1 op de 11 (9 procent) jongvolwassenen (18 tot en met 34 jaar) in Nederland heeft een hoog risico op een angststoornis of een depressie in 2020. Dit is een toename ten opzichte van 2016, toen had 7 procent een hoog risico, in 2012 was het 6 procent. Daar staat tegenover dat veel volwassenen (zo’n 80 procent), en in het bijzonder jongvolwassenen (88 procent), hun algemene gezondheid als (zeer) goed ervaren.
Dit blijkt uit recente cijfers van de Gezondheidsmonitor 2020. Elke 4 jaar wordt met deze monitor onderzoek gedaan naar gezondheid, welzijn en leefstijl op lokaal, regionaal en landelijk niveau. Deze keer afgenomen in bijzondere tijden, tijdens de COVID-19 pandemie onder bijna 540.000 mensen van 18 jaar en ouder. Gegevens worden onder andere gebruikt voor het opstellen van lokaal gezondheidsbeleid. Wat het effect van de coronacrisis is op de uitkomsten, wordt op dit moment geanalyseerd.
Risico op angststoornis of depressie
In het onderzoek wordt uitgebreid gevraagd hoe mensen zich de afgelopen vier weken voelden. Gevoelens als somberheid, lusteloosheid en vermoeidheid kwamen aan bod.
Door vragen als: “Hoe vaak voelde u zich zo somber dat niets hielp om u op te vrolijken?” kan het risico op een angststoornis of depressie worden vastgesteld; niet of er daadwerkelijk sprake is van zo’n angststoornis of depressie.
Terwijl bij mensen van 35 jaar en ouder het risico op een angststoornis of depressie de afgelopen jaren licht afnam, nam dit risico bij jongvolwassenen juist toe. Het totale percentage van de volwassen bevolking dat een hoog risico heeft op een angststoornis of depressie is 6 procent.
Naast de jongvolwassenen, komt een hoog risico onder andere vaker voor bij vrouwen, inwoners met een laag opleidingsniveau en in GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-regio’s met een hoge stedelijkheidsgraad.
Ervaren gezondheid licht toegenomen
De ervaren gezondheid van alle Nederlanders van 18 jaar en ouder is licht toegenomen ten opzichte van 2016. Toen gaf ruim driekwart (76 procent) aan in het algemeen een (zeer) goede gezondheid te ervaren. In 2020 beoordeelt bijna 80 procent van de volwassenen hun gezondheid als (zeer) goed. In 2012 was het ook 76 procent.
Regionale verschillen
Regionaal bestaan er verschillen in hoog risico op een angststoornis of depressie én in ervaren gezondheid. Zo zijn er GGD-regio’s in Nederland waar het risico op een angststoornis of depressie twee keer groter is dan in andere GGD-regio’s onder de bevolking van 18 jaar en ouder. Het varieert van 5 tot 9 procent.
Ook in ervaren gezondheid zijn er regionale verschillen tussen GGD-regio’s. In GGD regio’s GGD IJsselland, GGD Gooi & Vechtstreek en GGD Hollands Midden is de ervaren gezondheid het hoogst. In het merendeel van de regio’s is de goed ervaren gezondheid gestegen tussen 2016 en 2020.
Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2020
De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen is een vragenlijstonderzoek dat elke 4 jaar wordt uitgevoerd door de 25 GGD’en, GGD GHOR Nederland (Gemeentelijke / Gemeenschappelijke GezondheidsDienst – Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio), RIVM en CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). De vragenlijst is gericht op volwassenen in Nederland en is afgenomen tussen september en december 2020.
De COVID-19 pandemie en de bijbehorende maatregelen hebben - mogelijk - de gezondheid, leefstijl en welzijn van de respondenten beïnvloed. Mogelijke effecten van de coronacrisis op het risico van een angststoornis en een depressie en ervaren gezondheid zijn uitgevraagd en er lijkt een samenhang te zijn. Deze gegevens worden momenteel verder geanalyseerd en binnenkort gepubliceerd.
Waar vind je de cijfers uit deze monitor?
De landelijke gegevens en die per GGD-regio staan vanaf 29 juni op volksgezondheidenzorg.info met een toelichting. De onderliggende cijfers zijn te vinden op CBS Statline en RIVM Statline. De cijfers per gemeente worden op 9 september 2021 openbaar gemaakt.