Bij zorgcentrum De Posten in Enschede koken de chefs 7 dagen per week verse maaltijden in hun eigen productiekeuken. Er zijn meerdere keuzemogelijkheden om de maaltijden te gebruiken, wat maakt dat er voor ieder wat wils is.
Aanpak
De Posten heeft 365 menu’s samengesteld, zodat er elke dag van het jaar andere gerechten op het menu staan. Producten komen vaker terug (bijv. slavink of worteltjes), maar altijd in een andere combinatie en op een andere dag van de week.
Door middel van ‘negatieve keuze’ kunnen bewoners aangeven wat zij liever niet willen ontvangen of wat zij niet lusten. Bij elke maaltijd zorgt de Posten voor 4-5 uitzonderingen op het menu, zodat de bewoners altijd een maaltijd ontvangen die zij wel lusten. Er zijn verschillende plekken waar maaltijden op verschillende manieren worden aangeboden:
Restaurant
- 2x per dag kunnen bewoners warm eten in het restaurant. Hier komen mensen uit het eigen zorgcentrum, de dagopvang, de wijk en andere zorginstellingen samen. Er is geen keuze meer aangeboden tussen twee menu’s, we bieden nu dagelijks een aantrekkelijke daghap aan, naast deze daghap kunnen gasten ook een keuze maken uit de kleine lunchkaart.
- Het aanbod in het restaurant stimuleert bewoners te bewegen en uit hun huiskamer of van de afdeling af te komen. Ook draagt het bij aan de sociale interactie met anderen. Bewoners kunnen aan tafels van wisselende groottes (variërend van 2 tot 10 zitplaatsen) eten en nieuwe mensen uit de Posten en andere wijkbewoners ontmoeten. Dit geeft hen het gevoel dat ze erbij horen en een onderdeel zijn van de wijk waarin ze wonen.
Afdelingen
Op afdelingen wordt het eten op verschillende manieren aangeboden:
- Mensen kunnen in hun eigen appartement eten.
- Huiskamers worden ingericht om gezamenlijk te eten. Maaltijden worden ofwel opgediend op het bord, of vanaf dekschalen op tafel.
- Op sommige afdelingen wordt samen met, voor en door de bewoners gekookt. Het bezig zijn met eten & drinken en praten over eten & drinken, zorgt weer voor beleving. Afdelingen doen dit variërend van 1 dag in de week tot 7 dagen in de week. De chefs ondersteunen en denken in dat geval mee in het aanbod, menu-afwisseling en versheid.
Herstelafdeling
Om de klanten voor te bereiden op het teruggaan naar de eigen thuissituatie worden maaltijden hier in buffetvorm aangeboden. De klanten lopen zelf langs, pakken zelf hun bord en scheppen zelf op. Dit stimuleert de zelfredzaamheid en beweging.
Doel en doelgroep
Het doel is het versterken en bevorderen van de eigen regie in de keuzes rondom eten & drinken, om de maaltijdbeleving en de zingeving te optimaliseren. Hierbij is het uitgangspunt om vraaggestuurd in plaats van aanbodgestuurd te werken.
Het voedingsconcept is gericht op de bewoners van de Posten, medewerkers, vrijwilligers, bewoners uit de wijk en aanleunwoningen. Tevens bestaat er voor familie en andere gasten de mogelijkheid om gebruik te maken van alle horecavoorzieningen in het restaurant van de Posten.
Maaltijden bij De Posten
Werking
Literatuuronderzoek
- Bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg- of verzorgingshuizen helpt flexibiliteit in menukeuze en eetmoment om ondervoeding te voorkomen. Daarnaast heeft dit een positief effect op de energie- en eiwitinname van patiënten en bewoners. Dit verkleint ook de kans op voedselverspilling (1).
- Een andere manier van opdienen (family-style, buffet-style, restaurant-style) helpt ondervoeding te voorkomen bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg-en verzorgingshuizen (1).
- Een huiselijke omgeving draagt bij aan het voorkomen van ondervoeding bij patiënten in ziekenhuizen of bewoners van verpleeg-en verzorgingshuizen (1).
Overzicht literatuur (o.a.)
Eigen onderzoek
Er worden regelmatig cliënt tevredenheidsonderzoeken uitgevoerd en twee keer per jaar vinden er individuele gesprekken plaats met bewoners/klanten over de persoonlijke voedingsvoorkeuren. Effecten m.b.t. gezondheid en voedings- en energie-inname worden niet d.m.v. eigen onderzoek gemeten. De paramedici monitoren wel de bewoners/klanten op voedings- en energie-inname en gaan het gesprek aan met de bewoner/klant.
Aansluiting met andere Green Deal doelen
- Overgebleven producten worden gekoeld en hergebruikt. Harde groenten worden a la minute bereid, waardoor er weinig verspilling is.
- Bewoners/klanten kunnen zelf de portiegrootte kiezen (kwart, halve, hele of dubbele portie) waarmee voedselverspilling wordt teruggedrongen.
- Door verse producten van lokale bedrijven te bestellen zijn transportkilometers minimaal. Dit draagt bij aan minder CO2 (carbon dioxide)-uitstoot.
Aandachtspunten voor de uitvoering
Randvoorwaarden
- De expertise van de professionals in de keuken inzetten op afdelingen en huiskamers voor de gehele organisatie.
- Ga en blijf met zorgmedewerkers en klanten in gesprek.
- Directie moet achter goede, gezonde en duurzame voeding staan.
- De visie op eten & drinken dient een onderdeel te zijn van de totale bedrijfsvoering.
Succesfactoren
- Gewoon doen! Tijdens het doen kan worden bijgestuurd in de praktijk.
- Medewerkers enthousiast maken en eigenaar van het project laten zijn. Ze krijgen het project niet opgelegd, maar ze hebben de vrijheid om mee te denken en doen.
- Bewoners zien in het restaurant de kok de maaltijden gereedmaken. Hierdoor ervaren zij het als iets persoonlijks; iemand maakt echt iets vers voor hen klaar.
Leerpunten
- Logistiek is het een uitdaging om vanuit één productiekeuken op zo veel verschillende manieren maaltijden te verstrekken. Er zijn ook veel serviessoorten, buffetbakken, schalen etc. nodig.
Meer informatie
Eventeuele vragen zijn te stellen aan Raymond Hassink, Leidinggevende eten & drinken via e-mail.