De PASSYON-studie onderzoekt het vóórkomen van humaan papillomavirus (HPV (humaan papillomavirus)) bij bezoekers van de centra seksuele gezondheid en factoren die daarmee samenhangen. De studie is gestart in 2009 en is sindsdien iedere twee jaar herhaald. PASSYON staat voor Papillomavirus Surveillance among STI (Sexually transmitted infection) clinic YOungsters in the Netherlands.
Waarom de PASSYON-studie?
HPV (humaan papillomavirus) is een veelvoorkomend virus dat overgedragen wordt via seksueel contact. Naar schatting krijgt 80-90% van de mensen ooit HPV. Bijna altijd ruimt het lichaam een infectie met HPV zelf op binnen 2 jaar. In sommige gevallen wordt HPV niet opgeruimd, en kan het bijvoorbeeld genitale wratten of kanker veroorzaken. HPV is de veroorzaker van verschillende soorten kankers, waaronder kanker aan de baarmoederhals, vagina, schaamlippen, anus, penis en in de mond- en keelholte.
Sinds 2010 is vaccinatie tegen HPV opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Eerst voor meiden, later ook voor jongens. De PASSYON-studie is gestart om te onderzoeken wat de effecten zijn van HPV-vaccinatie op het vóórkomen van HPV. Deze informatie wordt gebruikt om het Rijksvaccinatieprogramma te verbeteren.
Resultaten van de PASSYON-studie
Het HPV-vaccin dat in Nederland wordt gebruikt beschermd tegen de twee types die het vaakst baarmoederhalskanker veroorzaken, namelijk HPV16 en HPV18. De PASSYON-studie laat zien dat HPV16 en HPV18 infecties steeds minder vaak voorkomen. We zien dat gevaccineerde vrouwen minder vaak geïnfecteerd zijn met HPV16 en HPV18 dan ongevaccineerde vrouwen. Daarnaast zien we ook minder infecties bij gevaccineerde vrouwen van HPV types die niet in het vaccin zitten. Ook in andere studies is aangetoond dat HPV-vaccinatie gedeeltelijk bescherming biedt tegen niet-vaccin types. Ook bij ongevaccineerde vrouwen en heteroseksuele mannen zien we minder infecties veroorzaakt door HPV16 en HPV18; dit wijst op groepsbescherming.
De PASSYON-studie wordt nog steeds iedere twee jaar herhaald om veranderingen in het vóórkomen van HPV en de effecten van vaccinatie over een langdurige tijdsperiode te onderzoeken.
Over de resultaten van de PASSYON-studie zijn verschillende publicaties geschreven.
- Effectiveness of bivalent HPV vaccination against genital HPV DNA-positivity of a catch-up campaign at age 13-16 years compared to routine vaccination at age 12 years: a biennial repeated cross-sectional study.
Kusters JMA, van der Loeff MFS, van Benthem BHB, King AJ; PASSYON study group; de Melker HE, Heijman T, Heijne JCM.
BMC Medicine. 2024 Oct 15;22(1):469. - Changes in Genital HPV Prevalence during 12 Years Girls-Only Bivalent HPV Vaccination: Results from a Biennial Repeated Cross-Sectional Study.
Kusters JMA, Schim van der Loeff MF, Heijne JCM, King AJ, de Melker HE, Heijman T, Bogaards JA, van Benthem BHB.
The Journal of Infecious Diseases, 2024 Sep 13:jiae455. - Prevalence and risk factors for HPV seropositivity and anogenital DNA positivity among men who have sex with men: a repeated cross-sectional study.
Kusters JMA, Obels I, van der Klis FRM, King AJ, Heijman T, Heijne JCM, van Benthem BHB; PASSYON study group; van der Loeff MFS.
International Journal of Infectious Diseases. 2024 Aug;145:107094. - Type-specific concurrent anogenital HPV detection among young women and MSM attending Dutch sexual health clinics.
Kusters JM (Joint meeting), Heijne JC, van Benthem BH, King AJ, Schim van der Loeff MF.
Sexually Transmitted Infections. 2022 Jul 16;99(4):239–47. - Population Impact of Girls-Only Human Papillomavirus 16/18 Vaccination in The Netherlands: Cross-Protective and Second-Order Herd Effects.
Hoes J, Woestenberg PJ, Bogaards JA, King AJ, de Melker HE, Berkhof J, Hoebe CJPA, van der Sande MAB, van Benthem BHB; Medical Microbiological Laboratories and Public Health Services.
Clinical Infectious Diseases. 2021 Mar 1;72(5):e103-e111. - Evidence for Missing Positive Results for Human Papilloma Virus 45 (HPV-45) and HPV-59 with the SPF10-DEIA-LiPA25 (Version 1) Platform Compared to Type-Specific Real-Time Quantitative PCR Assays and Impact on Vaccine Effectiveness Estimates.
van Eer K, Leussink S, Severs TT, van Marm-Wattimena N, Woestenberg PJ, Bogaards JA, King AJ.
Journal of Clinical Microbiology. 2020 Oct 21;58(11):e01626-20. - HPV infections among young MSM visiting sexual health centers in the Netherlands: Opportunities for targeted HPV vaccination.
