Wat is NDM (New Delhi Metallo-β-Lactamase)?
NDM staat voor New Delhi metallo-Bèta-lactamase, een enzym. Dankzij dit enzym kan een bacterie bepaalde antibiotica afbreken en er zo voor zorgen dat de bacterie niet door de antibiotica gedood wordt. De bacterie is dan resistent.
Wat zijn antibiotica?
Antibiotica zijn medicijnen die worden gebruikt om infecties met bacteriën te behandelen.
Wat is een NDM-bacterie?
Een NDM-bacterie is een bacterie die in staat is om het enzym New Delhi metallo-Bèta-lactamase aan te maken. Dankzij dit enzym kan de NDM-bacterie bepaalde antibiotica afbreken en er zo voor zorgen dat de bacterie niet door de antibiotica gedood wordt.
Is een NDM-bacterie resistent tegen alle antibiotica?
Nee. Bacteriën met NDM zijn resistent tegen de veel gebruikte antibiotica. Infecties kunnen vaak nog wel behandeld worden met een paar andere soorten antibiotica. Behandeling met deze antibiotica is echter moeilijker en heeft een groter risico op - soms ernstige - bijwerkingen.
Hoe wordt de NDM-bacterie verspreid?
De NDM-bacterie kan aanwezig zijn in de darmen van mensen, zonder dat zij dit merken of weten. Door onvoldoende hygiëne zoals handen wassen, toilethygiëne, keuken schoonhouden en zorgvuldige bereiding van voedsel, kan de bacterie zich verspreiden. In dit filmpje wordt dat uitgelegd: ‘Hoe voorkom je verspreiding van resistente bacteriën?’
Wie kan de NDM-bacterie oplopen?
Iedereen kan de bacterie oplopen en in de darmen hebben, zonder daarvan ziek te zijn. NDM-bacteriën kunnen van mens-op-mens over gaan via de handen, de besmette omgeving of via de handen van verzorgenden als onvoldoende hygiëne wordt toegepast. Hierop bestaat vooral in de gezondheidszorg een risico, omdat daar veel zorgcontacten zijn zoals een patiënt helpen met toiletgang, aan/uitkleden, douchen, aantrekken van steunkousen en wondverzorging. De bacteriën kunnen zich niet door de lucht verspreiden. In bepaalde situaties is de kans groter om de NDM-bacterie op te lopen, zoals bij een opname in een buitenlands ziekenhuis.
Is een NDM-bacterie gevaarlijk?
Voor gezonde mensen zijn NDM-bacteriën niet gevaarlijk. Bij mensen met een verminderde weerstand kan de NDM-bacterie een infectie veroorzaken, zoals een urineweginfectie, een luchtweginfectie of een bloedvergiftiging. Deze patiënten kunnen vaak nog wel behandeld worden met een paar soorten antibiotica, maar deze behandeling is complex en kan ernstige bijwerkingen veroorzaken.
Waar en hoe vaak komt de NDM-bacterie voor?
De NDM-bacterie werd voor het eerst ontdekt in 2008 in India en heeft zich sindsdien over de hele wereld verspreid. In Nederland komt deze bacterie nog weinig voor. Als de NDM-bacterie in Nederland wordt gevonden, dan is dat meestal bij patiënten die eerder in een buitenlands ziekenhuis waren opgenomen.
Wie kan de NDM-bacterie oplopen?
Iedereen kan de bacterie oplopen en in de darmen hebben, zonder daarvan ziek te zijn. Mensen kunnen elkaar met de NDM-bacterie besmetten door direct contact via de handen. Hierop bestaat vooral in de gezondheidszorg een risico, omdat daar veel zorgcontacten zijn zoals een patiënt helpen met aan/uitkleden, douchen, aantrekken van steunkousen en wondverzorging. De bacteriën kunnen zich niet door de lucht verspreiden. In bepaalde situaties is de kans groter om de NDM-bacterie op te lopen, zoals bij een opname in een buitenlands ziekenhuis.
Merkt iemand dat hij/zij een NDM-bacterie bij zich draagt?
Nee, meestal niet. Doordat de meeste mensen niet ziek worden van deze bacterie, zullen ze ook niet merken dat ze deze bacterie bij zich dragen.
