Candida auris behoort tot de familie van de schimmels. Iedereen draagt schimmels bij zich, vaak in de darm, zonder dat je er ziek van wordt. Bij mensen met verminderde afweer kunnen schimmels in het bloed komen en daarmee een ernstige infectie veroorzaken. In de meeste gevallen zijn dit patiënten die al opgenomen zijn in het ziekenhuis. Candida auris is voor het eerst ontdekt in 2009 en lijkt zich in de laatste 15 jaar wereldwijd te verspreiden. Deze schimmel is ongevoelig voor veel geneesmiddelen.
Hoe vaak komt het voor?
Candida auris komt zover bekend op dit moment niet veel voor in Nederland. De afgelopen jaren waren er een paar gevallen in Nederland. Het ging hierbij om patiënten die vanuit een ziekenhuis in het buitenland waren overgeplaatst naar een Nederlands ziekenhuis. Deze patiënten bleken de schimmel bij zich te dragen, maar waren er niet ziek van. In sommige landen komt Candida auris wel vaker voor, zoals in de Verenigde Staten, India en verschillende landen in Afrika. In Europa is de schimmel onder meer in Spanje, Italië en Griekenland aangetroffen. Ook in Duitsland komt de schimmel steeds vaker voor.
Bij patiënten die vanuit een buitenlands ziekenhuis naar een Nederlands ziekenhuis wordt overgeplaatst, wordt volgens richtlijnen onderzoek gedaan naar aanwezigheid van resistente ziekteverwekkers. Candida auris is toegevoegd aan dit protocol. Zo willen ziekenhuizen de schimmel tijdig signaleren en verspreiding voorkomen. Ook melden de zorginstellingen uitbraken aan het RIVM.
Hoe kunnen mensen het oplopen?
Candida auris loop je niet zomaar op, maar verspreidt zich vooral in ziekenhuizen en verpleeghuizen. Verspreiding kan plaatsvinden via besmetting van de handen of medische instrumenten. In tegenstelling tot de meeste soorten schimmels kan Candida auris namelijk overleven buiten het lichaam. De meeste mensen worden er niet ziek door; na besmetting kun je Candida auris bij je dragen zonder er last van te hebben.
Welke symptomen horen bij een Candida auris infectie?
Mensen met een gezonde afweer worden over het algemeen niet ziek van Candida auris. Zij kunnen de schimmel zelf opruimen. Mensen met een verminderde afweer, bijvoorbeeld na een orgaantransplantatie, kunnen er wél ernstig ziek van worden. Er kan sprake zijn van een diepe infectie, waarbij Candida auris in de bloedbaan terecht komt. Dit veroorzaakt symptomen zoals koorts. Er zijn antischimmelmedicijnen die de infectie tegengaan, maar in sommige gevallen is er sprake van resistentie en zijn ze niet effectief. Ongeveer 35% van de patiënten met een Candida auris infectie in de bloedbaan overlijdt.
Wat doet het RIVM om Candida auris in de gaten te houden?
Net als bij andere ziekten houden we de Candida auris in de gaten aan de hand van surveillance. Om zo tijdig te signaleren en te voorkomen dat de schimmel zich in Nederland gaat verspreiden. Hierbij monitoren we ook de resistentie.
Om meer inzicht te krijgen in ernstige schimmelinfecties is er een samenwerking tussen het Radboudumc (Radboud University Medical Centre)-CWZ Expertisecentrum Schimmelinfecties en het RIVM. Binnen dit netwerk onderzoeken we de ernst van schimmelinfecties en volgen we trends in resistentie tegen antischimmelmiddelen. We bereiden ons ook voor op de opkomst en verspreiding van nieuwe schimmels zoals Candida auris. Dat gebeurt onder meer door internationale samenwerking, het opzetten van methoden om Candida auris te typeren en het schrijven van richtlijnen.
Uitbraken Candida auris melden
Zorginstellingen wordt verzocht uitbraken van Candida auris te melden aan het RIVM via de webapplicatie SO-ZI/AMR (Signaleringsoverleg Zorginstellingen / Antimicrobiële Resistentie) Osiris.