Volledige vervanging van de huidige dierproeven die worden gebruikt om de toxiciteit van stoffen of geneesmiddelen te bepalen door één enkele 3V-methode is niet mogelijk. De uitzonderingen hierop zijn testen die worden gebruikt om huid irritatie, huid corrosie en oog irritatie te bepalen. Voor andere toxicologische effecten geldt dat de response in een intact dier niet kunnen worden nagebootst in één enkele 3V-methode. Daarom wordt geïnvesteerd in het combineren van informatie van verschillende computermodellen en testmethoden in een teststrategie. Het RIVM draagt actief bij aan de ontwikkeling van geïntegreerde teststrategieën, zowel in haar onderzoeks- als adviestaken.
Voorbeelden van succesvolle vervanging van een dierstudie door één enkele 3V-methode zijn de testen voor huidirritatie, huidcorrosie en oogirritatie. Hiervoor zijn verschillende in vitro methoden geaccepteerd door de OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) die de dierproeven voor deze acuut toxische effecten volledig kunnen te vervangen. Voor meer complexere eindpunten is het niet mogelijk om dierproeven met één enkele 3V-methode te vervangen. Hiervoor worden teststrategieën ontwikkeld waarin vaak stapsgewijs informatie over een stof wordt verzameld om een uitspraak te doen over de toxiciteit en eventueel de risico’s van een stof. Belangrijke componenten van een test strategie zijn het verzamelen van bestaande gegevens over toxiciteit. Als er onvoldoende gegevens zijn worden verschillende testmethoden uitgevoerd, zoals in silico en in vitro assays. Deze proefdiervrije assays zijn vaak gebaseerd op kennis van de mechanismen die een rol spelen bij de toxische effecten. Dierstudies kunnen ook onderdeel zijn van een teststrategie, maar worden pas toegepast als met de proefdiervrije testen de toxische effecten niet kunnen worden vastgesteld. Resultaten uit de verschillende methoden worden gecombineerd en nauwkeurig gewogen. Een test strategie wordt als kansrijk gezien om het proefdiergebruik in de risicobeoordeling van chemische stoffen, engineered nanomaterialen en geneesmiddelen te verminderen en op termijn mogelijk volledig te vervangen.
De keuze en volgorde van de verschillende stappen is afhankelijk van de structuur van een test strategie. Op de OECD website is meer informatie te vinden over verschillende soorten test strategieën. Een voorbeeld van een test strategie is de door RIVM ontwikkelde teststrategie voor huidsensibilisatie. Meer voorbeelden van teststrategieën voor huid sensibilisatie zijn te vinden op de website van de OECD of in een review dat is opgesteld door het RIVM (Ezendam et al., 2016. State of the art in non-animal approaches for skin sensitization testing: from individual test methods towards testing strategies. Archives of Toxicology 90(12):2861-2883).