Aanpak

We hebben onwijs veel mooie producten, maar wat heeft een locatie nodig? Waar zijn ze goed in? Bij meer dan 30 groepen is inmiddels een omgevingsscan gedaan, zodat de tools die we aanbieden ook daadwerkelijk aansluiten bij wat zij nodig hebben.

Idske Meijer, Projectcoördinator SamenFit

Het project Samen Fit richt zich onder andere op het realiseren van een gezonde leefomgeving, binnen en buiten.  Ipse de Bruggen doet dit onder andere door aanpassingen in de leefomgeving aan te brengen en  door voedings-en beweegprogramma’s aan te bieden:

Leefomgeving binnen

• Aangepaste keuken zodat er samen met cliënten gekookt kan worden (hoog-laag aanrecht) inclusief kookboek (met beeld en iconen) voor cliënten
• Op maat fitness toestellen om doelgericht te bewegen in de huiskamers van cliënten (wat past er bij deze cliënten en deze locatie)
• Ondersteunen met het aanschaffen van verschillende soorten beweegmateriaal. Bijvoorbeeld Tovertafels of een Fietslabyrint.
• Bewegen met MOEF (een mascotte die symbool staat voor bewegen): Op een vast tijdstip wordt een 10 minuten durende uitzending afgespeeld in de lokale huisbuis waarbij MOEF samen met de cliënten gaat bewegen. Dit kunnen cliënten zelf ook terugkijken op YouTube.
• In de bedrijfskantines kunnen cliënten kiezen voor het MOEF MeNu, een soort happy meal met gezonde keuzes voor de client (broodje, drankje en snack zoals appel of komkommer). Hierbij krijgen ze ook een MOEF gadget.

Leefomgeving buiten:

• Er zijn  paden en routes  aangelegd voor de verschillende niveaus van cliënten zoals een fitnesslaantje en MOEF wandelpaden (Moef is een mascotte die symbool staat voor bewegen). Bij de routes behoren opdrachten die het samen bewegen stimuleren.
• Belevenistuin met beweegtoestellen om samen met andere cliënten en medewerkers te bewegen
• Johan Cruyff-court op locatie in Zwammerdam
• Beweegmaterialen buiten, geluidselementen
• Aanschaf beweegmaterialen zoals een duofiets
• Rookvrije zones

Gezondheidsprogramma Heppie fit

Cursus van 12 weken gericht op de hele woning (zowel medewerkers als cliënten) om een gezond, duurzaam en actief leven te stimuleren. Het programma bestaat uit:

• Een Masterclass gezonde leefstijl (personeel)
• Fitcoins als beloning bij het behalen van beweegdoelen (personeel)
• Groepslessen door beweegrobot (cliënten)
• Dansen op de CD met liedjes van MOEF (cliënten)

Rookvrije omgeving per 2021

Sinds 1 juli 2021 is de hele omgeving rookvrij. Er zijn nog een aantal rookplekken, maar deze zullen uiteindelijk ook verdwijnen. Stap voor stap wordt de omgeving steeds meer rookvrij gemaakt.

Doel en doelgroep

Verbetering van de kwaliteit van leven van onze cliënten door het stimuleren en faciliteren van een rookvrije omgeving, gezonde en duurzame voeding, meer bewegen en meer ontspanning.

Doelgroep

Doelgroepen zijn de verschillende cliënten van Ipse de Bruggen: van mensen met een ernstig verstandelijke en meervoudige beperking tot mensen met een licht verstandelijk beperking en cliënten met moeilijk verstaanbaar gedrag.

