Hoogleraren en lectoren vervullen een essentiële rol bij het RIVM. Hoogleraren en lectoren zorgen voor een verdieping van onderzoek en hebben een belangrijke rol in het borgen van de wetenschappelijke kwaliteit van het onderzoek dat RIVM doet. Op deze manier dragen zij bij aan de reputatie van het RIVM als onafhankelijke kennisinstelling die hoogwaardig onderzoek doet. Daarnaast zijn hoogleraren en lectoren een duurzame schakel in het kennisnetwerk van het RIVM met universiteiten en hogescholen. Zo wordt het gemakkelijker om kennis uit te wisselen en samen onderzoek te doen. Tot slot dragen hoogleraren en lectoren bij aan het opleiden en begeleiden van promovendi en junior wetenschappers en een stimulerende werkomgeving voor wetenschappelijke medewerkers.

Het RIVM streeft ernaar om op strategische onderzoeksgebieden een hoogleraar of lector te hebben. Dit kan via twee routes:

  1. Van binnen naar buiten
    Volgens de wet hebben in Nederland alleen universiteiten en hogescholen het recht om iemand tot hoogleraar of lector te benoemen. Het RIVM heeft dit recht dus niet. Het RIVM kan wel kandidaten voordragen en als ‘vestigende instantie’ optreden van een bijzondere leerstoel of lectoraat. Deze benoeming verloopt dan volgens het beleid van de betreffende universiteit of hogeschool. Daarbij toetst een commissie of de kandidaathoogleraar of -lector voldoet aan de benoembaarheidseisen die zijn opgesteld.
  2. Van buiten naar binnen
    Daarnaast kan het RIVM hoogleraren en lectoren van buiten aantrekken om een bepaald expertisegebied te versterken.

Bij beide routes is het wetenschappelijk belang van de leerstoel of het lectoraat voor het RIVM leidend. Afhankelijk van de behoefte aan meer praktijkgerichte kennis of fundamentele kennis wordt er gekozen voor een hoogleraar dan wel lector. Ook worden risico’s t.a.v. belangenverstrengeling en publiek-private samenwerking zorgvuldig afgewogen.