Aanpak

Er wordt onderscheid gemaakt tussen het gebruik van de tuinen door bewoners en niet-bewoners.

Bewoners

Bij woonzorgcentrum de Vloet zijn er drie verschillende tuinen, die allen met elkaar in verbinding staan, zonder poortjes en hekken. De drie tuinen zijn:

• Een tuin gericht op natuurlijke groei. Er is een boomgaard, er groeit onkruid en er zijn veel bankjes waar mensen kunnen gaan zitten.
• Een tuin met mooie vlakken waarin ieder seizoen iets groeit en bloeit. Deze strakke invulling is gemaakt omdat mensen op de eerste etage hier ook op uitkijken. Ook staat in deze tuin een fontein, vanwege zintuigactivering.
• De alzheimertuin met terras, een pluktuin, bomen, moestuin en een vijverpartij.
• Er zijn brede paden van beton om beweging te stimuleren. Ook heeft de tuin veel terrassen.

Niet-bewoners

• Door middel van deze tuinen wordt verbinding gemaakt tussen de mensen in het woonzorgcentrum en de niet-bewoners. Het gebied grenst aan de vloet. Peuterspeelzalen komen met de kinderen naar de tuin, er vindt jeu de boules plaats vanuit de gemeenschap en jongeren ‘hangen’ vaak op een bankje van de gemeente. Wanneer ouderen langs hen lopen, ontstaan vaak mooie gesprekken.
• De tuinen rondom woonzorgcentrum de Vloet zijn uitgegroeid tot een doorlopend pad van de ene naar de andere kant van Oisterwijk.

Er wordt in de aanpak gebruik gemaakt van De Brein Omgeving Methodiek™ van dr. Anneke van der Plaats, waar uit wordt gegaan van het feit dat mensen met dementie afhankelijk worden van prikkels uit de omgeving en dat hun gedrag hierdoor wordt bepaald. Een groot aantal van de medewerkers van woonzorgcentrum de Vloet zijn geschoold aan de hand van deze methodiek.

Doel en doelgroep

Het doel is dat mensen door het aanleggen van deze mooie tuinen vrij vanuit hun eigen woonomgeving naar buiten kunnen. Mensen worden gestimuleerd de buitenlucht in te gaan en te bewegen.

Voor bewoners van het woonzorgcentrum, medewerkers die worden gestimuleerd ook naar buiten te gaan, bezoekers en buurtbewoners.

Werking

Literatuuronderzoek

• Planten dragen bij aan stressreductie en positieve emoties (1).
• Een groene omgeving (zoals tuin, dakterras, bos) in een verpleeghuis voor mensen met dementie kan de mentale gezondheid van de inwoners bevorderen. Daarbij gaat het om een vermindering van agitatie, een positievere stemming en een verbeterde kwaliteit van leven (1).
• Een groene omgeving heeft positieve effecten voor werknemers, omdat het onder meer bijdraagt aan het herstel van een stressvolle werkomgeving. Daarbij gaat het om natuur in de directe omgeving van de zorginstelling, zoals een tuin, dakterras of bos (1).

Overzicht literatuur

1. Wat Werkt Dossier Natuur

Aansluiting andere doelen Green Deal

• Doordat tuinafval wordt meegenomen door de tuinmannen en wordt gecomposteerd bij hen op het bedrijf is er minder CO2 carbon dioxide (carbon dioxide) uitstoot.
• Grondwater wordt gebruikt om de tuinen te sproeien, wat bijdraagt aan circulaire economie.

Aandachtspunten uitvoering programma

Bij het aanpassen van de tuinen is gekeken naar zintuigactivering.

Randvoorwaarden

Randvoorwaarden voor het ontwikkelen van de (alzheimer)tuin zijn:

• Budget: Bekostiging gerealiseerd door middel van samenwerking met Stichting Vrienden van de Vloet. Thebe stond garant voor het restbedrag.
• Samenwerking met cliëntenraad. Op deze manier zijn aanpassingen aangebracht waardoor mensen daadwerkelijk gebruik maken van de tuin. Grind leek in eerste instantie een goede optie voor de paden, maar bleek toch niet praktisch voor mensen met rollators. Zo zijn deze aangepast en zijn brede, betonnen paden aangelegd.
• Het staat of valt met de medewerkers.

Succesfactoren

• Uitvoering van het aanleggen van de tuin en het onderhouden ervan wordt gedaan door een organisatie die de doelgroep snapt (niet per se de goedkoopste partij). Zij weten welke mensen er wonen en weten hoe zij met de bewoners om kunnen gaan.
• Creëren van veilige paden.
• Hoe houd je de tuin gesloten, maar geef je toegang voor de mensen uit het dorp? Oplossing: het dierenverblijf is het laatste station van de alzheimertuin. Hierdoor moest een hek geplaatst worden. Cliënten die niet uit de tuinen mogen kunnen via een bel contact krijgen met de receptie, die hen dan terugleidt naar een andere uitgang.
• Nieuwe bewoners wordt uitgelegd wat er te vinden is. Medewerkers worden gestimuleerd om naar buiten te gaan en attent gemaakt op het belang van buiten zijn.

Meer informatie

• Bekijk het filmpje van de Alzheimertuin.
• Kijk voor meer informatie op thebe.nl.

Vragen zijn te stellen aan Wilma Schutte via  wilma.schutte@thebe.nl.