Binnenlandse signalen

Griepepidemie in Nederland

Er is sinds 13 weken een griepepidemie in Nederland. In de afgelopen 20 jaar duurde alleen de epidemie in het seizoen 1998-1999 langer (15 weken). Mogelijk duurt de epidemie dit seizoen langer omdat er verschillende influenzavirussen circuleren (B, A(H1N1)pdm09 en A(H3N2)). Wel is de incidentie van influenza-achtig ziektebeeld (IAZ influenza-achtig ziektebeeld (influenza-achtig ziektebeeld)) in de peilstations Continue Morbiditeits Registratie (CMR Carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffen (Carcinogene, mutagene en reprotoxische stoffen)) gedaald in week 11 ten opzichte van de week ervoor (van 109 naar 67 per 100.000 inwoners), zie grafiek. Binnen de Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen)) is na week 49 in 2012 weinig IAZ meer gemeld. De algemene sterfte is nog verhoogd in de oudere leeftijdscategorieën en ligt ook wat hoger dan in de meeste eerdere seizoenen (afgelopen 5 jaar).
(Bronnen NIVEL Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg), RIVM)

Toename van invasieve groepA-streptokokken in enkele ziekenhuizen

Vanuit enkele ziekenhuizen in het land wordt een toename van het aantal invasieve groep A streptokokken (i-GAS) gezien gemeld. In de landelijke meldingen wordt geen toename gezien van het aantal meldingsplichtige gevallen van i-GAS-patiënten vergeleken met voorgaande jaren. (Figuur 1) Wel is er een jaarlijks seizoenseffect, met de meeste meldingen in de eerste maanden van het jaar (zie Figuur). Op het RIVM zijn dit jaar tot nu toe 23 stammen ontvangen voor typering tegen 9 in 2012 en 25 in 2011. Typering vindt echter niet plaats als onderdeel van een systematische surveillance en zegt weinig over de incidentie van i-GAS (al dan niet meldingsplichtig) in Nederland. Afgelopen jaren liet typering verschillende types zien wat een indicatie is dat er geen gemeenschappelijke bron is voor de ziektegevallen. (Bronnen: RIVM)

Toename aantal gevallen van meningokokkenziekte

Het aantal gevallen van meningokokkenziekte is afgenomen van meer dan 500 gevallen in 2000 tot 80 gevallen in 2012. In januari van dit jaar zien we een toename in het aantal gevallen in vergelijkingmet dezelfde maand in voorgaande jaren. (Figuur 2) Dit is niet toe te schrijven aan een toename van een bepaalde serogroep of aan de expansie van één kloon. In 2011 en 2012 was er geen toename van meningokokkenziekte in de wintermaanden, maar in eerdere jaren werd dit wel gezien. De meeste ziektegevallen komen voor bij jonge kinderen en ouderen.
(Bronnen: NRBM Nederlands Referentielaboratorium voor Bacteri?le Meningitis (Nederlands Referentielaboratorium voor Bacteri?le Meningitis), RIVM)

Buitenlandse signalen

Nieuwe gevallen van infecties met het nieuwe coronavirus

De Health Protection Agency (HPA Health Protection Agency (Health Protection Agency)) in Groot-Brittannië heeft 3 nieuwe patiënten met het nieuwe coronavirus (NCoV) gemeld. Het zijn een inwoner van het Verenigd Koninkrijk, die recent een reis naar Saoedi-Arabië en Pakistan maakte, en een familielid. De andere 2 patiënten waren niet in het buitenland geweest, waardoor mens-op-mens-transmissie waarschijnlijk is. Het ministerie van gezondheid in Saoedi-Arabië heeft nog 2 laboratoriumbevestigde gevallen van infectie met NCoV gemeld bij de WHO World Health Organization (World Health Organization ).
Het gaat om een 61-jarige patiënte die opgenomen werd in een ziekenhuis op 29 januari 2013 en overleed op 10 februari 2013. Zij was naar Egypte geweest van 10 tot 18 januari. De laatste gerapporteerde patiënt is een 69-jarige man die geen contact heeft gehad met andere patiënten of met dieren en niet recent buiten Saoedi-
Arabië was geweest. Hij werd op 10 februari in het ziekenhuis opgenomen met klachten in de bovenste luchtwegen. Hij overleed op 19 februari. Inmiddels zijn er nu wereldwijd 14 patiënten met een laboratoriumbevestigde infectie met het NCoV gemeld, waarvan 8 zijn overleden. Van deze 15 patiënten werden er 7 (waarvan 5 overleden zijn) gerapporteerd vanuit Saoedi Arabië.
(Bronnen: HPA, WHO)

