Post-covid
In VASCO geven deelnemers iedere 3 maanden aan of ze last hebben van klachten zoals bijvoorbeeld vermoeidheid, concentratieproblemen of kortademigheid. Bovendien kunnen deelnemers in iedere vragenlijst aangeven of ze zelf vinden langdurige klachten te hebben na een SARS (severe acute respiratory syndrome)-CoV-2 infectie. We bepaalden met deze data het percentage deelnemers dat in het najaar van 2023 post-covid, opliep. Dit is belangrijk, omdat nog niet duidelijk was wat het risico op post-covid is na de pandemie. Het virus is veranderd en mensen zijn inmiddels vaker besmet geweest of gevaccineerd. Omdat deelnemers regelmatig hun klachten doorgeven, konden we goed zien welke klachten zij al hadden vóór een infectie. Zo konden we beter bepalen of er na een nieuwe infectie ook daadwerkelijk nieuwe klachten bijkwamen.
Er waren 5621 deelnemers met een infectie tussen 25 september 2023 en 7 januari 2024. Deze vergeleken we met evenveel deelnemers zonder infectie in dezelfde periode. We hebben in beide groepen gekeken naar het percentage deelnemers met ten minste één nieuw symptoom en berekend of dit vaker voorkomt bij de groep met infectie. In het eerste jaar na infectie had de groep met infectie bijna even vaak een nieuw symptoom als de groep zonder infectie. De groep met infectie had na 90 dagen slechts 0.2% vaker een nieuw symptoom dan de groep zonder infectie. Na 180 dagen was dit verschil 0.5%, na 270 dagen was dit 0.7% en na 360 dagen was dit 0.0%. Uit statistische tests bleek dat deze verschillen niet significant zijn. Ten opzichte van de groep zonder infectie, gaf de groep met infectie in de eerste 180 dagen vaker aan dat ze zelf milde of ernstige klachten ervaarden door hun infectie. Vanaf 270 dagen zagen we hierin ook geen significant verschil meer.
We hebben in de groep met infecties ook gekeken naar vaccinatie in de najaar campagne van 2023 bij mensen die daarvoor in aanmerking kwamen. Deelnemers die in het najaar van 2023 een vaccinatie hadden gehaald, rapporteerden even vaak een nieuw symptoom als deelnemers die dezelfde vaccinatie niet voor hun infectie hadden gehaald. Uit andere studies is bekend dat vaccineren tijdens de pandemie heeft bijgedragen aan het afgenomen risico op post-covid.
We zien dat de kans op post-covid na een corona-infectie nu lager is dan tijdens de pandemie. Binnen VASCO zagen we eerder ook al dat mensen gemiddeld korter last bleven houden van ernstige vermoeidheid na een Omicron infectie dan na een Delta infectie. Toch zeggen deze resultaten niet dat het niet meer mogelijk is om post-covid te krijgen. Bovendien zijn er in Nederland naar schatting ongeveer 100.000 mensen die nog ernstige klachten door post-covid ervaren.
De publicatie met alle resultaten van dit onderzoek kunt u hier vinden.
Langdurige vermoeidheidsklachten
In VASCO worden gegevens verzameld over vermoeidheid. We hebben hiervoor gebruik gemaakt van de Checklist Individual Strength. VASCO deelnemers krijgen deze vragenlijst iedere drie maanden, ongeacht of zij een SARS-CoV-2 infectie hebben gehad. Met de gegevens van ongeveer 23.000 VASCO deelnemers die tussen juli 2021 en maart 2024 een corona-infectie doormaakten hebben we de mate van vermoeidheid bekeken: hoe verandert deze vermoeidheid als zij een SARS-CoV-2 infectie krijgen en hoe lang duurt het voordat vermoeidheid weer op hetzelfde niveau is als voor de infectie. We hebben hierbij gekeken naar het gemiddelde van onze studiepopulatie.
Vóór infectie was er bij 18.5% van de deelnemers sprake van ernstige vermoeidheid. Dit komt overeen met wat andere studies vonden in de Nederlandse populatie. Gemiddeld genomen waren vrouwen, 18-59-jarigen en deelnemers met een onderliggende aandoening vermoeider dan mannen, 60-85-jarigen en deelnemers zonder onderliggende aandoening. Op het moment van infectie was er een duidelijke toename in vermoeidheid vergeleken met voor de infectie in alle groepen. De toename was het hoogst bij 60-85 jarigen, deelnemers zonder een onderliggende aandoening, ongevaccineerde deelnemers en mensen met een Delta infectie (ten opzichte van een Omicron infectie). De toegenomen vermoeidheid daalde vervolgens weer flink in de eerste 90 dagen na infectie. Op 90 dagen na infectie was 21.2% van de deelnemers met een Delta infectie en 18.9% van de deelnemers met een Omicron infectie ernstig vermoeid. Vermoeidheid bleef verhoogd vergeleken met voor de infectie tot 120 dagen na een Omicron infectie en tot 270 dagen na een Delta infectie.
We hebben gekeken naar de gemiddelde verandering in vermoeidheid van de deelnemers. Dat betekent dat het na een Omicron infectie 120 dagen duurde voordat de gemiddelde verandering in vermoeidheid van deze groep mensen weer terug was op hun niveau van voor de infectie. Die betekent niet dat er helemaal geen mensen kunnen zijn die wel langer last houden van vermoeidheid na een Omicron infectie.
We zagen geen verschil tussen gevaccineerde en ongevaccineerde deelnemers in mate van verhoogde vermoeidheid meer dan 90 dagen na infectie ten opzichte van voor de infectie. Echter, omdat vaccinatie (ernstige) infecties voorkomt, verkleint het indirect ook de kans op langdurige vermoeidheidsklachten na een corona-infectie.
De publicatie met alle resultaten van dit onderzoek kunt u hier vinden.
Kwaliteit van leven tijdens de COVID-19 pandemie
Samen met de PIENTER Corona studie hebben we de kwaliteit van leven onder studiedeelnemers tijdens het tweede en derde jaar van de COVID-19 pandemie onderzocht. Gegevens over mentale en fysieke gezondheid van 45.413 VASCO deelnemers en 8.019 PIENTER Corona deelnemers zijn hiervoor gebruikt.
Deelnemers van 30 jaar en jonger hadden de minst goede mentale gezondheid en de beste fysieke gezondheid. Mentale gezondheid nam toe met hogere leeftijd. Daarentegen nam fysieke gezondheid af met hogere leeftijd. Mentale en fysieke gezondheid waren minder goed bij vrouwen vergeleken met mannen en bij deelnemers met een onderliggende aandoening vergeleken met deelnemers zonder onderliggende aandoening.
Mentale en fysieke gezondheid schommelden over de tijd. Deze schommelingen waren groter bij deelnemers onder de 60 jaar vergeleken met deelnemers van 60 jaar en ouder. We hebben geen sterke (negatieve) relatie gevonden tussen deze schommelingen en de striktheid van de coronamaatregelen.
De publicatie met alle resultaten van dit onderzoek kunt u hier vinden.