Syfilis is een seksueel overdraagbare aandoening (soa) die veroorzaakt wordt door een bacterie. Deze bacterie kan infecties in bijna alle organen veroorzaken, ook in de hersenen. Syfilis wordt ook wel lues genoemd.
Hoe herken ik syfilis?
Syfilis verloopt in verschillende fasen:
Eerste fase (vier tot zes weken nadat iemand syfilis heeft gekregen)
Er komt een zweer op de penis of rond de vagina, anus of mond.
In deze fase kunt u last krijgen van:
- niet-jeukende huiduitslag op de romp, armen en benen
- bultjes rond de penis of vagina
- koorts
- een ziek gevoel
- spierpijn
- haaruitval
Soms zijn de klachten in de tweede fase ernstiger. Dan kunt u problemen krijgen aan uw lever, nieren of hersenen. Een klein deel van de mensen met syfilis heeft geen klachten in de eerste en/of tweede fase. Dit gebeurt vaker als het de tweede infectie is.
Derde fase (twee tot dertig jaar nadat iemand syfilis heeft gekregen)
Na de tweede fase verdwijnen de klachten vaak weer. Maar als de syfilis niet wordt behandeld, kunt u jaren later opnieuw ziek worden door syfilis. Dan kan er ernstige schade ontstaan aan de hersenen, ogen of het hart.
Denkt u dat u syfilis heeft? Laat u dan testen door uw huisarts of bij de GGD. Bekijk voor meer informatie over soatesten de Soatestwijzer.
Hoe krijg ik syfilis?
U kunt syfilis krijgen door seks, vooral bij seks zonder condoom. Dat kan gebeuren wanneer de slijmvliezen van uw vagina, penis, anus of mond in contact komen met de zweren of bultjes van iemand met syfilis.
U kunt ook syfilis krijgen wanneer u bloed of organen krijgt van een donor. Daarom worden donoren regelmatig getest op syfilis. Via bloed is iemand veel langer besmettelijk dan via seksueel contact. Eén of zelfs twee jaar na de infectie kan de bacterie nog doorgegeven worden via het bloed.
Tien tot negentig dagen nadat iemand syfilis heeft gekregen kan die persoon het aan anderen overdragen. Vaak kan dit al vanaf drie weken voordat de eerste zweer ontstaat.
Hoe voorkom ik syfilis?
U kunt syfilis voor een deel voorkomen door een condoom of beflapje te gebruiken tijdens de seks. Maar dit werkt alleen als deze de zweertjes of bultjes helemaal bedekt.
Is syfilis te behandelen?
Syfilis is te behandelen met antibiotica. Zonder behandeling met antibiotica gaat syfilis niet vanzelf over.
Moet ik mijn sekspartners vertellen dat ik syfilis heb?
Als u syfilis heeft, is er kans dat uw sekspartners het ook hebben (gekregen). Daarom moeten zij worden geïnformeerd, getest en als nodig, ook behandeld. Hiermee helpt u verdere verspreiding voorkomen. Bent u getest en heeft u syfilis? Dan kunt u uw sekspartners via partnerwaarschuwing.nl laten weten dat u een soa (seksueel overdraagbare aandoening ) heeft. Dit kan ook anoniem.
Is syfilis tijdens de zwangerschap gevaarlijk?
Zwangeren met syfilis kunnen syfilis aan de baby doorgeven in de baarmoeder of tijdens de bevalling. Hierdoor kan de baby aangeboren afwijkingen krijgen, of te vroeg of doodgeboren worden. Daarom worden zwangeren altijd aan het begin van hun zwangerschap getest op syfilis. De zwangere zelf wordt niet ernstiger ziek van syfilis dan een persoon die niet zwanger is.
Hoe vaak komt syfilis voor in Nederland?
Syfilis komt in Nederland meestal voor bij mannen die seks hebben met mannen. In 2024 hadden 1.798 mensen die zich lieten testen bij een Centrum Seksuele Gezondheid syfilis. Van deze mensen was 92% een man die seks had met mannen. Syfilis komt ook vaker voor bij mensen met hiv (humaan immunodeficientievirus).
In Nederland worden er bijna geen baby’s met syfilis geboren. Vanaf 2009 waren dit er nul tot drie per jaar.