Blockchain technologie is in principe een toepasbare techniek om bij het internationaal delen van monsters en data voor infectieziektebestrijding, research & development (R&D (Research and Development)), een efficiënt toegangsbeheer, en de traceerbaarheid en controleerbaarheid te versterken. Recente ontwikkelingen in blockchain technologie kunnen helpen om complexe administratieve en juridische barrières te slechten ter bevordering van Open Science en mondiale samenwerking, mits uitgevoerd door een ‘coalition of the willing’.
Dat is kort samengevat de uitkomst van een onderzoek dat 15 mei in Science is verschenen en werd uitgevoerd door het Athena Instituut van de Vrije Universiteit Amsterdam en het RIVM.
Blockchain om bestaande systemen te ondersteunen
De onderzoekers leggen in hun artikel uit hoe recente ontwikkelingen in blockchain technologie zich mogelijk kunnen lenen voor het overwinnen van huidige barrières. Blockchain is zeker niet de heilige graal, zo wordt benadrukt, maar er zijn in dit veld de afgelopen tijd interessante nieuwe concepten verschenen die het waard zijn om onder de aandacht te brengen bij een breder publiek. Er blijken namelijk veel misverstanden te zijn over wat blockchain wel en niet kan betekenen.
Barrières voor efficiënte samenwerking
Als desktopexperiment schetst het artikel de contouren van een mogelijk op blockchain gebaseerd systeem voor efficiënte uitwisselingen tussen onderzoekers wereldwijd: een ORBI (‘outbreak blockchain infrastructure’). Het kan de keten van gebruikers van onderzoekscentra, biobanken, en databases zekerheid verschaffen over de herkomst en de voorwaarden die de oorspronkelijke eigenaar aan het gebruik stelt, zonder dat bij elke nieuwe gebruiker opnieuw onderhandeld en geadministreerd hoeft te worden. Het kan daarnaast de oorspronkelijke eigenaar meer zicht en grip geven op welke opvolgende partijen gebruik maken van monsters of data, en zekerheid bieden dat de condities waaronder dit gebeurt bekend zijn bij de gebruiker en niet eenzijdig kunnen worden gewijzigd.
In de kinderschoenen
De onderzoekers benadrukken dat het ontwerpen en implementeren van een succesvol ORBI-achtig systeem in de praktijk zeker niet eenvoudig is. Het gaat om nieuwe technologische concepten. Maar de verwachting is dat in handen van een ‘coalition of the willing’ blockchain het principe van Open Science en het snel, breed, en veilig delen van gegevens in een steeds complexere omgeving sterk kan bevorderen.