Kun je de NDM-bacterie ook weer kwijtraken?
Ja. Gezonde mensen die de NDM-bacterie in de ontlasting hebben, raken deze na enkele maanden weer kwijt. Echter, bij mensen met een verminderde weerstand of frequent antibioticagebruik kan het dragerschap tot wel 2 jaar duren.
Wat betekent het voor een patiënt om drager van de NDM-bacterie te zijn?
Ziekenhuizen willen voorkomen dat de NDM-bacterie zich verspreidt naar andere patiënten. Patiënten die drager van de NDM-bacterie zijn, zullen daarom in een ziekenhuis in een éénpersoonskamer verblijven. Behandelend en verplegend personeel zal gebruik maken van schorten en handschoenen om verdere verspreiding van de NDM-bacterie te voorkomen. Ook in een verpleeghuis of woonzorgcentrum worden extra hygiëne maatregelen genomen. Als gezonde mensen de NDM-bacterie in de darmen hebben, dan hoeft er niets te gebeuren.
Wat moet een ziekenhuis doen bij het aantreffen van NDM-bacterie?
Wanneer in een ziekenhuis een NDM-bacterie (of een andere resistente bacterie) wordt aangetroffen, dan neemt het ziekenhuis bestrijdingsmaatregelen om verdere verspreiding te voorkomen. Deze bestrijdingsmaatregelen zijn bijvoorbeeld het dragen van schort en handschoenen door zorgmedewerkers bij behandeling, verpleging of verzorging van patiënten. Ook wordt er onderzoek gedaan of meer patiënten de bacterie bij zich dragen. Soms is het daarbij nodig om mensen die eerder in het ziekenhuis waren opgenomen op te roepen om te onderzoeken of zij de bacterie bij zich dragen.
Waarom zijn maatregelen tegen verspreiding van de NDM-bacterie noodzakelijk?
Maatregelen tegen verspreiding van de NDM-bacterie en andere resistente bacteriën zijn noodzakelijk om ervoor te zorgen dat infecties door bacteriën ook in de toekomst goed met antibiotica behandeld kunnen worden. Bekijk ook het filmpje over ‘Hoe voorkom je verspreiding van resistente bacteriën?’
Wat kan ik doen om te voorkomen dat ik de bacterie oploop en/of verspreid?
Een goede persoonlijke hygiëne is belangrijk om verspreiding van (resistente) bacteriën te voorkomen. Was dus regelmatig uw handen met water en zeep. Doe dat altijd na toiletbezoek en voor het bereiden van voedsel. Droog uw handen zorgvuldig af aan een schone handdoek of papier van de keukenrol. Meer informatie vindt u op de pagina over handen wassen.
Wat is de rol van RIVM?
Het Centrum Infectieziektebestrijding (CIb (Centrum Infectieziektebestrijding (onderdeel van het RIVM))) van het RIVM coördineert de bestrijding van infectieziekten onder de Nederlandse bevolking. Bijvoorbeeld door te signaleren en te adviseren om een uitbraak te voorkomen en te helpen bij het benodigde onderzoek als er sprake is van een uitbraak. Ook werkt een team van medewerkers aan het terugdringen van antibioticaresistentie.
Wat is het Signaleringsoverleg zorginfecties / antimicrobiële resistentie?
Het Signaleringsoverleg zorginfecties en antimicrobiële resistentie (SO-ZI/AMR (Signaleringsoverleg Zorginstellingen / Antimicrobiële Resistentie )) is een overlegstructuur om uitbraken van resistente bacteriën in ziekenhuizen en verpleeghuizen die een potentieel gevaar zijn, snel op te merken. Daarnaast volgt het SO-ZI/AMR bij iedere gemelde uitbraak de situatie op. Het SO-ZI/AMR kan, wanneer dat nodig is, de zorginstelling adviseren om externe experts in te schakelen en ondersteuning bieden bij het vinden van deze experts. In het uiterste geval kan het SO-ZI/AMR de Inspectie Gezondheidzorg en Jeugd (IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd)) inschakelen om externe hulp af te dwingen.