Terugblik

De oprichting van Eurosurveillance was een van de vele initiatieven van de Europese Unie (EU Europese Unie (Europese Unie)) om de uitwisseling van informatie over volksgezondheid en epidemiologie te bevorderen, waaronder de ontwikkeling van surveillancenetwerken (zoals EARSS European Antimicrobial Resistance Surveillance System (European Antimicrobial Resistance Surveillance System)) en een Europees opleidingsprogramma voor veldepidemiologie (EPIET Intervention Epidemiology Training (Intervention Epidemiology Training)). (1) Op 1 september 1995 verscheen een pilotuitgave om te onderzoeken of een Europees bulletin voor epidemiologie van infectieziekten haalbaar en wenselijk was. Met dit nummer, dat werd verspreid onder 12.000 professionals in Europa, werd een vragenlijst meegestuurd waarin commentaar gevraagd werd op het nummer en het nut van een dergelijk tijdschrift. De pilot werd uitgevoerd door Institut de Veille Sanitaire (InVS institut de veille sanitaire (institut de veille sanitaire)) in Parijs. Een belangrijke bron van artikelen voor dit nummer waren publicaties uit de nationale bulletins.

De redactie van Eurosurveillance werd samengesteld uit redacteuren van nationale bulletins van de lidstaten van de EU, gecoördineerd door een Frans redactieteam en financieel ondersteund door de Europese Commissie.

In 1997 verschenen de eerste officiële (papieren) uitgaven van Eurosurveillance. In het eerste nummer schreef de toenmalig hoofdredacteur Jean-Baptise Brunet: ‘Thanks to the support expressed by readers of the September 1995 pilot issue, the Commission of the European Union has agreed to fund the first year of Eurosurveillance, a European monthly bulletin devoted to infectious diseases surveillance and field epidemiology.’ In 1997 werden in totaal 6 nummers uitgebracht. Deze editie werd verspreid onder 6.000 professionals in Europa, was tweetalig (Engels/Frans) en leek op het huidige Weekly Epidemiological Record van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO World Health Organization (World Health Organization)). Daarnaast was er een onlineversie in het Engels, Frans, Italiaans, Portugees en Spaans.

Naast dit Franse project was er een vergelijkbaar initiatief bij de Health Protection Agency (HPA Health Protection Agency (Health Protection Agency)) in Engeland. Het internet was in opkomst en het Britse initiatief was een reactie op ProMED-mail, een internetapplicatie voor het monitoren en uitwisselen van informatie over ‘emerging diseases’. Belangrijk bronnen voor ProMED-mail zijn berichten in de media en berichten van lokale professionals. Omdat de Britten snel informatie wilde geven over uitbraken - en betrouwbaarder dan ProMED - resulteerde dit in het verschijnen van Eurosurveillance Weekly.

Aldus waren er vanaf 1997 twee edities van Eurosurveillance. Een elektronisch weekbulletin, Eurosurveillance Weekly, en een papieren maandbulletin, Eurosurveillance Monthly. De Weekly werd gemaakt bij de HPA in Londen en richtte zich op snelle uitwisseling van informatie rondom actuele epidemieën via Rapid Communications. De Monthly, die gemaakt werd bij het InVS in Parijs richtte zich vooral op wetenschappelijk verantwoorde surveillanceartikelen. De projecten werden gefinancierd door de EU, het InVS en HPA en waren nauw met elkaar verbonden omdat ze dezelfde redactieraad hadden met vertegenwoordigers uit de verschillende EU-lidstaten.

Vanaf 1997 tot en met 2007 was de belangrijkste doelstelling van Eurosurveillance het internationaal beschikbaar maken van surveillanceresultaten en outbreakonderzoeken die anders alleen in nationale bulletins in de eigen taal werden gepubliceerd. Vandaar ook de samenwerking met de mensen achter de nationale bulletins. Namens Nederland waren de redactieleden van het Infectieziekten Bulletin betrokken. Een ander belangrijk kenmerk van Eurosurveillance was de redactionele ondersteuning bij het goed formuleren in het Engels. 
 

Naar het ECDC European Centre for Disease Prevention and Control (European Centre for Disease Prevention and Control)

De redactie

Toekomst
 

Eurosurveillance laat zich op dit moment het beste vergelijken met de Morbidity and Mortality Weekly Record (MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report (Morbidity and Mortality Weekly Report)) van het Center for Disease Control (CDC Centers for Disease Control and Prevention (Centers for Disease Control and Prevention)) in de Verenigde Staten. De kracht van Eurosurveillance zit hem vooral in de tijdige en de betrouwbare wijze waarop relevante artikelen over uitbraken worden gepubliceerd. Dit bleek bijvoorbeeld tijdens de grieppandemie, Aan het eind van de pandemie had Eurosurveillance meer dan 120 artikelen over dit onderwerp gepubliceerd, meestal in de vorm van een Rapid Communication. In 2011 was Eurosurveillance de eerste die berichtte over de Shigatoxine/Verotoxineproducerende Escherichia coli O104-uitbraak in Duitsland (2-4) en over de uitbraak van malaria in Griekenland. (5)

Recent werden de resultaten gepubliceerd van een lezersonderzoek dat eind 2010 werd gehouden. Een opvallende bevinding was dat een substantieel deel van de respondenten de onafhankelijkheid van het ECDC niet helder vond. De redactie heeft daarom de onafhankelijkheid van ECDC explicieter beschreven in de redactieformule. Uit het lezersonderzoek bleek ook dat er behoefte is aan het gestandaardiseerd aanbieden van manuscripten. Veel internationale wetenschappelijke tijdschriften werken al met een dergelijk systeem. De redactie werkt nu aan de opzet van een Editorial Manager System. Via dit systeem kunnen auteurs manuscripten aanbieden en kunnen auteurs en reviewers volgen in welk redactioneel stadium het manuscript zich bevindt. Medio 2012 zal dit systeem bij Eurosurveillance operationeel zijn.

Na de overgang van Eurosurveillance naar het ECDC heeft de dagelijkse redactie veel tijd moeten investeren in het opbouwen van een netwerk van auteurs, redactieleden en reviewers. Ook heeft het in elkaar schuiven van Eurosurveillance Monthly en Eurosurveillance Weekly de nodige tijd gekost. Het is afwachten welke impactfactor Eurosurveillance zal krijgen. Dit wordt medio 2012 bekend. Nederland levert vanaf de start van Eurosurveillance een belangrijke bijdrage aan de inhoud van het tijdschrift, niet alleen in de vorm van artikelen, maar ook in de vorm van reviews en redactionele adviezen.

Auteur

P. Bijkerk, Editorial Board Member Eurosurveillance namens Nederland, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven

Correspondentie:

P. Bijkerk | paul.bijkerk@rivm.nl

Literatuur