Lichamelijk zwaar werk

...tijdens de zwangerschap

Loop of sta je veel tijdens je werk of til je regelmatig kinderen of patiënten? Dan is de kans groot dat je werk lichamelijk belastend is. Heb je daarbij een kinderwens of ben je zwanger? Weet dan dat lichamelijk zwaar werk schadelijk kan zijn voor jou en je baby. Als je denkt dat je te maken hebt met lichame- lijk zwaar werk, bespreek dit dan met de bedrijfsarts. Je kunt ook naar een kinderwensspreekuur bij een verloskundige in de buurt gaan of met je huisarts overleggen. Dit kan al vóórdat je zwanger wordt. Als je verder gezond bent kun je hiermee ook wachten tot je ongeveer 4 maanden zwanger bent. Dan kan jouw werk, als dat nodig is, worden aangepast.

Wat is lichamelijk zwaar werk?

Met lichamelijk zwaar werk bedoelen we werkzaamheden waarbij je veel kracht moet leveren, zoals bij dragen, tillen, duwen en trekken. Denk bijvoorbeeld aan het sjouwen van kratten, het verplaatsen van dozen, het optillen van kinde- ren, patiënten of bejaarden of het duwen en trekken van rolcontainers. Ook bepaalde houdingen kunnen lichamelijk zwaar zijn, zoals veel moeten bukken, hurken, knielen (bijvoorbeeld in de kinderopvang). Ook veel (trap)lopen of lang moeten staan (bijvoorbeeld in de horeca), horen bij lichamelijk zwaar werk.

Risico’s voor de zwangerschap

Als je zwanger bent en lichamelijk zwaar werk verricht, zijn er risico’s voor de zwangerschap. Met name is er meer kans dat:

• je kind te vroeg geboren wordt;

• je kind met een lager gewicht geboren wordt;

• je zelf een hoge bloeddruk of zwangerschapsvergiftiging krijgt.

Een kind dat te vroeg geboren wordt of met een te laag geboortegewicht, heeft een minder goede start vanaf de geboorte. Dit geldt ook als je zelf een hoge bloeddruk of zwangerschapsvergiftiging krijgt.

Wat kun je zelf doen?

Ben je zwanger en verricht je lichamelijk zwaar werk? Dan is het goed om te weten dat er duidelijke wettelijke regels zijn voor de werkgever en richtlijnen voor artsen. Daarin wordt precies aangegeven wanneer en hoe je het werk aan moet passen. Ben je gezond en verloopt je zwangerschap zonder problemen? Dan is het belangrijk om vanaf de 20^e week je werk aan te passen. Je doet er verstandig aan om:

• zo min mogelijk te bukken, hurken, knielen of zware gewichten te tillen;

• niet lang te staan en/of te lopen.

De precieze regels en richtlijnen hiervoor staan in de tabel verderop in de tekst.

Heb je een chronische ziekte, verloopt je zwangerschap niet helemaal normaal of was je vorige zwangerschap niet zonder problemen, dan is het misschien nodig om je werk al aan te passen voordat je 20 weken zwanger bent.

Ga naar de bedrijfsarts zodra je weet dat je zwanger bent. Je werk kan dan op tijd worden aangepast. Het advies van de bedrijfsarts kun je zo nodig bespreken met je werkgever. Als je geen bedrijfsarts hebt, kun je dat ook vragen aan je huisarts, verloskundige of gynaecoloog.

Wat je nog meer kunt doen?

Je kunt er zelf ook op letten dat je zo min mogelijk lichame- lijk zwaar werk doet. Je kunt bijvoorbeeld de volgende dingen doen:

• Staand werk vervangen door zittend werk: let op een goede stoel en genoeg beenruimte.

• Werkhoogte (waar de handen het werk doen) niet lager laten zijn dan buikhoogte.

• Je werk anders indelen: het zware werk minder vaak en lang doen en afwisselen met andere taken.

• Neem af en toe een pauze extra: een zwangere heeft recht op een of meer extra pauzes, in totaal 1/8e van de werktijd, meestal is dat 1 uur per dag.

• Ga na of je steun kunt krijgen van collega’s en je leidingge- vende als dat nodig is.

• Blijf bewegen: fietsen en zwemmen zijn bijvoorbeeld geschikte vormen van bewegen voor zwangeren.

• Vraag ook privé om hulp: voorkom zwaar huishoudelijk werk of het veel tillen van je kleine kinderen. Vraag in de laatste maanden van je zwangerschap en de eerste maanden na de bevalling hulp van je partner, familie of vrienden.

Over al deze tips kun je ook advies vragen aan de bedrijfsarts.

Wat moet de werkgever doen?

Werkgevers moeten er voor zorgen dat werknemers veilig en gezond kunnen werken. Je werkgever mag je geen werk laten doen dat schadelijk kan zijn voor jou of je kind. Volgens de wet moeten werkgevers zich aan de volgende regels houden:

• Het werk mag lichamelijk niet te zwaar zijn en moet binnen de regels uitgevoerd worden die in de tabel hieronder beschreven staan.

• Als jouw zwangerschap niet zonder problemen verloopt, mag je naar de bedrijfsarts voor begeleiding en adviezen. De werkgever moet het werk daar dan op aanpassen.

• Nederland Centrum voor Beroepsziekten (NCvB)

• Centrum Gezondheidsbescherming (RIVM/GZB Gezondheidsbescherming (Gezondheidsbescherming))

• Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie))

• Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen))

• Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patiëntenorganisaties (VSOP Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patientenorganisaties (Vereniging Samenwerkende Ouder- en Patientenorganisaties))

• Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB)