Tegen uitzonderlijke hoosbuien zoals die van de afgelopen zomer lijkt geen riool opgewassen. Deze hevige regenbuien worden wolkbreuken genoemd. Bij een wolkbreuk kan er in 5 minuten 10 millimeter regen vallen. Bij zulke extreme regenval blijft water steeds vaker langer staan op straten en in plantsoenen. Naast de overlast wordt er door sommige mensen, vooral kinderen dankbaar gebruik gemaakt van deze nieuwe ‘recreatiemogelijkheden’. Regelmatig krijgt de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) de vraag of er voor mensen en kinderen die in deze plassen water komen of spelen gezondheidsrisico’s zijn.

ib oktober 2014

Auteur: T. Oomen

Infectieziekten Bulletin, jaargang 25, nummer 8, oktober 2014

Riool overbelast

Het vaker voorkomen van wolkbreuken past in een wereld die warmer wordt door klimaatverandering. Wolkbreuken maken dat het riool het regenwater niet aan kan. Door de meeste riolen in Nederland wordt zowel afvalwater als regenwater afgevoerd. Computers zorgen voor een goede afvoer van het water door het onderaardse gangenstelsel. Maar bij wolkbreuken is het niet voldoende en loopt het riool over. Het gevolg is dat met regenwater verdund afvalwater van toilet, douche en wasmachine vanuit het riool op straat en in sloten kan stromen.

Wadi

Om in te spelen op de toenemende hoeveelheid regenwater, worden in stedelijke gebieden straten en daken van huizen afgekoppeld van de riolering. Het regenwater wordt dan via een regenwaterriolering of over een maaiveld afgevoerd naar een wadi. Een wadi is een tijdelijke opvang plaats voor regenwater en staat voor Water Afvoer Door Infiltratie. Een wadi ziet eruit als een laag gelegen grasveld. Daar stroomt het regenwater naar toe en kan dan langzaam wegzakken in de bodem, of vertraagd worden afgevoerd naar oppervlaktewater. Op deze manier wordt voorkomen dat schoon regenwater naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie gaat. Ook wordt op deze manier het grondwater aangevuld.

Verdund rioolwater

Het water wat naar wadi’s stroomt, kan al verontreinigd zijn met rioolwater en sleept daarnaast verontreiniging van de straten mee. Wadi’s zijn vaak ook hondenuitlaatplaatsen. Water op straat of in wadi’s dat enige tijd aanwezig blijft na hevige regen is verontreinigd. De kwaliteit ervan is te vergelijken met verdund rioolwater. Zowel bij een overlopend riool, als bij overvolle wadi’s kunnen ziekteverwekkende organismen in het water komen

Wat is het risico?

Mensen kunnen na een wolkbreuk in contact komen met vervuild water. Ziekteverwekkers in het water kunnen de kans krijgen om het lichaam binnen te dringen en een infectie te veroorzaken. Deze infecties zijn meestal relatief onschuldig en gaan vanzelf weer over.

In de meeste gevallen is het overstromingswater binnen een paar uur weggezakt. Maar zeker na wolkbreuken komt het steeds vaker voor dat het water veel langer dan gebruikelijk (een etmaal of langer) blijft staan. Het advies is om contact met dit water zoveel mogelijk te vermijden. Is er toch contact met dat water? Was dan je handen goed of neem zonodig een douche.

Water in huis wat nu?

Wat kun je dan nog meer doen? Als het water in huis weg is, is het aan te raden om met een sopje de vloeren en andere oppervlakten goed schoon te maken. Gebruik voor het schoonmaken normale huishoudelijke schoonmaakmiddelen en draag daarbij bij voorkeur handschoenen. Als het erg vies is kan het nodig zijn om nog een keer schoon te maken. Ook als water vanuit toilet en de toiletruimte het huis in is gestroomd is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan het schoonmaken van die ruimtes en kan het nodig zijn meerdere keren schoon te maken.

Auteur

T. Oomen, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven

Correspondentie

ton.oomen@rivm.nl

 

  1. Proefschrift Best urban water management practices to prevent waterborne infectious diseases under current and future scenarios,
    De Man, H. http://www.stowa.nl/Upload/publicatie2014/2014-28.pdf
  2. STOWA Foundation for Applied Water Research (Foundation for Applied Water Research)-rapport Volksgezondheid en water in het stedelijke gebied, 2009, 25. http://www.stowa.nl/Upload/publicaties/STOWA%202009%2025%20LR.pdf