Een GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) is de afgelopen tijd met meerdere casussen van kinkhoest geconfronteerd waarbij de patiënt een zuigeling was. Het doel van GGD-contactonderzoek en het aanbieden van preventieve antibiotica bij kinkhoest richt zich juist op het beschermen van niet of onvolledig gevaccineerde zuigelingen die nog niet voldoende antistoffen tegen kinkhoest hebben opgebouwd. Nu bij deze meldingen de zuigelingen zelf kinkhoest doormaken, is in de ogen van de GGD het beleid van preventieve antibioticatoediening aan gezinsleden niet nodig. Echter, de kinderartsen die betrokken zijn bij deze patiëntjes adviseren de gezinsleden om wel preventief antibiotica te gebruiken. In de richtlijn van de Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding)Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding) is deze situatie niet beschreven. Hoe kijkt de LCI hier tegen aan?
ib januari 2016
Auteur: T. Oomen,
Infectieziekten Bulletin, jaargang 27, nummer 11, januari 2016
Kinkhoest
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen, die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella pertussis en Bordetella parapertussis. Iemand met kinkhoest heeft langdurig hevige hoestbuien, met taai slijm en een lange gierende inademing na de hoestbui. Kinderen jonger dan een jaar kunnen er ernstig ziek van worden en zelfs overlijden. Bij (jong)volwassenen verloopt de ziekte milder. In Nederland worden de meeste kinderen tegen kinkhoest (door B. pertussis) gevaccineerd. Deze vaccinatie geeft echter geen levenslange bescherming. Daarom komt kinkhoest in Nederland regelmatig voor bij zowel kinderen als volwassenen.
Preventie
Wanneer er sprake is van kinkhoest in een gezin voert de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) een contactonderzoek uit. De GGD zoekt uit of de kinkhoestpatiënt deel uitmaakt van een gezin met niet of onvolledig gevaccineerde kinderen (jonger dan 1 jaar) of dat er een zwangere vrouw in het gezin is die op het punt staat om te bevallen (zwangerschap vanaf 34 weken). In dat geval is dat een reden om alle gezinsleden antibiotica aan te bieden. Preventieve antibiotica bestrijden de aanwezigheid van de bacterie bij andere gezinsleden die mogelijk nog niet ziek zijn maar de bacterie al wel bij zich kunnen dragen. Daarmee kan voorkomen worden dat kwetsbare personen in het gezin kinkhoest krijgen.
Geen antibiotica voor gezinsleden als zuigeling zelf kinkhoest doormaakt
In deze situatie waarbij de zuigeling zelf kinkhoest doormaakt hoeft aan de rest van gezin niet standaard preventieve antibiotica aangeboden te worden. Het doormaken van de ziekte geeft – evenals vaccinatie – tijdelijke bescherming tegen een nieuwe infectie met B. pertussis. De GGD wordt geadviseerd om in overleg te gaan met de betrokken kinderartsen om het beleid in de regio beter af te stemmen.
Nieuw advies gezondheidsraad
De Gezondheidsraad heeft op 2 december 2015 geadviseerd om zwangere vrouwen in het derde trimester van de zwangerschap tegen kinkhoest te vaccineren. Na vaccinatie maken zij hoge titers antistoffen aan, die via de placenta worden overgedragen aan het kind. Zodoende zijn zuigelingen direct vanaf de geboorte beschermd tegen kinkhoest. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)) zal later besluiten of zij het advies om zwangere vrouwen tegen kinkhoest te vaccineren overneemt en hoe dit vaccinatieadvies zou kunnen worden uitgevoerd. Tot die tijd zijn de kosten voor het vaccineren van zwangere vrouwen tegen kinkhoest voor eigen rekening.
Lees hier meer.
Auteur
T. Oomen, Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM
Correspondentie
Bronnen
- LCI (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding)-richtlijn Kinkhoest
- Bijlage 1 bij de richtlijn http://www.rivm.nl/dsresource?objectid=rivmp:119287&type=org&dispositio…
- Advies gezondheidsraad http://www.rivm.nl/Onderwerpen/V/Vaccinaties/Kinkhoest_voor_volwassenen