Samenvatting

De afgelopen jaren is steeds meer lithium gewonnen. Dit komt vooral doordat er steeds meer accu’s en batterijen nodig zijn, bijvoorbeeld voor elektrische auto’s en fietsen. Bij de winning, de verwerking in producten en de verwerking van afval kan de stof in het milieu terechtkomen, zo ook in oppervlaktewater. Dit kan schadelijk zijn voor planten en dieren in het water.

Er bestaat in Nederland nog geen goed onderbouwde norm voor een veilige concentratie voor lithium in oppervlaktewater. De risico’s van lithium voor planten en dieren in water kunnen daardoor niet goed worden ingeschat.

Het RIVM heeft daarom ‘indicatieve risicogrenzen’ bepaald voor lithium in zoet en zout oppervlaktewater. Deze indicatieve risicogrenzen worden in korte tijd bepaald om snel informatie te kunnen geven over mogelijke risico’s. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW Infrastructuur en Waterstaat (Infrastructuur en Waterstaat)) kan dit advies gebruiken om ‘indicatieve waterkwaliteitsnormen’ te bepalen. De indicatieve normen voor lithium zijn bedoeld voor vergunningverleners.

Het RIVM heeft berekend dat een concentratie van 11 microgram per liter water veilig is voor planten en dieren als zij langere tijd in aanraking komen met lithium in zoet water. Voor een korte blootstelling berekent het RIVM een maximale concentratie van 210 microgram per liter als veilige waarde.

Het is niet mogelijk om met de methode die voor zoet water is gebruikt, een realistische concentratie te berekenen die veilig is voor planten en dieren in zeewater. De concentraties die volgens de standaardberekening veilig zouden zijn, zijn namelijk veel lager dan de hoeveelheid die van nature in zout water zit. Het is aannemelijk dat planten en dieren die hierin leven geen last hebben van de natuurlijke concentratie. Het RIVM adviseert daarom uitgebreider onderzoek te doen naar de veilige concentratie van lithium in zout water.

Lithiumverbindingen kunnen bij mensen een effect hebben op de voortplanting. Om die reden is er ook een risicogrens voor oppervlaktewater nodig die aangeeft dat mensen veilig vis uit dat water kunnen eten. Op basis van de beperkte gegevens die er zijn, verwacht het RIVM dat de voorgestelde risicogrens van 11 microgram per liter water ook veilig is voor de mens. Meer onderzoek is nodig om deze conclusie steviger te onderbouwen.