Wereldwijd worden steeds meer HFK (fluorkoolwaterstoffen)’s (fluorkoolwaterstoffen) gebruikt. Dat is een gevolg van het Montreal Protocol voor de bescherming van de ozonlaag. HFK’s tasten de ozonlaag niet aan, maar worden gebruikt ter vervanging van stoffen die dat wel doen. Er is echter een negatief bij-effect: HFK’s leveren een steeds grotere bijdrage aan het broeikaseffect. Daarom moeten er alternatieven komen voor HFK’s om de winst van het Montreal Protocol te behouden. Dat is de conclusie van een studie onder leiding van het RIVM, die deze week is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science.
Wat zijn HFK (fluorkoolwaterstoffen)’s?
HFK’s worden steeds meer gebruikt in toepassingen waar traditioneel ozonlaag afbrekende stoffen (CFK (Volledig gesubstitueerde chloorfluorkoolwaterstoffen)'s en HCFK (niet-volledig gesubstitueerde chloorfluorkoolwaterstoffen)'s) werden toegepast, zoals in koel- en airconditioninginstallaties, voor het maken van schuimen, en in spuitbussen. De meeste ozonlaag afbrekende stoffen zijn ook broeikasgassen, dus vermindering van het gebruik leidt ook tot een beperking van het broeikaseffect. HFK’s daarentegen tasten de ozonlaag niet aan maar leveren wel een bijdrage aan het broeikaseffect.
HFK’s en klimaatverandering
De huidige bijdrage van HFK's aan het broeikaseffect is minder dan 1% van de totale broeikaswerking. Maar de bijdrage neemt snel toe en kan 14-27% bedragen van de toename van CO2 van 2010 tot 2050. Het toegenomen gebruik van HFK's is direct toe te schrijven aan het Montreal Protocol en hun bijdrage aan klimaatverandering kan dus worden gezien als een onbedoeld negatief neveneffect van dit protocol.
Hoe kan het klimaatvoordeel worden behouden?
De bijdrage aan het broeikaseffect van HFK-gebruik
kan worden beperkt door het selecteren van geschikte alternatieven.
Voor verschillende toepassingen worden al alternatieven gebruikt,
zoals bijvoorbeeld glaswol voor isolatie van gebouwen.
HFK's vormen een deel van de broeikasgassen die
vallen onder het Kyoto Protocol. Op de laatste VN (Verenigde Naties)-klimaatconferentie in Durban in 2011 is besloten dat nieuwe
klimaatverplichtingen pas zullen gaan gelden vanaf 2020. Daardoor
zijn er de komende acht jaar geen juridisch-bindende wereldwijde
maatregelen in het kader van het klimaatverdrag om potentiële
klimaateffecten van HFK’s en andere broeikasgassen te
beperken. Verschillende landen hebben al voorgesteld om
HFK's ook in het Montreal Protocol op te nemen om op die manier de
klimaatvoordelen van het Montreal
Protocol te behouden. Hierover is echter nog geen akkoord bereikt.