Tijdens deze sessies deelden onderzoekers, professionals uit onderwijs en zorg, jongerenwerkers en belangenbehartigers hun ervaringen. Er werd gekeken naar wat jongeren nu nodig hebben en welke aanpakken kunnen helpen om hun welzijn te verbeteren.

De belangrijkste aandachtspunten die tijdens de bijeenkomst naar voren kwamen, staan hieronder beschreven.

Deelnemers gaven aan wat hen opvalt in het directe contact met jongeren:

1. Jongvolwassenen zijn moeilijk te bereiken

Vooral jongvolwassenen die niet meer naar school gaan, zijn lastig in beeld te krijgen en te houden.

Aandachtspunten:

• Online en digitale kanalen spelen een belangrijke rol bij het bereiken van deze groep.
• Aansluiten bij werkplekken, zoals in de horeca, kan jongeren beter in beeld brengen.
• Laagdrempelige en anonieme vormen van ondersteuning blijven belangrijk.

2. Jongeren ervaren een drempel om hulp te zoeken

Veel jongeren weten niet goed welke hulp voor hen beschikbaar is, of vinden het lastig een eerste stap te zetten.

Aandachtspunten:

• Een duidelijk en toegankelijk overzicht van hulpaanbod kan helpen.
• Bekende platforms, zoals 113 of de regionale GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’s, kunnen deze informatie verspreiden.
• Onlinecampagnes en sociale media kunnen jongeren beter informeren.

3. Scholen spelen een belangrijke rol

Scholen merkten dat de pandemie (nog steeds) invloed heeft op het welzijn én de basisvaardigheden van leerlingen.

Aandachtspunten:

• Docenten kunnen ondersteuning gebruiken bij het herkennen van signalen van mentale problemen.
• Vaste aanspreekpunten binnen opleidingen vergroten de toegankelijkheid van hulp.
• Korte check-in momenten voor, tijdens of na de les kunnen bijdragen aan een veilig en open klimaat in de klas.
• Extra leerondersteuning kan helpen om achterstanden te verkleinen.
• Een combinatie van leerondersteuning en mentale steun wordt als waardevol gezien (zie ook punt 10).

4. Afstemming tussen initiatieven kan beter

Er bestaan veel verschillende programma’s en activiteiten rond mentale gezondheid van jongeren.

Aandachtspunten:

• Een overzicht van bestaande initiatieven kan helpen om dubbel werk te voorkomen.
• Regionale samenwerking is nodig om aan te sluiten op de lokale situatie van jongeren.
• Platforms zoals de Gezonde School kunnen helpen om overzicht te bieden.

5. Blijven praten over mentale gezondheid

Deelnemers merkten dat openheid jongeren helpt om zich minder alleen te voelen met hun ervaringen.

Aandachtspunten:

• Jongeren geven aan dat erkenning van hun ervaringen belangrijk is
• Rolmodellen, zoals artiesten, influencers of leidinggevenden, kunnen bijdragen aan meer (h)erkenning.
• Zowel online als offline ‘ontmoetingsplekken’ kunnen ondersteunen bij het voeren van zulke gesprekken.

In voorgaande punten gaat het over wat professionals die met jongeren werken (onderwijsprofessionals, jongerenwerkers, jongeren zelf) zien in het directe contact met jongeren. De punten hierna (6 t/m 10) zijn gericht op aandachtspunten die in de bijeenkomst voor beleidsmakers en experts zijn genoemd.

6. Duidelijke crisiscommunicatie voor jongeren

Tijdens crises, zoals een pandemie, hebben jongeren behoefte aan informatie die begrijpelijk en toegankelijk is.

Aandachtspunten:

• Communicatie moet aansluiten op het mediagebruik van verschillende leeftijdsgroepen.
• Jongeren kunnen helpen bij het maken en testen van communicatie.
• Een centraal aanspreekpunt voor vragen kan onzekerheid verminderen.

7. Verschillende groepen kwetsbare jongeren

“Kwetsbare jongeren” vormen niet één groep; hun behoeften verschillen sterk.

Aandachtspunten:

• Verschillende groepen jongeren vragen om verschillende vormen van ondersteuning.
• Tijdens de pandemie bleek dat sommige jongeren baat hadden bij uitzonderingen, zoals fysiek onderwijs.
• Samenwerking tussen scholen, jeugdzorg en jongerenwerk helpt om jongeren beter in beeld te krijgen.

8. Ouders als belangrijke steunfiguren

Ouders spelen een grote rol in hoe jongeren met crises omgaan.

Aandachtspunten:

• Ouders kunnen jongeren ondersteunen, maar hebben soms zelf ook behoefte aan informatie over hoe ze dat kunnen doen.
• Betrekken van ouders helpt om problemen sneller te signaleren en bespreekbaar te maken.

9. Werken aan veerkracht en preventie

Naast het oplossen van problemen is het belangrijk om te kijken naar wat jongeren helpt om sterk te blijven.

Aandachtspunten:

• Sociale steun, talentontwikkeling en positieve ervaringen versterken de veerkracht van jongeren, blijf daar aandacht aan besteden.
• Preventieve activiteiten, waarbij jongeren bijvoorbeeld werken aan een gezamenlijk project kunnen helpen om hen voor te bereiden op toekomstige crises.
• Een veilige omgeving, waarin fouten maken mag, draagt bij aan zelfvertrouwen.

10. Jongerenwerk rondom scholen

Tijdens de sessies werden positieve ervaringen gedeeld over de samenwerking tussen scholen, jongerenwerk en gemeenten.

Aandachtspunten:

• Jongerenwerkers kunnen een brug vormen tussen school en thuis.
• Deze samenwerking kan helpen om leerachterstanden te verkleinen.
• En biedt sociale én emotionele ondersteuning buiten de lessen om.