Binnenlandse signalen

Usutuvirus in merels en laplanduilen

Recent is bij in gevangenschap gehouden laplanduilen (Strix nebulosa) en wilde, levende en dode merels (Turdus merula) het usutuvirus (USUV usutu virus (usutu virus)) vastgesteld. In maart 2016 startten de afdeling Viroscience van het ErasmusMC Erasmus Medical Center (Erasmus Medical Center) en het Vogeltrekstation van het NIOO nederlands instituut voor ecologie (nederlands instituut voor ecologie)-KNAW Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen) met een pilotonderzoek waarin zij trek- en standvogels bemonsterden die in het kader van vogelringprojecten zijn gevangen. In dit project zoeken de onderzoeksgroepen naar virussen met een zoönotisch potentieel. Bij 2 van de 32 bemonsterde, gezonde merels werd USUV vastgesteld. Daarnaast kwamen sinds augustus bij het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC Dutch Wildlife Health Centre (Dutch Wildlife Health Centre)) en het Veterinair Pathologisch Diagnostisch Centrum (VPDC Veterinair Pathologisch Diagnostisch Centrum (Veterinair Pathologisch Diagnostisch Centrum)) meldingen binnen over een ongewoon hoge merel- en laplanduilensterfte. In sectiematerialen van enkele laplanduilen (n=4) en merels (n=9) werd met behulp van RT Real Time (Real Time)-PCR polymerase chain reaction (polymerase chain reaction) (reverse transcription polymerase chain reaction) USUV-RNA ribonucleic acid (ribonucleic acid) (ribonucleïnezuur) aangetroffen. Het virus komt uit het genus Flavivirus in de familie Flaviviridae en komt oorspronkelijk afkomstig uit Afrika. Het virus, dat steekmuggen kunnen dragen, is de afgelopen decennia herhaaldelijk in Europa aangetroffen bij vogels, waarbij verondersteld wordt dat trekvogels een rol spelen bij de verspreiding van het virus over grote afstanden. De kans dat mensen via een muggenbeet ziek worden door USUV is erg klein. Ondanks grote uitbraken onder vogels, zijn de afgelopen jaren in Europa slechts 5 humane gevallen van een USUV-infectie beschreven. Deze patiënten ontwikkelden symptomen als koorts, hoofdpijn, huid-uitslag, geelzucht, meningitis, meningo-encefalitis, hyperreflexie en handtrillingen. Drie van deze patiënten waren immuungecompromitteerd. USUV-infecties kunnen ook asymptomatisch verlopen. Dit blijkt uit studies waarin is gekeken naar de aanwezigheid van USUV-specifieke antistoffen in donorbloed. (Bronnen: http://www.erasmusmc.nl/viroscience/research/news/2016/usutuviruse-voor…, Vogeltrekstation van NIOO-KNAW, VPDC, Sovon, Eurosurveillance)

Uitkomsten van experimenteel onderzoek naar tekenoverdraagbare aandoeningen

Bij een recente studie van het RIVM onder 335 personen met een tekenbeet en 291 mensen met de ziekte van Lyme (erythema migrans), werden ook infecties door de tekenoverdraagbare micro-organismen Anaplasma, Babesia, Neoehrlichia mikurensis en Borrelia miyamotoi gevonden. Bij 16 van 626 personen (2.6%) toonde men na een tekenbeet of erythema migrans DNA deoxyribonucleic acid (deoxyribonucleic acid) van een van deze 4 micro-organismen aan. Het onderzoek werd met experimentele diagnostische methoden uitgevoerd, die nog niet beschikbaar zijn voor reguliere diagnostiek. Uit het onderzoek is niet gebleken dat deze micro-organismen bij deze personen ook ziekte hadden veroorzaakt. Het is al langer bekend dat Nederlandse teken naast Borrelia burgdorferi en het tekenencefalitisvirus, ook de bovengenoemde micro-organismen bij zich kunnen dragen. Deze micro-organismen kunnen in mensen met een verzwakte afweer ziekte veroorzaken, In hoeverre zij ook ziekteverschijnselen geven bij gezonde mensen en of ze de ziekteverschijnselen van lymepatiënten kunnen verergeren, is niet duidelijk. (Bronnen: RIVM, PLOS Neglected Tropical Diseases)

Buitenlandse signalen

Jaarlijks overlijden 60.000 mensen door rabiës

Op 28 september was het Wereld Rabiës Dag. Jaarlijks sterven er wereldwijd naar schatting 60.000 mensen aan de gevolgen van rabiës. Met deze dag willen de Verenigde Naties meer aandacht vragen voor preventie, goede wondverschoning en vaccinatie na een dierenbeet. Vooral in ontwikkelingslanden, waar het rabiësvirus endemisch onder zoogdieren voorkomt, vormt de beschikbaarheid van medische zorg een probleem. (Bron: Verenigde Naties)

Uitbraak Rift-Valleykoorts in Niger

Sinds begin augustus 2016 is er een uitbraak gaande van Rift-Valleykoorts in Niger en naburige gebieden in Mali en Algerije. De meeste gevallen doen zich voor in de Tahouaregio in Niger waar vooral veehoudende nomaden leven. Volgens de gezondheidsautoriteiten zijn er ongeveer 90 patiënten bekend van wie er 23 zijn overleden. Eerder dit jaar meldde Niger een uitbraak onder koeien. Vee vormt het reservoir voor Rift-Valleykoortsvirus. Mensen raken besmet na contact met zieke dieren of via insectenbeten. Klachten bestaan onder andere uit koorts, spierpijn en maagdarmklachten. De autoriteiten zijn samen met onder andere de WHO World Health Organization (World Health Organization) (Wereldgezondheidsorganisatie) en FAO Food and Agriculture Organization (Food and Agriculture Organization) (Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties) begonnen met een onderzoek naar en de bestrijding van de uitbraak.(Bron: Het Rode Kruis)

Uitbraak Burkholderia cepacia in Zwitserland via besmette wegwerphandschoenen

De Zwitserse autoriteiten melden een uitbraak van Burkholderia cepacia-infecties. In de afgelopen maanden zijn 35 patiënten gemeld, waarvan de helft met invasieve infecties. De patiënten lagen in verschillende ziekenhuizen. De bron is waarschijnlijk een partij besmette handschoenen voor eenmalig gebruik (SINAQUA TM Dermal Glove). De handschoenen zijn van de markt gehaald en de Italiaanse fabriek wordt geïnspecteerd. (Bronnen: ECDC European Centre for Disease Prevention and Control (European Centre for Disease Prevention and Control), Swissmedic)

De WHO verklaart de Amerikaanse regio mazelenvrij

De Pan American Health Organization WHO (PAHO Pan American Health Organization (Pan American Health Organization) WHO) heeft het Amerikaanse continent mazelenvrij verklaard. Sinds de jaren 80 van de vorige eeuw is de mazelenvaccinatie opgenomen in de verschillende Amerikaanse vaccinatieprogramma’s. Sinds 2002 is in de regio vrijwel geen mazelencirculatie meer vastgesteld. De gemelde patiënten betroffen geïmporteerde ziektegevallen uit andere delen van de wereld. Uitzondering was één mazelenuitbraak in Brazilië in 2013-2015. Nu er sinds juli 2015 ook in Brazilië geen endemische mazelengevallen meer voorkomen, krijgt het Amerikaanse continent van de PAHO/WHOde mazelenvrije status. (Bron: PAHO WHO)

Auteur

P. Bijkerk, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven

Correspondentie

Paul.bijkerk@rivm.nl