In onderzoek bij 185 melkveebedrijven troffen we op 91 procent van deze bedrijven de bacterie Campylobacter aan. Van de onderzochte ziekteverwekkers komt deze bacterie het meest voor bij het melkvee. Mensen kunnen ziek worden van Campylobacter, maar van de deelnemende veehouders en gezinsleden droeg maar 1 persoon de bacterie bij zich. Deze bevindingen zijn onderdeel van een meerjarige studie naar ziekteverwekkers die dieren bij zich kunnen dragen en waar mensen ook ziek van kunnen worden. De ziekten die hierdoor worden veroorzaakt noemen we zoönosen.
Ziekteverwekkers in sectoren van de veehouderij
Jaarlijks onderzoeken het RIVM, de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) en WFSR (Wageningen Food Safety Research) hoe vaak bepaalde ziekteverwekkers voorkomen in verschillende sectoren van de veehouderij. In 2021 onderzochten we bij 185 Nederlandse melkveebedrijven de mest van koeien en kalveren. Daarnaast keken we of 107 melkveehouders, gezinsleden en medewerkers dezelfde ziekteverwekkers bij zich droegen. In 2017 is ook onderzoek gedaan naar ziekteverwekkers bij runderen, toen is specifiek gekeken naar vleesrunderen. De uitkomsten van het huidige onderzoek zijn vergelijkbaar met de resultaten uit 2017.
Verklein kans op besmetting
In de darmen van dieren leven veel bacteriën, ook bacteriën waar mensen ziek van kunnen worden, zoals Campylobacter, Listeria, STEC (Shigatoxineproducerende E. coli-stammen)-bacteriën en Salmonella. Deze komen vervolgens ook in de mest terecht. In het onderzoek vonden we naast Campylobacter, vooral Listeria (34 procent) en STEC-bacteriën (21 procent) in de mest. Melk kan besmet raken met deze bacteriën als het tijdens het melken met mest in aanraking komt. Mensen kunnen de kans op een besmetting verkleinen door geen rauwe melk of rauwe melkproducten te consumeren. Tijdens de slacht kan het vlees besmet raken via mest. Het is daarom belangrijk om rundvlees goed te bakken en producten zoals gehakt gaar te eten.
Ziekteverwekkers in ontlasting of neus
De onderzoekers keken of dezelfde ziekteverwekkers in de ontlasting of neus van de melkveehouders, gezinsleden en medewerkers voorkwamen. Eén deelnemer droeg Campylobacter bij zich, bij twee deelnemers vonden we Listeria en bij één deelnemer STEC. Deze ziekteverwekkers veroorzaken bij mensen meestal diarree, maar soms kunnen infecties ernstiger verlopen.
Bacteriën en een parasiet
Dit onderzoek keek ook naar ESBL (Extended spectrum beta-lactamases)-producerende bacteriën en MRSA (Methicilline-resistente Staphylococcus aureus), omdat belangrijke groepen antibiotica daar niet tegen werken. We vonden ESBL-producerende bacteriën op 8 procent van de bedrijven en bij 3 deelnemers. Op de huid van 4 procent van de koeien vonden we MRSA en bij één deelnemer. Ook vonden we een aantal ziekteverwekkers wel bij de dieren en niet bij de deelnemers. Dit waren de parasiet Cryptosporidium en de bacteriën Clostridioides en Salmonella.