De Europese Commissie lanceerde op 14 juni 2017 de “European Union Observatory for Nanomaterials” (EUON (European Union Observatory for Nanomaterials)). Door het ontbreken van verplichte registratie bevat de EUON weinig gedetailleerde informatie. Het RIVM verwacht dat de bijdrage van de EUON aan vermindering van de onzekerheid over de veiligheid van nanomaterialen dan ook klein zal zijn. Dat blijkt uit de RIVM-analyse ‘The European Union Observatory for Nanomaterials – a step forward?’
De Europese Commissie heeft besloten geen verplichte registratie voor nanomaterialen in te voeren. In plaats daarvan is de European Union Observatory for Nanomaterials bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA (European Chemicals Agency)) opgezet. Het RIVM Kennis- en Informatiepunt Risico’s nanotechnologie (KIR (kennis- en informatiepunt risico’s van nanotechnologie)-nano) heeft verkend wat dit besluit betekent voor de kennis over het gebruik en de veiligheid van nanomaterialen. Nederland had samen met een aantal andere Europese landen gevraagd om een (verplicht) Europees registratiesysteem voor nanomaterialen.
Met de EUON (European Union Observatory for Nanomaterials) wil de Europese Commissie de transparantie over het gebruik en de veiligheid van nanomaterialen bevorderen. Dat doet de EUON door de bestaande informatie over (risico’s van) nanomaterialen op een duidelijke en begrijpelijke manier beschikbaar te maken voor het brede publiek. De focus ligt hierbij op nanomaterialen die in de EU (Europese Unie) op de markt zijn gebracht.
De Nederlandse overheid wil de veiligheid van nanomaterialen voor mens en milieu waarborgen. Daarvoor is het belangrijk te weten in welke producten nanomaterialen zitten en wat de mogelijke risico’s daarvan zijn voor de gezondheid en milieu. Door de informatie hierover te verzamelen op één centrale plek levert de EUON hieraan een bijdrage. Naast het verzamelen van informatie is echter ook de kwaliteit van de informatie belangrijk.
Doordat registratie van nanomaterialen niet verplicht is, is de EUON afhankelijk van gegevens over nanomaterialen die al beschikbaar zijn uit andere bronnen, zoals uit de REACH (Registration, Evaluation, Authorisation and restriction of Chemicals)-regelgeving. Dat is het Europese kader dat het veilig gebruik van chemische stoffen waarborgt. Dit risicobeoordelingskader is echter nog niet voldoende geschikt voor nanomaterialen. Ook beperkt de informatie zich tot brede categorieën van producten en artikelen en worden merknamen niet genoemd. Het RIVM verwacht dat het hierdoor (ook) voor consumenten moeilijk blijft om te beoordelen óf hij een ‘nano-product’ gebruikt en wat de mogelijke gevolgen voor de gezondheid van dit gebruik zijn. Daarmee lijkt de EUON, ondanks een aparte website voor consumenten, toch voornamelijk relevant voor experts, bevoegde autoriteiten en industrie.