De aangekondigde maatregen van China en de Verenigde Staten om het gebruik van fluorkoolwaterstoffen (HFK (fluorkoolwaterstoffen)’s) in te perken, zijn mede gebaseerd op een studie van het RIVM. HFK’s worden gebruikt als alternatief voor de verboden gechloreerde fluorkoolwaterstoffen (HCFK (niet-volledig gesubstitueerde chloorfluorkoolwaterstoffen)’s) omdat zij de ozonlaag niet aantasten. HFK’s dragen wel bij aan het broeikaseffect. Zij worden gebruikt in koeltoepassingen en in isolatieschuimen.
De studie onder leiding van het RIVM beschreef vorig jaar de voordelen van het beperken van het gebruik van HFK (fluorkoolwaterstoffen)’s via het zogenoemde Ozonprotocol (ook wel Montréal Protocol). Dit internationale verdrag werd in 1987 opgesteld en het heeft tot doel om de ozonlaag te beschermen. De toename in het gebruik van HFK’s is een gevolg van het Ozonprotocol. Daarom hebben de landen die bij het protocol betrokken zijn hierin een verantwoordelijkheid. Bovendien hebben de uitvoerende instanties van het ozonprotocol kennis en instrumenten beschikbaar om de HFK problematiek aan te pakken.
De afspraak tussen China en de Verenigde Staten is een stap op weg naar internationale afspraken over het beperken van HFK’s, waarover eind juni in Bangkok verder wordt onderhandeld.
Alternatieven
De huidige bijdrage van HFK's aan het broeikaseffect is minder dan 1 procent van de totale broeikaswerking. Maar uit het onderzoek van het RIVM blijkt dat de bijdrage snel toeneemt en kan 14 tot 27 procent bedragen van de toename van CO2 (carbon dioxide) tussen 2010 en 2050. De verwachte toename in het gebruik van HFK’s hangt af van de groei in bevolking en economieën, vooral in Azië, en welke HFK’s of andere stoffen in de nabije toekomst gebruikt gaan worden.
De bijdrage aan het broeikaseffect van HFK-gebruik kan worden beperkt door het selecteren van geschikte alternatieven. Voor verschillende toepassingen worden al alternatieven gebruikt, zoals glaswol voor isolatie van gebouwen of koolwaterstoffen als koelmiddel.
Succes Protocol
Het Ozonprotocol heeft de afgelopen jaren met veel succes het gebruik van ozonlaag aantastende stoffen terug gedrongen en beschermt daarmee de ozonlaag voor verdere afbraak. De ozonlaag wordt sinds 2004 door het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) in de gaten gehouden met het Nederlandse OMI (ozonmeetinstrument)-satellietinstrument en de UV (ultraviolet)-straling sinds 1994 door het RIVM.