Rijksinstituut voor VolksgezondheidVanaf januari 2011 start de VROM (Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer) -Inspectie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu (IenM (Infrastructuur en Milieu)) met het online melden van Legionella in drinkwaterinstallaties. Het digitale meldformulier is alleen bestemd voor beheerders of eigenaren van prioritaire locaties zoals hotels, zwembaden en ziekenhuizen. GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en krijgen deze digitale meldingen automatisch doorgestuurd en periodiek stuurt de VROM-Inspectie per GGD-regio een overzicht van alle meldingen. De GGD kan er voor kiezen alleen nog de meldingen te registreren die direct binnen komen bij de GGD maar niet op de VROM-lijst staan. De VROM-Inspectie en het Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid (LCHV (Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid)) hebben ook afspraken gemaakt over de onderlinge rolverdeling en werkwijze. Hieronder volgt een samenvatting van deze afspraken.
Rolverdeling
De VROM-Inspectie is de toezichthouder bij een Legionella-melding in drinkwater en kan maatregelen opleggen aan de eigenaar zoals het afsluiten van de drinkwaterinstallatie en het informeren van verbruikers van het drinkwater. Tevens controleert de VROM-Inspectie de genomen maatregelen en geeft advies over het beheer. De GGD adviseert de VROM-Inspectie zo nodig over het gezondheidsrisico en over het informeren van mensen die mogelijk zijn blootgesteld aan waternevel met Legionella. Indien derden worden geïnformeerd is de GGD hier te allen tijden bij betrokken. Daarnaast beantwoordt de GGD eventuele gezondheidskundige vragen van de instelling waar Legionella is aangetoond.
Voordat de GGD of de VROM-Inspectie in contact treedt met een instelling die een melding heeft gedaan, wordt dit onderling afgestemd. Dit geldt zowel voor het informeren van mensen op de locatie als voor opgelegde maatregelen van de VROM-Inspectie waarbij (een deel van) de instelling gesloten moet worden. Hierdoor wordt voorkomen dat er tegenstrijdige adviezen worden gegeven aan de melder.
Risico-inschatting
Bij het sluiten van (een deel van) de instelling hanteert de VROM-Inspectie niet alleen de norm van 1.000 kve (kolonievormende eenheden)/l, maar wordt er ook een risico-inschatting gemaakt. Als de VROM-Inspectie vermoedt dat er sprake is van een verhoogd gezondheidsrisico, dan overlegt de VROM-Inspectie met de GGD om dit vast te stellen. Indien de GGD na ontvangst van de electronische melding vaststelt dat er een verhoogd gezondheidsrisico is (bijvoorbeeld link met een patiënt), dan informeert de GGD de VROM-Inspectie hierover. De GGD kan de VROM-Inspectie in deze situatie adviseren de verneveling tijdelijk weg te nemen en/of voorstellen om mensen die mogelijk blootgesteld zijn aan verneveling te infomeren.
Contact met de melder
De GGD neemt, indien de melding via de VROM-Inspectie en de concentratie Legionella ≥ 1.000 kve/l, komt alleen contact op met de instelling als:
De GGD meldt aan de VROM-Inspectie dat er contact met instelling opgenomen wordt of is.
Directe meldingen bij de GGD
Het komt geregeld voor dat de instelling zelf meldt bij de GGD en dan is er uiteraard direct contact met de instelling. Zoals beschreven in het draaiboek Melding van Legionella-bacteriën in water dient de GGD de melder te wijzen op de meldplicht bij de VROM-Inspectie indien ≥ 1.000 kve/l Legionella is aangetoond. Aangezien de instelling zelf verantwoordelijk is voor de melding neemt de GGD geen contact op met de VROM-Inspectie.
Het kan voorkomen dat de GGD een directe melding van de instelling ontvangt maar daarna niet van de VROM-Inspectie. Op dit moment is afgesproken dat alleen bij een verhoogd gezondheidsrisico de GGD zelf contact opneemt met de VROM-Inspectie. In andere gevallen wordt nogmaals op de meldplicht gewezen en zal de GGD weinig actie uitvoeren. Hooguit wordt aangeven dat:
Deze adviezen kunnen ook gegeven worden bij meldingen waar minder dan 1.000 kve/l Legionella is aangetoond. Er kunnen ook gezondheidskundige vragen worden beantwoord. Het is niet de bedoeling dat de GGD technische of beleidsvragen gaat beantwoorden. Het is ook niet de bedoeling dat de GGD op locatie advies geeft over verbetering/aanpassing van de preventie bij drinkwaterinstallaties.
Draaiboek Legionella in water
Het draaiboek wordt aangepast aan de nieuwe werkwijze van de VROM-Inspectie en ook wordt de werkwijze van de GGD bij een melding in drinkwaterinstallaties vereenvoudigd en waar nodig aangepast of verduidelijkt. De verwachting is dat met het nieuwe digitale systeem van de VROM-Inspectie en het naleven van de bovenstaande afspraken minder tijd nodig is voor het afhandelen van Legionella-meldingen in drinkwater en dat het voor de melder duidelijker is wat van hem of haar wordt verlangd.
Update nieuwe Drinkwaterbesluit
Het ministerie van IenM heeft bevestigd dat het nieuwe drinkwaterbesluit per 1 juli 2011 in werking treedt. Een belangrijke verandering is de lijst van prioritaire doelgroepen. De VROM-Inspectie en GGD houden elkaar op de hoogte van de ontwikkelingen en stemmen af wie in welk geval adviseert aan de instellingen. Voorlichting over de inwerkingtreding van het nieuwe drinkwaterbesluit valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van IenM.
A. Bartels, legionelladeskundige, Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid, RIVM
e-mail: abartels@ggd.amsterdam.nl
Het Infectieziekten Bulletin is een digitaal maandblad dat de kwaliteit van de infectieziektebestrijding wil bevorderen. Het houdt professionals op het gebied van de infectieziektebestrijding op een laagdrempelige, maar wetenschappelijk verantwoorde wijze op de hoogte van (achtergronden bij) relevante gebeurtenissen en ontwikkelingen. Een belangrijk deel van de publicaties is toegespitst op de praktijk.