Bij de risicobeoordeling en regulering van chemische stoffen wordt rekening gehouden met de schadelijke effecten van afzonderlijke stoffen. In de praktijk wordt de mens echter blootgesteld aan talloze stoffen tegelijk (‘mengsels’). Omdat mogelijk geringe, nog onschadelijke effecten van afzonderlijke stoffen schadelijk kunnen worden als ze bij elkaar worden opgeteld, heeft het RIVM in kaart gebracht welke initiatieven de afgelopen jaren zijn ondernomen om methodieken te ontwikkelen die de mogelijke gezondheidsrisico’s van mengsels weergeven.
Mengsels
Blootstelling aan mengels van chemische stoffen gebeurt vooral via voedsel, maar kan ook op andere manieren, zoals door inademing of via de huid. Verschillende nationale en internationale regelgevende instanties, waaronder de Europese Commissie en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO (World Health Organization)), hebben onderkend dat deze gelijktijdige blootstelling aan verschillende stoffen onderzocht moet worden. Er zijn echter een onbeperkt aantal combinaties van stoffen die een mengsel kunnen vormen.
Van model naar praktijk
Het RIVM heeft in kaart gebracht welke initiatieven de afgelopen jaren zijn ondernomen om methodieken te ontwikkelen die de mogelijke gezondheidsrisico’s van mengsels uit te rekenen. Eén daarvan is afkomstig van de Europese Voedselveiligheid Autoriteit (EFSA (Europese Voedselveiligheidsautoriteit)) waaraan RIVM bijdraagt met modelberekeningen. De EFSA-methode bevat echter nog veel onzekerheden en is specifiek ontworpen voor de effecten van mengsels van bestrijdingsmiddelen die via voedsel worden opgenomen.
Methode verfijnen
Vooralsnog is het onduidelijk of de methode ook geschikt is voor andere stofgroepen zoals allergenen en stoffen die niet via voedsel maar door de lucht of via de huid in het lichaam terechtkomen. Momenteel wordt onderzocht hoe deze EFSA-methode kan worden verfijnd door de bestaande gegevens over blootstelling aan stoffen aan te vullen met nieuwe metingen gebaseerd op celkweekmodellen. Het RIVM voert dit onderzoek uit in samenwerking met internationale partners.