Werking

Literatuuronderzoek

• Gecombineerde leefstijlinterventies met veranderingen in de omgeving die uitnodigen tot gezonde voeding en bewegen helpen onder andere om overgewicht terug te dringen bij bewoners van GGZ geestelijke gezondheidszorg (geestelijke gezondheidszorg) instellingen en in de gehandicaptenzorg (1).
• Planten dragen bij aan stressreductie en positieve emoties (2).
• Een groene omgeving (zoals tuin, dakterras, bos) in een verpleeghuis voor mensen met dementie* kan de mentale gezondheid van de inwoners bevorderen. Daarbij gaat het om een vermindering van agitatie, een positievere stemming en een verbeterde kwaliteit van leven (2).
• Combinatie van voeding, bewegen en gedragsverandering is effectief voor preventie en aanpak van overgewicht (3).
• De beweeg- en voedingprogramma’s van Samen Fit zijn gebaseerd op het evidence based programma ontwikkeld in het onderzoek GOUD (4).

*Onderzocht in een andere setting dan van het huidige voorbeeld.

Overzicht literatuur

1. Wat Werkt Dossier Voeding
2. Wat Werkt Dossier Natuur 
3. Gecombineerde leefstijlinterventie 
4. Programma GOUD
5. Roos, J., Koppen, G., Vollmer, T. C., Van Schijndel-Speet, M., & Dijkxhoorn, Y. (2022). Unlimited Surrounding: A Scoping Review on the Impact of the Built Environment on Health, Behavior, and Quality of Life of Individuals With Intellectual Disabilities in Long-Term Care.HERD: Health Environments Research & Design Journal,15(3), 295-314. https://doi.org/10.1177/19375867221085040
6. Verwijzing naar visuele weergave van factoren van de fysieke leefomgeving die invloed hebben op het gedrag van mensen met een verstandelijke beperking: Effecten van buurt, gebouw en interieur op mensen met een verstandelijke beperking | ZonMw

Eigen onderzoek

De nieuwe programma’s worden getoetst met procesevaluaties. Hieruit blijkt dat cliënten het leuk vinden om aan de activiteiten mee te doen en dat medewerkers de activiteiten goed uitvoerbaar vinden. Zeker wat betreft MOEF zijn de ervaringen erg positief.

Waar MOEF is wordt bewogen en zijn de cliënten blij. Soms krijgt een therapeut de cliënten niet aan het bewegen, maar als je zegt dat MOEF langskomt, dan staan ze op!

Idske Meijer, Projectcoördinator SamenFit

Bij het doen van de omgevingsscan wordt een nulmeting gedaan. Hieruit blijkt dat preventie nog niet altijd wordt meegenomen in de zorg zelf. Er is met name behoefte aan ondersteuning voor professionals om dit te organiseren. Achteraf wordt gekeken wat de aanpassingen en aangereikte tools opleveren. Hier zijn nog geen resultaten van.

Aansluiting met andere doelen Green Deal

Met het project Duurzaam gezond aan tafel wil  Ipse de Bruggen eten maken dat  lekkerder is, makkelijker klaar te maken, gezonder en niet duur. De verwachting is dat hierdoor minder eten wordt weggegooid.

Aandachtspunten uitvoering programma

Het programma is opgezet met steun vanuit de Raad van Bestuur van Ipse de Bruggen en st. Vrienden van Ipse de Bruggen. De initiatieven zijn ontstaan en uitgewerkt vanuit de praktijk. Door de combinatie steun vanuit het bestuur en de aansluiting op de behoefte vanuit de werkvloer wordt het product breed gedragen en wordt het een succes. 
Ook heeft Ipse de Bruggen via fondsenwerving (afdeling binnen de instelling)  veel materialen gesubsidieerd kunnen aanschaffen.

Succesfactoren

• Het verbindende aspect maakt het programma succesvol. Verschillende elementen als bewegen, gezonde voeding en rookvrije omgeving worden in samenhang met elkaar gezien. Daardoor wordt het positiever opgepakt. De omgeving voor de medewerkers wordt ook meegenomen. Dat maakt het een succes.

Meer informatie

• Voor meer informatie, zie de website van Ipse de Bruggen
• Fysieke leefomgeving en moeilijk verstaanbaar gedrag  (artikel ZonMW)
• Bekijk een uitzending van Bewegen met MOEF. Komende tijd worden zes nieuwe afleveringen gemaakt.

Vragen zijn te stellen aan Idske Meijer, Ipse de Bruggen.