Wat is gonorroe?

Gonorroe is een soa seksueel overdraagbare aandoening die wordt veroorzaakt door een bacterie (Neisseria gonorrhoeae). De bacterie veroorzaakt bij mannen infecties van urinebuis, endeldarm, keel en bijballen en bij vrouwen infecties van urinebuis, baarmoederhals, eileiders, keel en endeldarm.

Wat zijn klachten bij gonorroe?

Niet iedereen met gonorroe krijgt ook klachten. Mannen met gonorroe merken dit meestal wel: ongeveer 90% krijgt klachten. Vrouwen hebben veel minder vaak klachten: slechts 40-70%. Ook komen klachten bijna alleen maar voor bij infecties van de geslachtsdelen. Wanneer gonorroe in de keel of de anus zit merkt slechts 10% van de mensen dit. Klachten die je kunt krijgen van gonorroe zijn:

Mannen

• Een branderig gevoel of pijn bij het plassen
• Een pussige afscheiding uit de penis (druiper)

Als mannen niet op tijd behandeld worden voor gonorroe kunnen ernstigere klachten ontstaan zoals:

• Ontsteking van de bijballen
• Ontsteking van de prostaat

Vrouwen

• Pijn of een branderig gevoel bij het plassen
• Meer of abnormale afscheiding
• Tussentijds bloedverlies
• Pijn in de onderbuik

Als vrouwen niet op tijd behandeld worden voor gonorroe kunnen ernstigere klachten ontstaan, zoals:

• Bekkenontstekingen
• Onvruchtbaarheid
• Buitenbaarmoederlijke zwangerschap

In zeldzame gevallen kan de gonorroebacterie de bloedbaan binnendringen en op andere plekken in het lichaam infecties veroorzaken. Dit kan leiden tot ontstekingen van gewrichten, bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking.

Besmetting en preventie gonorroe

Je kunt gonorroe vooral krijgen door onveilige seks. De bacterie kan zitten in de slijmvliezen van de vagina, urinebuis, anus en keel. Meestal wordt je besmet door contact tussen penis en anus of vagina en penis. Je kunt ook besmet raken via handen, seksspeeltjes, en door orale seks.

Je kunt gonorroe voorkomen door condooms te gebruiken tijdens seks.
Gonorroe wordt behandeld met antibiotica. Als je gonorroe hebt is het belangrijk dat ook je sekspartner(s) wordt/worden opgespoord, getest en behandeld als dat nodig is, om verdere besmettingen te voorkomen.

Zwangere vrouwen met gonorroe kunnen problemen krijgen tijdens de zwangerschap, bijvoorbeeld ontstekingen binnen in de baarmoeder of vroeggeboorte van de baby. Ook kunnen zij hun baby tijdens de bevalling besmetten. Dit kan leiden tot oogontstekingen en blindheid bij de baby (zie ook de pagina gonorroe en zwangerschap).

De gonorroebacterie kan resistent worden tegen bepaalde antibiotica. Dit betekent dat die antibiotica er niet meer voor zorgen dat de bacterie gedood wordt (zie ook de pagina gonorroe en antibioticaresistentie).

Hoe vaak komt gonorroe voor?

Gonorroe komt vaker voor bij mannen die seks hebben met mannen (MSM mannen die seks hebben met mannen) dan bij heteroseksuele mannen en vrouwen. Ook wordt het in verhouding vaker gevonden bij MSM die hivpositief zijn en bij mensen met een migratieachtergrond.

In 2021 hadden 7.842 mensen die zich op een soa lieten testen bij een Centrum Seksuele Gezondheid, gonorroe. Hiervan was 84% MSM. In 2020 werden door de huisarts ongeveer 14.300 gonorroediagnoses gesteld.

Figuur 1: Gonorroe in Nederland in 2021 (bron: Sexually Transmitted Infections in the Netherlands in 2021, RIVM 2022).