FoodforCare is een voedingsconcept voor ziekenhuizen gebaseerd op meerdere maaltijdmomenten per dag. In 2015 is het Radboudumc (Radboud University Medical Centre) in Nijmegen gestart met dit unieke voedingsconcept.
Met FoodforCare draagt het Radboudumc bij aan de Green Deal Duurzame Zorg. Door het delen van de opgedane kennis en ervaring wil het Radboudumc andere bedrijven en organisaties inspireren.
Voorbeelden FoodforCare
Aanpak
FoodforCare bestaat uit 2 onderdelen:
Voor de patiënt
- Er zijn meerdere maaltijdrondes per dag. Elke dag krijgen patiënten 6-7 ‘maaltijden’. Deze rondes zijn als volgt:
1) Ontbijt. 2) Shake of smoothie. 3) Lunch: soep, brood, salade. 4) Middag: snack (zoet, hartig, warm of koud). 5) Avondeten: 3-4 keuzes, in een pannetje geserveerd en mooi opgemaakt, met salade. 6) Dessert. 7) Traktatie: laatste moment van de dag waarop patiënten nog energie/eiwit binnenkrijgen. - De patiënt krijgt kleine maaltijden en heeft zelf de keuze wat hij of zij wil eten vanuit een 6-weekse menucyclus. Gerechten worden actief aangeboden op het moment van eten; patiënten hoeven niet van tevoren hun keuze door te geven.
- De basis van de maaltijden is energie- en eiwitrijk. Het is ook mogelijk dat de gerechten de Richtlijnen Gezonde Voeding volgen. De maaltijden zijn gedifferentieerd naar de verschillende patiëntengroepen en afdelingen.
- De maaltijden worden aantrekkelijk gepresenteerd op servies.
- Elke dag komen twee maaltijden dagvers binnen, plus de keuzes van de dag ervoor. Eens in de twee dagen staat er een vegetarisch gerecht op het menu. De keuze voor vegetarische maaltijden is er altijd.
Voor de medewerkers
- FoodforCare Academy: er is een social learning platform opgezet, waar medewerkers interactief worden opgeleid door middel van verdieping.
- Medewerkers krijgen klassikale trainingen en iedere maand een nieuwe online cursus aangeboden. Binnen de cursussen wordt gebruik gemaakt van social learning, het platform waar medewerkers leren van en met elkaar.
- Medewerkers kunnen spelenderwijs kennis opdoen van gezonde voeding voor patiënten.
FoodforCare wil de expert van eten en drinken in de zorg zijn. Daarvoor maken zij gebruik van 4 uitgangspunten:
- Academy: Kennis en kunde van medewerkers bevorderen door middel van opleiding. Deze is ook opengesteld voor medewerkers van andere instellingen.
- Consultancy: Kennis verspreiden, voedingsbeleid opstellen en uitvoeren metingen op afdelingen.
- Producentenrol: Leveren van maaltijden aan ziekenhuizen.
Dienstverlening: Medewerkers overnemen van het ziekenhuis, die voor FoodforCare gaan werken binnen dat ziekenhuis.
Doel
FoodforCare heeft drie doelen:
- Vanuit patiënten perspectief is het doel om de intake van energie en eiwit en hun welzijn te bevorderen, patiënten tevredenheid te verhogen en ligduur te verkorten.
- Vanuit medewerkersperspectief is het doel om hen expert te maken op het gebied van voeding en hun kennis op welbevinden en herstel te bevorderen.
- Vanuit het bedrijf FoodforCare is het doel om hun expertrol op het gebied van ziekenhuis voedingsconcepten vergroten door jaarlijks, vanuit de FoodforCare Foundation, nieuw wetenschappelijk onderzoek te starten naar de relatie tussen voeding en gezondheid.
Doelgroep
FoodforCare is bedoeld voor patiënten, medewerkers en in enige mate bezoekers van het Radboudumc (Radboud University Medical Centre).
- Patiënten: krijgen de maaltijden die bijdragen aan hun herstel.
- Medewerkers: worden opgeleid als voedingsexpert.
- Bezoekers: kunnen mee-eten met de patiënt op de afdeling. Voor hen kan eten worden bijbesteld met de maaltijd van de patiënt zodat ze samen kunnen eten.
Werking
LiteratuurIn de aanpak zitten meerdere elementen die volgens het Wat Werkt Dossier Voeding werken of waarschijnlijk werken, waaronder:
Overzicht literatuur
Eigen onderzoekKwantitatief onderzoek (quasi-experimenteel) naar FoodforCare wijst uit dat het voedingsconcept positieve effecten heeft op de energie- en eiwitinname van patiënten op verschillende afdelingen (3). Patiënten zijn even tevreden over de kwaliteit van het voedsel en de service binnen het FoodforCare concept ten opzichte van normale driemaal daagse maaltijden. Patiënten tevredenheid met betrekking tot presentatie van de maaltijden en geur is positiever. Aanvullend onderzoek wordt uitgevoerd naar de invloed van FoodforCare op ligduur van patiënten en de hoeveelheid voedselverspilling. Overzicht eigen literatuur3. Dijxhoorn, et al. (2018) |
Aansluiting andere doelen Green Deal
- Er wordt gebruik gemaakt van ingrediënten met een duurzaamheidslabel (43%) en streekproducten waardoor de CO2-footprint wordt verkleind.
- Voedselverspilling wordt teruggedrongen door registratie en dataopbouw van hetgeen dat gegeten wordt.
Aandachtspunten uitvoering programma
Randvoorwaarden/succesfactoren
Randvoorwaarden/succesfactoren van dit project zijn:
- Lef: Als je iets wilt beginnen moet je lef tonen om ermee aan de slag te gaan. De voedingsbodem in het Radboudumc (Radboud University Medical Centre) geeft de kans om door te kunnen ontwikkelen.
- Dicht bij de patiënt staan: de laatste vijf meter aan het bed zijn het belangrijkst om het idee succesvol te laten zijn. Als alles klopt, maar het wordt niet goed aan de patiënt overgebracht, valt alles ineen.
- Medewerkers in dienst nemen en hen op blijven leiden.
- Cruciale informatie en ervaringen kunnen worden gebruikt voor andere ziekenhuizen.
Belemmerende factoren
Belemmerende factoren bij het invoeren van FoodforCare zijn:
Het is een hele stap om mensen die al jaren bij een bepaalde organisatie werken over te laten gaan naar een andere onderneming. Hiervoor zijn ondersteunende trajecten ingezet om medewerkers die een nieuwe werkgever krijgen bij te staan.
Daarnaast ontstaat er een nieuw DNA (deoxyribonucleic acid) van de twee culturen: nieuwe mensen die alleen bij de nieuwe werkgever hebben gewerkt en werknemers die ook in dienst zijn geweest van het ziekenhuis.
Ook hier moet aandacht aan worden besteed om het één geheel te maken.
Meer informatie
- Bekijk het filmpje over FoodforCare dat is gemaakt door Food Inspiration
- Kijk voor meer informatie op Foodforcare.nl
Eventuele vragen zijn te stellen aan Jasper Geijsen, manager operations ziekenhuizen en zorginstellingen via e-mail.
