Het ministerie van IenW (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat ) wil de komende jaren de bodemregelgeving herzien. Sommige van de bestaande normen en regels voor hergebruik van secundaire bouwstoffen, grond en bagger hebben een update nodig. Ook moet er meer rekening worden gehouden met de omgeving waar deze materialen worden gebruikt. Dat blijkt uit 2 onderzoeken die het RIVM deed naar de knelpunten en risico’s bij het hergebruik van grond, bagger en bouwstoffen. Het RIVM doet aanbevelingen voor vervolgonderzoek om de normen en regels te kunnen verbeteren.
Nederland streeft naar een circulaire economie in 2050. Materialen die overblijven bij productieprocessen worden daarom steeds vaker opnieuw gebruikt als bouwstof. Denk aan staalslakken als restmateriaal van staalproductie. Of beton dat overblijft bij de sloop van oude gebouwen. Ook grond of bagger die vrijkomt bij werkzaamheden kan worden hergebruikt. Bijvoorbeeld bij de aanleg van wegen en dijken. Dit moet wel veilig zijn voor de mens en het milieu. Het RIVM heeft onderzocht of de regels en normen voor hergebruik van deze materialen nog kloppen en welke knelpunten er in de praktijk zijn.
Normen en regels aanpassen aan nieuwste inzichten
Er zijn in de samenleving zorgen of het veilig is om secundaire bouwstoffen, grond en bagger opnieuw te gebruiken. Het RIVM concludeert dat de normen die in wet- en regelgeving staan, verouderd zijn. Ze houden onvoldoende rekening met nieuwe materialen, of met een nieuwe toepassing daarvan. In de praktijk kunnen er ongewenste milieueffecten ontstaan als de eigenschap of toepassing afwijkt van de uitgangspunten in het beleid. Ook voor grond en bagger moeten de regels beter aansluiten bij de laatste wetenschappelijke inzichten.
Knelpunten secundaire bouwstoffen
De bestaande normen voor het (her)gebruik van bouwstoffen houden niet genoeg rekening met de bijzondere eigenschappen die sommige bouwstoffen hebben. Ook worden ze in dikkere lagen en grotere hoeveelheden gebruikt dan was bedacht. Hierdoor kunnen bouwstoffen bij de toetsing wel aan de normen voldoen, maar in de praktijk toch schadelijk zijn voor het milieu.
Knelpunten grond en bagger
Voor het (her)gebruik van grond en bagger geldt dat de normen en de regelgeving nu vooral uitgaan van chemische verontreinigingen. Het blijft belangrijk om grond en bagger aan deze normen te toetsen. Daarnaast is het ook belangrijk dat planten en dieren goed in het bodem- en watersysteem kunnen leven, (grond)water wordt beschermd en de biodiversiteit zich herstelt. Er is meer onderzoek nodig om te zorgen voor een goede chemische en biologische bodemkwaliteit.
Meer onderzoek nodig naar nieuwe stoffen
Het RIVM beveelt aan om verder onderzoek te doen naar secundaire bouwstoffen, grond en bagger. Bij de beoordeling van bouwstoffen is het belangrijk rekening te houden met de bijzondere eigenschappen die deze kunnen hebben. Daarnaast adviseert het RIVM om de normstelling voor grond en grondwater meer op elkaar af te stemmen en ook de biologische bodemkwaliteit onderdeel te maken van het beoordelingskader.
Ook moet in kaart worden gebracht welke nieuwe stoffen in grond, bagger en bouwstoffen een risico kunnen vormen voor het milieu, zoals PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen ). Dat kan onder andere door daaraan normen en regels te stellen.
Aanbevelingen basis voor nieuw beleid
Het RIVM deed deze knelpuntenanalyses in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat )). Het ministerie gaat de komende jaren de regelgeving voor de bodem herzien, zodat bodem en grondwater ook in de toekomst goed beschermd blijven.