te behouden. Ook helpt het hen om langer thuis te kunnen wonen.
Het RIVM heeft begin 2021, voor de tweede keer, deze ‘netwerken ouderenzorg’ geïnventariseerd in opdracht van het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Dat leverde gedetailleerdere informatie op dan de vorige inventarisatie. Onderzocht is waar deze netwerken zitten, wat ze doen, wie eraan meewerken, en welke knelpunten zij ervaren. Dit keer is ook gevraagd hoe netwerken met de uitbraak van het coronavirus SARS (severe acute respiratory syndrome)-CoV (coronavirus)-2 omgaan. Aan deze inventarisatie hebben 139 netwerken meegewerkt.
De netwerken zitten verspreid over heel Nederland, in wijken, gemeenten of in meerdere gemeenten tegelijk. Door de samenwerking tussen het medisch en sociaal domein kan een huisarts een eenzame oudere sneller doorverwijzen naar bijvoorbeeld sociale activiteiten. Ook kan een wijkverpleegkundige mantelzorgers ontlasten door dagbesteding te regelen voor een oudere met dementie.
De professionals en organisaties werken op zowel bestuurlijk niveau samen als in de praktijk. Het aanbod van activiteiten is groot en divers, voor zowel ouderen als professionals. Een belangrijke activiteit is ouderen informeren waar ze de benodigde zorg kunnen krijgen en hen daarbij te helpen. Voor professionals gaat er veel aandacht uit naar nascholing en afspraken over samenwerken.
Tijdens de corona-uitbraak hebben netwerken de activiteiten uitgebreid of aangepast om ouderen en professionals zo goed mogelijk te ondersteunen. Zo was er meer aandacht voor het psychisch welbevinden van ouderen en zijn voor professionals persoonlijke beschermingsmiddelen geregeld.
Ook nu blijkt dat de netwerken problemen hebben met het vinden van structurele financiering. Verder is het lastig om het medisch en sociaal domein met elkaar te verbinden en gegevens tussen professionals uit te wisselen. Een ander knelpunt is het versnipperde aanbod van zorg en ondersteuning. Het ministerie van VWS ondersteunt de netwerken op verschillende manieren bijvoorbeeld via subsidies.
Steeds meer ouderen wonen langer zelfstandig thuis en willen de regie houden op hun leven. Om dit te kunnen doen is het onder andere belangrijk dat zij in beweging blijven en sociale contacten hebben. Daarnaast is goede zorg en ondersteuning van belang. Het RIVM draagt hieraan bij.
Het RIVM wil eraan bijdragen dat mensen langer en gezonder leven en aan de samenleving kunnen deelnemen. Hierbij kijkt het RIVM steeds meer vanuit een breed perspectief naar gezondheid. Daarbij kijken we hoe preventie, zorg en ondersteuning in samenhang kunnen worden georganiseerd. Het RIVM brengt de kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van het zorgsysteem in Nederland in kaart en biedt handvatten voor preventie.