Wat en waarom
Nederland veilig houden, daar draait het om bij nationale veiligheid en security. Crisis, rampen en bedreigingen kunnen het hele land raken en de maatschappij ontwrichten. Denk aan natuurrampen en rampen door technisch of menselijk falen, of door doelbewuste acties. Er kunnen dan niet alleen doden en gewonden vallen. Een nationale crisis kan ook gevolgen hebben voor onze rechtsstaat, de natuur, het financieel systeem en maatschappelijke kernwaarden.
Voor de nationale veiligheid onderzoekt het RIVM welke nieuwe en bekende bedreigingen ons land zouden kunnen treffen. Het RIVM brengt in kaart hoe groot de kans is op die bedreiging en welke gevolgen deze kan hebben. Deze analyses worden onder ander gepresenteerd in het zogeheten Nationaal Veiligheidsprofiel (NVP). Dit is een vierjaarlijks overzicht van de mogelijke rampen en bedreigen die onze samenleving kunnen ontwrichten. Op basis hiervan stelt de overheid de Strategie Nationale Veiligheid op.
Wat security betreft helpt het RIVM om mensen te beschermen tegen opzettelijk misbruik van gevaarlijke stoffen en technologieën en de bewustwording hierover te vergroten bij relevante organisaties, zoals laboratoria. Dit gebeurt door vanuit Bureau Biosecurity, een onderdeel van het RIVM, met de overheid mee te denken over securitybeleid. Organisaties helpen we bij de implementatie van hun securitymaatregelen. Zodoende vormt het RIVM een brug tussen de overheid en deze organisaties.
Hoe en met wie
Nationale veiligheid beslaat veel onderzoeksgebieden. Een deel van de benodigde expertise heeft het RIVM zelf in huis, zoals over infectieziekten, stralingsongevallen en chemische rampen. Andere expertise wordt ingezet via het Analistennetwerk Nationale Veiligheid (ANV (Analistennetwerk Nationale Veiligheid )), een kennisnetwerk dat sinds 2011 analyses maakt voor de nationale veiligheidsstrategie. Het RIVM voert het secretariaat van dit netwerk en maakt deel uit van de kerngroep.
Voor security heeft het RIVM preventie-, respons- en nazorgtaken bij chemische, biologische, radiologische, of nucleaire incidenten of bij gebruik van explosieven. Het RIVM bouwt kennis op over stoffen en technologieën en ondersteunt daarmee uiteenlopende partijen. Ook wisselt het RIVM namens de Nederlandse overheid ervaringen uit met andere landen.