In de Staat van Zoönosen 2016 ligt de focus dit jaar op ziekteverwekkers die van knaagdieren naar mensen kunnen overgaan. Het aantal mensen dat leptospirose kreeg was wederom hoog. Net als het aantal mensen dat ziek werd van het hantavirus. Voor het eerst werd in 2016 een voor Nederland nieuw type hantavirus gevonden bij mensen: het Seoulvirus. Net als in voorgaande jaren zijn voedselinfecties verreweg de meest gemelde infecties die van dier op mens overgaan.
Leptospirose
Al enige jaren is het aantal patiënten met leptospirose hoog. In 2016 waren er 84 patiënten met leptospirose, iets minder dan in 2014 en 2015 (97 en 89), maar nog steeds veel hoger dan de jaren ervoor. De bacteriën worden in de urine van ratten en muizen uitgescheiden. Vooral via zwemwater en modder raken mensen besmet. De verschijnselen van leptospirose bij mensen verschillen van milde griepachtige verschijnselen tot een ernstig ziektebeeld met geelzucht, nierfalen en bloedingen (Ziekte van Weil).
Hantavirussen
Hantavirussen zijn een groep van virussen die van knaagdieren over kunnen gaan naar mensen door beten van knaagdieren of door contact met urine of ontlasting van de dieren. Mensen die besmet zijn met hantavirussen kunnen griepachtige klachten en nier- of leverklachten krijgen. De ernst van deze klachten kan verschillen; sommige mensen worden niet ziek, een deel krijgt griepachtige verschijnselen en een klein deel krijgt ernstige klachten. Het Puumalavirus is het meest voorkomende hantavirus in Nederland (30 patiënten in 2016). Dit virus wordt overgebracht door muizen. Mensen raken besmet als ze bijvoorbeeld stof inademen tijdens het vegen van een schuurtje waar muizen hebben geplast of gepoept. Voor het eerst werd in 2016 een voor Nederland nieuw type hantavirus gevonden bij mensen: het Seoulvirus. In 2016 is dit gevonden bij één persoon, in 2017 (tot nu toe) bij drie mensen. De mensen waren besmet geraakt via gehouden ratten.
Brucella
In 2016 is een hond waarschijnlijk met B. suis biovar 1 besmet geraakt door het eten van rauw kant-en-klaar vlees. In dergelijke rauw vlees producten worden soms hazen uit Zuid –Amerika verwerkt. Daar komt B. suis biovar 1 voor bij deze dieren. De laatste melding van Brucella suis in Nederland was in de jaren 70 bij varkens. Daarnaast is voor het eerst in Nederland Brucella canis gevonden bij een aantal honden, zij waren afkomstig uit Zuidoost-Europa. Er zijn voor zover bekend geen mensen ziek geworden van de Brucella-bacterie.
Voedselinfecties
Verreweg de meeste infecties van dieren naar mensen worden via voedsel overgedragen. De meest voorkomende voedselinfecties in 2016 waren Campylobacter (3313 patiënten), Listeria monocytogenes (96 patiënten), Salmonella (1159 patiënten) en STEC (Shigatoxineproducerende E. coli-stammen) (64 patiënten).
Staat van Zoönosen
Elk jaar verschijnt een overzicht van de meest belangrijke ontwikkelingen en trends op het gebied van zoönosen (ziekten die van dier op mens kunnen overgaan). Het is belangrijk om zicht te houden op ontwikkelingen rond deze ziekten, zodat we tijdig kunnen handelen als dat nodig is.
