Mirjam Luijten, toxicoloog bij het RIVM, is per 1 juli aangesteld als bijzonder hoogleraar bij het LACDR (Leiden Academic Centre for Drug Research) van de Universiteit Leiden. Met haar leerstoel Humaan-relevante Risicobeoordeling van Chemische Stoffen richt zij zich op een innovatieve aanpak voor risicobeoordeling. Het is de ambitie van Luijten om een wetenschappelijk onderbouwde aanpak te ontwikkelen die geaccepteerd wordt in de regelgeving.
Het hoofdthema van de leerstoel is ‘next-generation risk assessment’. Dit is een innovatieve manier om de veiligheid van chemische stoffen voor mensen te beoordelen. Hiervoor worden combinaties van verschillende testmethoden gebruikt, variërend van computermodellen tot in vitro testen. In de leerstoel ligt de nadruk op niet-genotoxische carcinogenen. Dat zijn stoffen die kanker kunnen veroorzaken via andere manieren dan directe DNA- (Desoxy nucleinezuur)schade. Op dit moment is een langdurige dierproef de enige manier om deze stoffen te identificeren. Luijten ontwikkelt nieuwe teststrategieën die bestaan uit combinaties van testmethoden die relevant zijn voor de mens. Haar leerstoel richt zich ook op het stimuleren van acceptatie van deze nieuwe teststrategieën door regelgevers. Daarmee kunnen ze uiteindelijk toegepast worden bij de toelating van chemische stoffen in bijvoorbeeld cosmetica, bestrijdingsmiddelen en geneesmiddelen.
Ontwikkeling versnellen
Luijten: “Door samen te werken met onderzoekers, beleidsmakers en bedrijven kunnen we de ontwikkeling van next-generation risk assessment versnellen. Hierdoor dragen we bij aan een toekomst waarin we kankerverwekkende effecten van chemische stoffen voor de mens betrouwbaar kunnen voorspellen zonder dierproeven.”
Uitbreiding samenwerking RIVM en LACDR
Voor het RIVM betekent deze samenwerking dat het zo toegang krijgt tot de innovatieve testmethoden van LACDR op het gebied van toxicologie. En het LACDR krijgt meer kennis over risicobeoordeling van chemische stoffen en hiermee goede mogelijkheden om innovatieve testmethoden toepasbaar te maken voor regelgeving en beleid.
Op dit moment werken RIVM en LACDR al nauw samen, zoals in de Europese projecten RISK-HUNT3R en PARC. Beide projecten richten zich op next-generation risk assessment. In beide projecten heeft Mirjam Luijten een leidende rol. Luijten is enthousiast om in Leiden aan de slag te gaan. “Ik krijg er veel energie van. Naast onderzoek doen ligt mijn hart ook bij het opleiden van de volgende generatie professionals. Ook daar kijk ik erg naar uit.”