Kind met Australisch vleermuis lyssavirusinfectie

In de Australische staat Queensland is een kind geïnfecteerd geraakt met het Australische vleermuis lyssavirus (ABLV). ABLV (Lyssavirus genotype 7) is nauw gerelateerd, maar niet identiek, aan het klassieke rabiësvirus (Lyssavirus genotype 1) en komt endemisch voor bij waarschijnlijk alle typen vleermuizen in Australië. Sinds 1996, toen het virus werd ontdekt in een vliegende hond, zijn er 3 patiënten met een ABLV-infectie geweest. Eén in 1996, een andere in 1998 en nu de derde patiënt. Alle 3 patiënten waren gebeten of gekrabd door een vleermuis. Naar aanleiding van deze 3 besmettingen en het nauwe genetische verband met het klassieke rabiesvirus, gaat men ervan uit dat de klinische verschijnselen van ABLV hetzelfde zijn als die van rabiës. Infecties met beide typen lyssavirus hebben een fatale hersenontsteking tot gevolg. Pre- en postexpositieprofylaxe voor rabiës en ABLV zijn hetzelfde. In Nederland zijn Europese vleermuis lyssavirussen (EBLVs) endemisch in vleermuizen. Tot op heden zijn er 4 patiënten met een EBLV-infectie met dodelijke afloop, gerapporteerd in Europa. De meest recente patiënt kwam uit Schotland en werd gemeld in 2002. Hij was van beroep vleermuisverzorger. (Nathwani et al). Direct contact met vleermuizen moet worden vermeden.
(Bron: Queensland Health)

Denguekoortsuitbraak op Saint-Martin

Op het Franse gedeelte van het eiland St. Maarten in het Caribische gebied zijn vanaf week 2 meer patiënten met denguekoorts dan gewoonlijk is voor deze tijd van het jaar. Op 29 januari waren er 112 patiënten waarvan bij 31 patiënten de besmetting werd bevestigd met een laboratoriumtest. Het gaat bijna uitsluitend om het denguevirus serotype 4 dat gewoonlijk zeer sporadisch wordt gevonden op het eiland. Op het Nederlandse gedeelte van Sint-Maarten waren 36 patiënten met Dengue, bij 14 patiënten werd de besmetting bevestigd door laboratoriumonderzoek. Serotypering wordt op het eiland niet uitgevoerd.
(Bronnen: InVS institut de veille sanitaire (institut de veille sanitaire), RIVM)

Sterfgevallen door SFTS severe fever with thrombocytopenia syndrome (severe fever with thrombocytopenia syndrome)-virus in Japan

In 2011 werd in het signaleringsoverleg melding gemaakt van een nieuw bunyavirus dat waarschijnlijk de veroorzaker is van het severe fever with thrombocytopenia syndrome (SFTS) waarmee in China naar schatting ongeveer 200 mensen geïnfecteerd zijn. Op basis van de bekende ziektegevallen, lijkt ongeveer 12% van de patiënten aan de infectie te overlijden. Inmiddels maakt ook Japan melding van 4 doden door dit virus en 9 patiënten worden onderzocht op de aanwezigheid van het virus. De patiënten overleden 1 tot 2 weken na het begin van symptomen zoals koorts, diarree en buikpijn, en daling in bloedplaatjes en witte bloedcellen. Het virus in Japan verschilt genetisch iets van het virus dat in China werd gevonden. Geen van de patiënten was vlak voor de infectie in het buitenland geweest. Het is onduidelijk hoe de patiënten het virus hebben opgelopen. Een mogelijke transmissieroute is via een tekenbeet. In China is ongeveer 5% van de teken positief voor dit SFTS-virus. Echter, bij de Japanse patiënten zijn geen sporen van tekenbeten gevonden en het SFTS-virus is tot nu toe niet aangetoond in teken in Japan. De betreffende tekensoort komt in Nederland niet voor.
(Bron: Promed)

Botulisme door zelfgemaakte alcoholische drank

In het Morbidity and Moratality Weekly Report (MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report (Morbidity and Mortality Weekly Report)) wordt melding gemaakt van een botulisme-uitbraak in een gevangenis in de Verenigde Staten. In november 2012 werden 8 gevangenen met neurologische verschijnselen wijzend op botulisme opgenomen in het ziekenhuis. Alle patiënten bleken ‘pruno’ te hebben gedronken, een zelfbereide alcoholische drank gemaakt van suiker, vruchten of aardappelen, broodkruimels en water. Uit een restant pruno werd hetzelfde toxine aangetoond als bij de patiënten. In de Verenigde Staten zijn sinds 2004 5 uitbraken van botulisme door consumptie van zelfgemaakte alcoholische drank in gevangenissen beschreven.
(Bron: MMWR)

Wereldwijde stand van zaken lepra

Als gevolg van de breed beschikbare en verbeterde behandeling van lepra is het aantal patiënten wereldwijd gedaald van 5,2 miljoen in 1985 naar net geen 182.000 aan het eind van 2011. Lepra komt nu vooral nog voor in gebieden in Brazilië, Indonesië, Filipijnen, Congo, India, Madagaskar, Mozambique, Nepal en Tanzania. Indonesië rapporteert dat in 2012 ruim 20.000 nieuwe leprapatiënten zijn ontdekt, verspreid over 14 van de 33 provincies. Indonesië werkt aan detectie van lepra in een vroeger stadium, zodat sneller behandeld kan worden en verdere verspreiding wordt tegengegaan. Lepra is een chronische infectieziekte veroorzaakt door Mycobacterium leprae waarbij vooral de huid, perifere zenuwen, slijmvliezen van de luchtwegen en de ogen worden aangetast. De ziekte is te genezen met medicijnen en daarmee kan, indien in een vroeg stadium gegeven, invaliditeit voorkomen worden.
(Bronnen: WHO, Promed)

Auteur

E. Fanoy, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven

Correspondentie:
E. Fanoy | Ewout.Fanoy@rivm.nl