ÿþIn de voorlichtingsfilm 'Een teek? Pak 'm beet!' is te zien waar teken voorkomen en hoe ze op mensen overstappen. Ook is in beeld gebracht hoe mensen zichzelf kunnen controleren en hoe ze een teek moeten verwijderen. Door onderaan het afspeelscherm op 'T' te klikken, wordt de film voorzien van ondertiteling.

Luchtige muziek speelt

Voiceover:
Ben je in een omgeving geweest waar teken voorkomen?
Dan is het belangrijk jezelf en kinderen te controleren op teken.
Teken kunnen overal op het lichaam bijten.
Vergeet niet de liezen, bilspleet, oksels, onder de randen van ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in je nek goed te controleren.
Sommige van deze plekken kan je zelf moeilijk zien.
Gebruik hierbij een spiegel of laat iemand anders controleren.
Een teek bijt zich vast in je huid.
Dat ziet eruit als een klein zwart puntje van 1 tot 3 millimeter.
Doordat de teek bloed opzuigt, zwelt deze na enkele dagen op tot een bruin of grijs bolletje zo groot als een erwt.
Heb je een teek?
Haal deze zo snel mogelijk weg.
Bijvoorbeeld met een spits pincet of een speciale tekenverwijderaar.
Vergeet daarna niet de rest van het lichaam te controleren.
Teken komen namelijk zelden alleen.

Beeldtekst: Meer weten? Kijk op www.rivm.nl/tekenbeet.
Beeld: Logo Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport staat in beeld.

Muziek eindigt

Luchtige muziek speelt

Voiceover:
Heb je een teek?
Haal deze zo snel mogelijk weg met een puntige pincet of een speciale tekenverwijderaar.
Gebruik je een puntige pincet?
Pak de teek dan zo dicht mogelijk op de huid vast bij zijn kop.
Trek de teek er vervolgens rustig en in een rechte beweging uit.
Gebruik je een speciale tekenverwijderaar?
Volg dan de meegeleverde gebruiksaanwijzing.
Noteer de datum waarop je gebeten bent en maak een foto van de plek waar je gebeten bent.
Na het verwijderen van een teek zie je vaak een rood vlekje van de beet.
Dit vlekje is meestal een paar dagen zichtbaar, maar blijf de plek van de beet nog drie maanden controleren.
Ontstaat er in die periode een ring of vlek?
Neem dan contact op met je huisarts.
Ga ook naar de huisarts als je in de weken na de beet last krijgt van koorts, spierpijn of gewrichtspijn.

Beeldtekst: Meer weten? Ga naar www.rivm.nl/tekenbeet.
Beeld: Logo Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Muziek eindigt

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door een bacterie.
Deze kun je oplopen door een tekenbeet.
Ongeveer 1 op de 5 teken draagt de lymebacterie bij zich.
De bacterie wordt niet bij elke tekenbeet overgedragen.
Heb je de ziekte van Lyme, dan kun je last krijgen van een vlek of kring rondom de plek van de tekenbeet.
Andere mogelijke verschijnselen zijn koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn.
Op lange termijn krijg je soms andere huidklachten, zenuwklachten, gewrichtsklachten of hartklachten.
De ziekte van Lyme wordt behandeld met antibiotica.
Door zo snel mogelijk te behandelen verklein je de kans op langdurige klachten.
Heb je gezondheidsklachten en ben je de afgelopen 3 maanden gebeten door een teek?
Bespreek dit dan met je arts.
Meer weten?
Ga naar www.rivm.nl/lyme

Feiten en fabels over teken
Spreker: Kees van den Wijngaard, infectieziektenonderzoeker RIVM

BEELDTREKST: Feiten en fabels over teken

VOICE-OVER: Feit of fabel: teken zijn er alleen in de zomer.

KEES VAN DE WIJNGAARD: Dat is een fabel. Teken zijn er het hele jaar door. Zodra de temperatuur boven de 7 graden Celsius komt kunnen ze je bijten. Het is wel zo dat de meeste mensen tussen maart en oktober gebeten worden, met een piek in de zomer.

VOICE-OVER: Feit of fabel: teken leven alleen in het bos.

KEES VAN DE WIJNGAARD: Dit is een fabel. Teken komen niet alleen in het bos voor, zoals hier, maar eigenlijk in elke groene omgeving in Nederland. Dat kan zelfs een park of een tuin zijn. Het is ook niet zo dat teken uit bomen vallen. Omdat ze vaak vanuit de bodemstrooisellaag maar een klein beetje omhoog klimmen tot maximaal 1,5 meter en daar zitten wachten tot er een dier of mens langskomt om te bijten. Als je in een groene omgeving bent geweest doe dan daarna dus ook altijd een tekencheck en verwijder vastgebeten teken.

VOICE-OVER: Feit of fabel: teken bijten het vaakst in je been.

KEES VAN DE WIJNGAARD: Dat is zowel een feit als een fabel. Voor volwassenen klopt het. Volwassenen worden in iets meer dan de helft van de gevallen gebeten in het been door teken. Voor kinderen klopt het niet. De worden in een derde van de gevallen gebeten in hoofd en nek. Het is wel zo dat een teek zowel bij volwassenen als bij kinderen over het hele lijf kan vastbijten. Dus controleer altijd je hele lijf. En als je een tekenbeet hebt ontdekt meld hem dan op tekenradar.nl.

VOICE-OVER: Feit of fabel: als je een teek binnen 24 uur verwijdert kun je geen ziekte van Lyme krijgen.

KEES VAN DE WIJNGAARD: Dat is een fabel. Uit onderzoek weten we dat ook als mensen melden dat de teek maar kort heeft vastgezeten ze toch ook de ziekte van Lyme kunnen krijgen. Per jaar lopen mensen in Nederland 1,5 miljoen tekenbeten op. Dat leidt in 27.000 gevallen tot de ziekte van Lyme. Gelukkig genezen de meeste mensen daarvan zonder restklachten. Helaas houden jaarlijks 1.000 tot 1.500 mensen langdurige klachten. We weten wel dat als je de teek snel verwijdert dat wel de kans op Lymeziekte verlaagt. Verwijder een teek daarom zo snel mogelijk nadat je hem ontdekt hebt.

BEELDTEKST: Meer weten? Ga naar rivm.nl/tekenbeet en tekenradar.nl