Hoe herken ik krim-congo hemorragische koorts?

Niet alle hyalomma-teken dragen krim-congovirus bij zich. En de meeste mensen die door een hyalomma-teek worden gebeten, worden niet ziek. Maar krim-congo hemorragische koorts kan zeer ernstig verlopen. Krijgt u koorts binnen negen dagen nadat u gebeten bent door een hyalomma-teek? Neem dan contact op met de huisarts. Zeg erbij dat u door een hyalomma-teek bent gebeten.  

Mensen die klachten krijgen van krim-congo hemorragische koorts, hebben drie tot zeven dagen na de besmetting opeens:  

• koorts
• spierpijn
• een ziek gevoel

En vaak ook klachten als:

• hoofdpijn
• sufheid
• buikpijn
• gewrichtspijn

Na één tot zeven dagen worden sommige mensen ernstiger ziek. Ze krijgen inwendige bloedingen, met klachten als:

• kleine rode puntjes die niet verdwijnen als erop gedrukt wordt
• blauwe plekken die opeens ontstaan
• bloedneus
• bloed spugen
• zwarte ontlasting

Ziekenhuisopname kan dan nodig zijn. Bij mensen die zeer ernstig ziek worden van krim-congovirus kunnen organen stoppen met werken. Zij kunnen hieraan overlijden.  

Hoe krijg ik krim-congo hemorragische koorts?

Mensen krijgen krim-congo hemorragische koorts door:  

1. een beet van een besmette hyalomma-teek, ook wel bekend als Middellandse Zee-teek of reuzenteek, in een gebied waar de ziekte voorkomt
2. contact met bloed of ander lichaamsmateriaal van besmette mensen of dieren

De hyalomma-teek is twee tot drie keer groter dan de schapenteek die we in Nederland kennen. In Nederland komt de hyalomma-teek niet voor. Er wordt wel heel af en toe een hyalomma-teek gevonden, maar deze zijn waarschijnlijk meegenomen door trekvogels of huisdieren, zoals honden en paarden (soms ook in kleding of spullen). Het krim-congovirus is nog niet in Nederland gevonden.  

Hoe voorkom ik krim-congo hemorragische koorts?

Krim-congo hemorragische koorts is nog niet gevonden bij een Nederlandse reiziger. De kans om de ziekte te krijgen is zeer klein. U kunt wel maatregelen nemen in gebieden waar de ziekte voorkomt. Zo voorkomt u dat u ziek wordt door een tekenbeet:

• Blijf in bosrijk gebied zoveel mogelijk op het pad. Ga niet de struiken of hoog gras in.  
• Draag dichte schoenen, een lange broek en lange mouwen. Stop uw broekspijpen in uw sokken. Op lichte kleding zijn teken beter te zien.  
• Draag kleding die geïmpregneerd is met insectenwerend middel permitrine. Of spuit uw kleding in met insectenwerende middelen als DEET diethyltoluamide (diethyltoluamide)(diethyltoluamide) of icaridin.  
• Smeer onbedekte huid in met insectenwerende middelen, zoals DEET of icaridin. Zwangeren en kinderen jonger dan 2 jaar mogen alleen producten met maximaal 30% DEET gebruiken.  
• Controleer op tekenbeten als u in het groen bent geweest. Verwijder een teek zo snel mogelijk.  

Verder is het belangrijk om geen contact te hebben met lichaamsmateriaal van besmette mensen en dieren. Knijp een gevonden teek bijvoorbeeld niet stuk tussen uw vingers.  

Er is geen vaccinatie tegen het krim-congovirus beschikbaar. 

Is krim-congo hemorragische koorts te behandelen?  

Mensen met ernstige klachten door krim-congo hemorragische koorts moeten soms worden behandeld in het ziekenhuis. Er bestaan geen specifieke medicijnen tegen krim-congo hemorragische koorts.  

Hoe vaak komt krim-congo hemorragische koorts voor?  

Krim-congo hemorragische koorts is een zeldzame ziekte, die nog niet in Nederland bij iemand is vastgesteld. Wereldwijd krijgen volgens de WHO ongeveer tien- tot vijftienduizend mensen per jaar krim-congo hemorragische koorts. Daarvan overlijden elk jaar zo’n duizend tot tweeduizend mensen. De laatste cijfers voor de EU Europese Unie (Europese Unie)(Europese Unie)/Europese Economische Ruimte staan in een rapport van ECDC uit 2022. Toen waren er twee patiënten in Spanje en twee in Bulgarije. In beide landen overleed één patiënt aan de ziekte.  

Het krim-congovirus komt voor in grote delen van het Midden-Oosten, Azië, Afrika, Oost- en Zuidoost-Europa. De laatste jaren hebben ook enkele mensen in Spanje, Portugal en Zuid-Frankrijk de ziekte gekregen. De kans om als reiziger naar deze gebieden de ziekte op te lopen is zeer laag. De ziekte wordt af en toe gevonden bij mensen die in deze gebieden wonen en met dieren werken of voor hun werk zeer veel in de natuur zijn.

In Nederland komt het krim-congovirus niet voor. De teek die het virus overdraagt, kan wel met een vogel mee naar Nederland komen. Tot nu toe worden deze teken af en toe in Noord-Europa gevonden, maar het virus nog niet.