De gemiddelde effectieve dosis per inwoner per jaar wordt verkregen door het aantal keer dat een onderzoek is uitgevoerd in het betreffende jaar te vermenigvuldigen met de gemiddelde effectieve dosis die dat type onderzoek aan de patiënt geeft en deze uitkomst te delen door de bevolkingsomvang van dat jaar.
Op dit moment verzamelen wij nieuwe gegevens over de hoeveelheid straling die gemiddeld gebruikt wordt bij radiologische onderzoeken in Nederlandse zorginstellingen. Eind 2022 publiceren wij nieuwe dosisdata voor de in tabel 1 genoemde computertomografie onderzoeken. zie ook webpagina “Blootstelling aan straling in de gezondheidszorg”.
De waarden in tabel 1 zijn gebaseerd op metingen uitgevoerd in het kader van het Demonstratieproject patiëntendosimetrie radiologie en de uitkomsten van het onderzoek Inventarisatie van patiëntendosis door radiologisch onderzoek (2010 en 2011). Met behulp van deze meetgegevens en gegevens over de frequentie van de onderzoeken is een gewogen gemiddelde effectieve dosis per onderzoek geschat.
Vanaf 6 februari 2018 is het Besluit stralingsbescherming ( Bs (Besluit stralingsbescherming)) vervangen door het Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming ( Bbs (Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming)). Hierdoor geldt de verplichting om de stralingsdoses in de gegevensanalyse op basis van ICRP (International Commission on Radiological Protection)-103 vast te stellen. Voorheen waren de dosisgegevens gebaseerd op ICRP-60 (zie ook Maat voor de stralingsbelasting). In tabel 1 zijn dosiswaarden opgenomen op basis van ICRP-60 en ICRP-103.
Tabel 1: Overzicht van de verschillende CT-onderzoeken met de gemiddelde effectieve dosis per onderzoek op basis van ICRP-60 en ICRP-103.
|
CT-onderzoek |
Gemiddelde E (
mSv
(millisievert)) |
Gemiddelde E (mSv) (ICRP-103) |
|---|---|---|
|
Hersenen |
2,3 |
1,9 |
|
Schedel |
1,5 |
1,3 |
|
Wervelkolom |
4,2 |
4,2 |
|
Thorax |
7,8 |
8,9 |
|
Abdomen |
10,3 |
11,2 |
|
Bekken |
7,4 |
7,3 |
|
Interventies |
8,1 |
8,1 |
In tabel 2 zijn de dosisgegevens van de uitgevraagde protocollen in het onderzoek patiëntendosis 2010 en 2011 op basis van ICRP-60 weergegeven. Let op: het gaat hier om gegevens van individuele protocollen. Deze gegevens zijn vervolgens gewogen met het aantal en gebruikt als input voor het berekenen van de gemiddelde effectieve dosis per CT-onderzoek, zoals in tabel 1.
Tabel 2: Overzicht effectieve dosis per onderzoek in mSv gemiddelde dosis, 25 en 75 percentiel op basis van ICRP-60.
|
Onderzoeksprotocol |
Gemiddelde E in mSv |
25 percentiel |
75 percentiel |
|---|---|---|---|
|
Abdomen |
8,7 |
7,3 |
10,4 |
|
Thorax-abdomen |
12,7 |
10 |
15,4 |
|
Hersenen |
2,1 |
1,8 |
2,3 |
|
CTU |
14,4 |
9,3 |
18,4 |
|
Thorax |
5,6 |
4,4 |
6,3 |
|
Thorax/lever |
8,6 |
6 |
10,7 |
|
CTA Coronair |
5,6 |
3,5 |
7 |
|
CTA Pulmonalis |
4,8 |
3,3 |
6 |
|
CTA abdominale aorta |
9,1 |
7 |
11,1 |
|
Lever 1 fase |
5,5 |
3,4 |
7,4 |
|
Lever meerfase |
18,6 |
14,2 |
21,6 |
|
Thorax high resolution |
3,6 |
1,3 |
5,6 |
|
Hals/thorax/abdomen |
13,3 |
11,3 |
15,7 |
|
Hals |
2,7 |
1,6 |
3,3 |
|
LWK (lumbale wervelkolom) |
7,7 |
4,5 |
11,3 |
|
CTA totale aorta |
11,6 |
8,6 |
14,5 |
|
Abdomen low dose |
4,5 |
2,9 |
5,6 |
|
Sinus |
0,3 |
0,2 |
0,4 |
|
CWK |
2,1 |
1,2 |
3,2 |
|
Bekken benig |
6,4 |
4,2 |
8,5 |
|
Nieren tumor |
19,6 |
11,3 |
24,1 |
|
Pancreas tumor |
17,0 |
13,3 |
19,9 |
|
Stroke perfusie |
8,4 |
5,5 |
11,5 |