Aspergillus fumigatus is een schimmel die gedijt op dood plantaardig materiaal. Het kan ernstige infecties veroorzaken bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Surveillance wordt uitgevoerd om de resistentieniveaus in ziekenhuizen en trends in de verspreiding van resistentiemutaties te bepalen.
Aspergillus-ziekten worden behandeld met medicijnen genaamd triazolen, waaronder itraconazol, voriconazol, posaconazol en isavuconazol. A. fumigatus kan resistentie ontwikkelen tegen deze azolen. Hierdoor werkt deze medicatie niet voldoende meer.
In vijf Universitair Medische Centra (UMC's) en vijf opleidingsziekenhuizen worden klinische A. fumigatus-isolaten getest op resistentie tegen azolen. Groei in de aanwezigheid van azolen is zeer indicatief voor resistentie. Isolaten die deze groei vertonen worden doorgestuurd naar het referentielaboratorium voor verder onderzoek. Hier wordt ook de resistentie tegen andere antifungale middelen vastgesteld alsmede de genetische achtergrond van de resistentie.
Informatie over onderliggende ziektes wordt verzameld van patiënten die een triazolresistent isolaat dragen. De resistentiefrequentie, gebaseerd op het aantal gescreende patiënten, wordt bepaald voor alle deelnemende centra en vergeleken met voorgaande jaren. De resultaten van deze surveillance zijn terug te vinden in de jaarlijkse Nethmap-Maran rapportage (pag. 209).
Nationaal referentielaboratorium voor invasieve mycosen
Vanaf 2022 is het onderzoek (inclusief surveillance) naar A. fumigatus en andere ziekteverwekkende schimmels voortgezet binnen het Nationaal referentielaboratorium voor invasieve mycosen. Dit is een samenwerkingsverband tussen het RIVM en Radboudumc (Radboud University Medical Centre). Het gedeelde referentielaboratorium invasieve mycosen bestaat uit een diagnostiek en signaleringsfunctie bij het Radboudumc. Hieronder vallen de primaire ontvangst van materialen, resistentiebepalingen, basis surveillance van bijvoorbeeld A. fumigatus en de opslag van schimmelisolaten. Verdiepende surveillance op basis van ‘whole genome sequencing’ ligt primair bij het RIVM.
Lees meer over resistente schimmels.
Team Nationaal referentielaboratorium invasieve mycosen
RadboudUMC
- Prof. dr P. Verweij (arts-microbioloog)
- dr. (doctor ) J. Buil, dr. E. Meijer (artsen-microbioloog)
- M. Tehupeiory-Kooreman (analist)
RIVM
- dr. M. van den Beld (afdelingshoofd BPD)
- dr. A.W. de Jong (Coördinator medische mycologie)
- J. Groot (analist)
- R. Noomen (analist)