Voedselproductie, klimaatregulatie en schoon grondwater zijn maatschappelijke functies die de bodem vervult. Dit noemen we ecosysteemdiensten. Dit natuurlijk kapitaal van de bodem moeten we behouden voor de toekomst. Het RIVM draagt bij aan dit doel met onderzoek en advies.
Daarnaast staan we voor maatschappelijke opgaven, zoals klimaatverandering, verlies van biodiversiteit, intensieve landbouw en luchtverontreiniging.
Daarom is duurzaam bodembeheer sinds de Beleidsbrief bodem in 2003 een speerpunt van het nationale bodembeleid..
Denk bij duurzaam bodembeheer aan:
- Biodiversiteitsverlies verminderen door bescherming en stimulering van soorten, ecosystemen en gebieden
- Klimaatregulatie optimaliseren door het voorkomen van onnodige broeikasgasemissies en vergroting van de opslag van koolstof in de bodem
- Waterkwaliteit- en kwantiteitsvraagstukken door waterregulerende eigenschappen van de bodem te monitoren en te verbeteren
Wat doet het RIVM?
Bijdragen aan Duurzaam Ontwikkelingsdoel met methoden en kennis
Het RIVM ontwikkelt methoden, meet en ontsluit kennis over het natuurlijk kapitaal van de bodem, ecosysteemdiensten en biodiversiteit, zowel op nationale als op internationale schaal. Naast aspecten voor de fysieke leefomgeving wordt ook aandacht gegeven aan de betekenis van ‘groen en blauw’ voor de gezondheid van de mens.
Door onze kennis en methoden voor onderzoek aan natuurlijk kapitaal, ecosysteemdiensten en biodiversiteit en het geven van betekenis voor de samenleving dragen we samen met gebruikers aan duurzame ontwikkelingsdoel nr 15 ‘leven op het land’. Hiermee dragen we ook bij aan de biodiversiteitsstrategie van de Europese Unie.
Atlas Natuurlijk Kapitaal: oplossingen en monitoring
Ons onderzoek helpt bij het formuleren van (beleids)maatregelen om natuurlijk kapitaal duurzaam in te zetten als oplossing voor maatschappelijke uitdagingen, zoals klimaatverandering, biodiversiteitsverlies, intensieve landbouw en luchtverontreiniging. De gegevens maken we zichtbaar onder andere met de Atlas Natuurlijk kapitaal (ANK (Atlas Natuurlijk kapitaal)). Met de gegevens in ANK voldoen we aan de EU (Europese Unie)-brede afspraken om het natuurlijk kapitaal en ecosystemen in Nederland te monitoren, zodat herstel en achteruitgang vastgesteld kunnen worden.
Kennis inzetten voor onderbouwing Omgevingswet
Overheden en burgers kunnen onze informatie gebruiken ter ondersteuning van de besluitvorming over de inrichting van de leefomgeving, op lokaal, regionaal en landelijke schaal. Hiermee biedt het RIVM de kans om de in de Omgevingswet i.o. verplichte omgevingsvisies met gegevens van de fysieke leefomgeving te onderbouwen. Bedrijven kunnen de gegevens gebruiken om hun bedrijfsvoering duurzamer te maken, mede in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Bouwstenen voor een toekomstbestendige visie op de bodem
De druk op het bodemwatersysteem (bodem) neemt sterk toe en kritische grenzen worden overschreden. Doelstellingen voor klimaat, duurzame landbouw, energietransitie, biodiversiteit, circulaire economie en gezondheid vragen veel van het bodemwatersysteem. Om alle doelen te kunnen halen is een andere kijk op het bodemkwaliteitsbeheer nodig en een visie die uitgaat van een multidimensionale benadering met, naast de aandacht voor bescherming en herstel, een duurzame benutting van het natuurlijk kapitaal met optimaal presterende ecosysteemdiensten.