Aanpak

Huiselijk en herkenning

• De herkenning en wonen net als thuis komt terug in de inrichting zoals bijvoorbeeld oranje-bruin interieur met elementen van vroeger (bakelieten telefoon). 
• De sfeer van huiselijkheid stimuleert Viattence o.a. met boven slapen en beneden wonen met maaltijden zoals vroeger gebruikelijk was.
• De kleinschalige woonzorglocaties zijn bij voorkeur dichtbij de vroegere woonplaats van de bewoners. 

Omgeving

• Hofje Wendakker heeft een belevingstuin waarin o.a. groenten en kruiden worden verbouwd, de was wordt gedroogd en bloemen en bomen groeien. Bewoners, vrijwilligers en mantelzorgers zorgen gezamenlijk voor de belevingstuin.
• Ook zij  er dierenweides waarin verschillende dieren lopen zoals kippen, eenden en konijnen. De dierenweide is beschikbaar voor buurtbewoners en stimuleert een inclusieve buurtgemeenschap.

Verlichting

• Om dag-nacht ritme te stimuleren en veiligheid te verbeteren hebben alle locaties volautomatische  ledverlichting gericht op stimuleren dag-nachtritme en veilige omgeving.

Doel en doelgroep

Met de deze aanpak beoogt Viattence:

• verbetering van het welbevinden bewoners, herkenning en veilige omgeving bieden voor cliënten met psychogeriatrische klachten
• verbetering van de werkbeleving werknemers
• stimuleren van betrokkenheid familieleden, mantelzorgers en vrijwilligers
• geïntegreerd onderdeel zijn met de buurt/omgeving  

Doelgroep

• Bewoners, mantelzorgers en werknemers zijn de doelgroepen van de kleinschalig  wonen aanpak.

Werking

Literatuuronderzoek 

• Daglicht en helder kunstlicht hebben een positief effect op gezondheid en welzijn van zowel patiënten als personeel* (1).
• Een groene omgeving (zoals tuin, dakterras, bos) in een verpleeghuis voor mensen met dementie kan de mentale gezondheid van de inwoners bevorderen. Daarbij gaat het om een vermindering van agitatie, een positievere stemming en een verbeterde kwaliteit van leven (2).
• Veel daglicht en dag-nacht led verlichting leidt tot verbetering dag-nachtritme, minder onrust en minder valincidenten (3). 

* Onderzocht in een andere setting dan van het huidige voorbeeld.

Overzicht literatuur 

1. Wat Werkt Dossier Architectuur
2. Wat Werkt Dossier Natuur
3. Moderne-Dementiezorg, Factsheet Licht & Ouderen

Eigen onderzoek

Uit het evaluatie onderzoek naar het vernieuwde woonconcept op de Nieuw Antoniehof is het volgende gebleken: 

• Kleinschalig wonen gecombineerd met huiselijke bouw en inrichting verbetert welbevinden van patiënten  (kwaliteit van leven) (1).
• Werknemers ervaren betere werkbeleving (minder werkdruk, meer autonomie en regelruimte op het werk) (1).
• Familieleden ervaren een hogere betrokkenheid bij de zorg en de algehele gang van zaken (1). 
• De nieuwe omgeving (huiskamer beneden en slaapkamers boven) ondersteunt het gedrag van medewerkers om meer bewonersgericht te werken (2). 

1. Evaluatie vernieuwd woonconcept De Nieuwe Antoniehof door Trimbos Instituut 
2. Artikel kcwz: De Nieuwe Antoniehof in Epe, wonen met dementie
    

Aansluiting andere Green Deal Pijlers

De volautomatische ledverlichting vermindert het gebruik van elektriciteit omdat deze alleen aan staat wanneer dat nodig is.

Aandachtspunten voor de uitvoering

Succesfactoren

• Het  concept (huiselijk en herkenning van vroeger) is bedacht en uitgewerkt samen met de medewerkers en (familieleden van) bewoners en is gebaseerd op bestaande kennis over de zorg voor dementerende ouderen. 

• Architect maakt ontwerp op basis van inzichten van zorgmedewerkers en expert dementie en omgevingszorg.

Randvoorwaarden

• Locatie: belangrijk is om te zorgen voor een goede verbinding met de buurt en om daar ook voldoende aandacht en tijd in te steken.
• Huiselijkheid/ huiskamer: het is wel nodig om aparte overlegruimten te realiseren omdat anders de leefruimte te onrustig wordt. 
• Er zijn gemeenschappelijke ruimten waarin gezamenlijk wordt gekookt, gegeten of een spelletje wordt gedaan. Bewoners hebben echter ook een eigen zit-/slaapkamer waarin ze zich rustig kunnen terugtrekken wanneer ze daar behoefte aan hebben. 
• Effect van de aanpassingen van de inrichting van de omgeving kunnen niet zonder aanpassingen voor de inrichting van de zorg zoals clientgericht patiëntendossier, client als mens zien en maatwerk voor het bieden van zorg (per locatie verschillend). 

Leerpunten

• Er is een groot verschil tussen bewoners, medewerkers en naasten die meeverhuizen van ‘traditioneel, verpleeghuis’ naar een vernieuwde locatie zoals Hofje Wendakker, waarin inclusieve samenleving als uitgangspunt en ideaal wordt beschouwd, en de (nieuwe) bewoners die heel bewust kiezen voor het nieuwe concept. Om dit in goede banen te leiden is dienend leiderschap nodig, alertheid, goede communicatie en verwachtingen goed afstemmen met name op gevoelsniveau en het geven van betekenis. Kortom aandacht voor cultuur en de verandering.

Meer informatie

• Evaluatie zorgvisite.nl
• Locatie De Nieuwe Antoniehof
• Voorbeeld van ontwerp en inrichting

Vragen kunt u stellen aan Gerrit Dezijn of Bastien van Werven via de website van Viattence.