Woestenberg PJ, van Benthem BHB, Bogaards JA, King AJ, van der Klis FRM, Pasmans H, Leussink S, van der Sande MAB, Hoebe CJPA; Medical Microbiological Laboratories, the Public Health Services.
Vaccine. 2020 Apr 9;38(17):3321-3329. - Bivalent Vaccine Effectiveness Against Anal Human Papillomavirus Positivity Among Female Sexually Transmitted Infection Clinic Visitors in the Netherlands.
Woestenberg PJ, King AJ, Van Benthem BHB, Leussink S, Van der Sande MAB, Hoebe CJPA, Bogaards JA; Medical Microbiological Laboratories and the Public Health Services.
The Journal of Infectious Diseases. 2020 Mar 28;221(8):1280-1285. - Bivalent Human Papillomavirus (HPV) Vaccine Effectiveness Correlates With Phylogenetic Distance From HPV Vaccine Types 16 and 18.
Bogaards JA, van der Weele P, Woestenberg PJ, van Benthem BHB, King AJ.
The Journal of Infectious Diseases. 2019 Aug 30;220(7):1141-1146. - Assessment of herd effects among women and heterosexual men after girls-only HPV16/18 vaccination in the Netherlands: A repeated cross-sectional study.
Woestenberg PJ, Bogaards JA, King AJ, Leussink S, van der Sande MA, Hoebe CJ, van Benthem BH; Medical Microbiological Laboratories and the Public Health Services.
International Journal of Cancer. 2019 Jun 1;144(11):2718-2727. - Bivalent Vaccine Effectiveness Against Type-Specific HPV Positivity: Evidence for Cross-Protection Against Oncogenic Types Among Dutch STI Clinic Visitors.
Woestenberg PJ, King AJ, van Benthem BHB, Donken R, Leussink S, van der Klis FRM, de Melker HE, van der Sande MAB, Hoebe CJPA, Bogaards JA; Medical Microbiological Laboratories and the Public Health Services.
The Journal of Infectious Diseases. 2018 Jan 4;217(2):213-222. - No evidence for cross-protection of the HPV-16/18 vaccine against HPV-6/11 positivity in female STI clinic visitors.
Woestenberg PJ, King AJ, van der Sande MA, Donken R, Leussink S, van der Klis FR, Hoebe CJ, Bogaards JA, van Benthem BH; Medical Microbiological Laboratories; Public Health Services.
Journal of Infection. 2017 Apr;74(4):393-400. - Genetic Diversity in the Major Capsid L1 Protein of HPV-16 and HPV-18 in the Netherlands.
King AJ, Sonsma JA, Vriend HJ, van der Sande MA, Feltkamp MC (medisch centrum), Boot HJ, Koopmans MP; Medical Microbiological Laboratories and Municipal Health Services.
PLoS (Plos One) One. 2016 Apr 12;11(4):e0152782.
Erratum in: PLoS One. 2016 Apr 28;11(4):e0154977. doi: 10.1371/journal.pone.0154977. PMID: 27070907; PMCID: PMC4829201. - Patterns of human papillomavirus DNA and antibody positivity in young males and females, suggesting a site-specific natural course of infection.
Vriend HJ, Bogaards JA, van der Klis FR, Scherpenisse M, Boot HJ, King AJ, van der Sande MA; Medical Microbiological Laboratories, Municipal Health Services.
PLoS One. 2013 Apr 23;8(4):e60696. - Type-specific human papillomavirus infections among young heterosexual male and female STI clinic attendees.
Vriend HJ, Boot HJ, van der Sande MA; Medical Microbiological Laboratories; Municipal Health Services.
Sexually Transmitted Diseases. 2012 Jan;39(1):72-8.
Informatie over de PASSYON-studie
- Het onderzoek wordt uitgevoerd door het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM in Bilthoven.
- Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)) financiert dit onderzoek.
- De studie is voorgelegd aan de Medisch Ethische Commissie (METC (medisch-ethische toetsingscommissie)) Utrecht. Deze heeft een verklaring van geen bezwaar afgegeven (niet WMO (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen)-plichtig).
- Deelnemers aan PASSYON zijn jongeren van 16 t/m 24 jaar die een afspraak hebben gemaakt voor een soa (seksueel overdraagbare aandoening )-test bij de centra seksuele gezondheid van de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Amsterdam, GGD Rotterdam Rijnmond, GGD Utrecht, GGD Zuid-Limburg, GGD Hart voor Brabant, GGD Gelderland-Midden, GGD Groningen, GGD Drenthe, GGD Fryslân, GGD Gelderland Zuid, GGD Twente en GGD IJsselland.
- Deelnemers doen vrijwillig mee. Zij worden gevraagd om een vragenlijst in te vullen en om extra materiaal te verzamelen voor HPV (humaan papillomavirus)-onderzoek. Voor vrouwen betreft dit een vaginale swab en in sommige gevallen een anale swab. Voor mannen betreft dit een peniele swab en bij mannen die seks hebben met mannen ook een anale swab.
- De PASSYON-studie is begonnen in 2009 en is sindsdien elke twee jaar herhaald.
- Per ronde doen er ongeveer 2000 deelnemers mee aan het onderzoek.
Vragen?
Heeft u vragen over de PASSYON-studie? Neem dan contact op met de onderzoekers van het RIVM via: 088 689 8989 of info@rivm.nl onder vermelding van de ‘PASSYON-studie’.