Van welke soorten Brucella kunnen mensen ziek worden?

Er zijn vier soorten Brucella waar mensen ziek van kunnen worden:

• Brucella abortus: komt voor bij geiten, schapen en runderen
• Brucella melitensis: komt voor bij schapen en geiten
• Brucella suis: komt vooral voor bij (wilde) varkens
• Brucella canis: komt voor bij honden

Via deze dieren kunnen mensen besmet raken. Onder ‘Hoe krijg ik brucellose’ leest u hier meer over.

Hoe herken ik brucellose?

Brucellose begint vaak plotseling met milde klachten die langzaam erger worden. De eerste klachten zijn vaak:

• lichte koorts die soms verdwijnt en weer terugkomt
• hoofdpijn
• vermoeidheid
• lusteloosheid (nergens zijn in hebben)
• zweten
• last van de gewrichten

Als mensen ernstiger ziek worden, kunnen ze ontstekingen krijgen. Bijvoorbeeld van:

• gewrichten
• zaadballen
• blaas
• nieren
• longen
• hartkleppen
• hersenvliezen

Deze ontstekingen komen vooral voor bij Brucella abortus en Brucella melitensis. Brucella canis zorgt meestal voor mildere klachten.

Als brucellose niet op tijd ontdekt en behandeld wordt, kan de patiënt er blijvende klachten aan overhouden.

Welke mensen lopen meer kans op brucellose?

Sommige mensen lopen meer kans op een Brucella-infectie, en daardoor op brucellose. Dit zijn vooral:

• mensen die kortgeleden in landen zijn geweest waar Brucella vaker voorkomt en daar:
  • rauwe melk(producten) hebben gedronken of gegeten
  • zonder bescherming in contact zijn gekomen met vruchtwater, placenta’s of andere weefsels van dieren
• mensen die in een laboratorium met de Brucella-bacterie werken
• mensen die veel in aanraking komen met geboortemateriaal, weefsels of lichaamsvocht van dieren. Bijvoorbeeld dierenartsen, fokkers of slachthuismedewerkers

Er is bijna niets bekend over welke mensen meer risico lopen om ernstig ziek te worden.

Is besmetting met brucellose tijdens de zwangerschap gevaarlijk?

Er is geen bewijs dat zwangeren ernstiger ziek worden van brucellose. Wel zijn er risico’s voor het ongeboren kind. Wanneer de zwangere brucellose heeft, is er een grotere kans op een miskraam of dat de baby te vroeg geboren wordt. De kans hierop is het grootst tot de zesde maand van de zwangerschap.

Hoe krijg ik brucellose?

Mensen kunnen brucellose krijgen als ze besmet raken met Brucella. Deze bacterie kan in melk en vlees zitten van geiten, schapen, runderen en varkens. Mensen kunnen ziek worden van melk- en vleesproducten wanneer zij deze niet voldoende verhitten.

Daarnaast kan Brucella ook in geboortemateriaal (zoals vruchtwater, placenta of foetussen) of lichaamsvocht (zoals urine of speeksel) van dieren zitten. Mensen kunnen ziek worden wanneer zij hiermee in aanraking komen.

Afhankelijk van het type bacterie is de tijd tussen besmet raken en ziek worden vijf dagen tot meerdere maanden. Meestal duurt dit twee tot vier weken.

Hoe voorkom ik brucellose?

Er zijn verschillende dingen die u kunt doen om brucellose te voorkomen:

• verhit vlees- en melkproducten altijd goed voor het eten en drinken
• blijf weg van geboortes van dieren
• raak geen geboortemateriaal of lichaamsvloeistoffen van dieren aan
• was goed uw handen als u een dier heeft aangeraakt

Krijgt u na contact met een besmet dier toch klachten die lijken op brucellose? Neem dan contact op met de huisarts.

Is brucellose te behandelen?

Brucellose is bij mensen goed te behandelen met antibiotica. Deze behandeling duurt minstens zes weken. In sommige gevallen komen de klachten terug na de behandeling.

Hoe vaak komt brucellose voor in Nederland?

Brucellose komt in Nederland weinig voor. Elk jaar krijgen de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) en het RIVM vier tot vijf meldingen van personen met brucellose. Deze mensen liepen de infectie op in het buitenland.

Brucella suis komt sinds 1973 niet meer voor in Nederland en Brucella abortus niet meer sinds 1997. Brucella canis kwam tot 2016 niet voor in Nederland, maar is sinds dat jaar een aantal keer aangetroffen bij honden die vanuit Oost-Europa naar Nederland zijn gebracht. In 2021 is er bij één persoon brucellose door Brucella canis vastgesteld.