Świerzb jest zakaźną chorobą skóry wywoływaną przez roztocza zwane świerzbowcami. Można go leczyć za pomocą specjalnego kremu lub tabletek.

 

Przyczyna świerzbu

Świerzb jest wywoływany przez świerzbowce, które przenoszą się poprzez:

  • intensywny kontakt (przez co najmniej 15 minut) ze skórą osoby zarażonej świerzbem;
  • korzystanie z ubrań, pościeli i innych rzeczy tekstylnych należących do osoby zarażonej świerzbem.

Świerzbem może zarazić się każdy, niezależnie od tego, jak bardzo dba o higienę osobistą. 

Jak rozpoznać świerzb

Świerzb można rozpoznać po nasilającym się swędzeniu skóry, zwłaszcza w nocy lub w ciepłych warunkach. Czasami na skórze pojawiają się również pęcherzyki i czerwone grudki lub widoczne są czerwone kreski tam, gdzie świerzbowce wydrążyły tunele w skórze.

O czym trzeba pamiętać przy leczeniu świerzbu

  • Świerzb nie ustępuje samoistnie. 
  • Wymaga leczenia za pomocą kremu lub tabletek. Wypierz ubrania i pościel w temperaturze 60°C lub włóż je do worków na śmieci. Worki ze śmieciami szczelnie zawiąż i trzymaj przez 3 dni w temperaturze pokojowej (co najmniej 18°C). 
  • Przy temperaturze poniżej 18°C świerzbowce mogą przeżyć dłużej niż 3 dni. 
  • Po zakończeniu leczenia świąd skóry może się początkowo nasilić. Następnie stopniowo się zmniejszy i po 6 tygodniach całkowicie ustąpi.
  • Wszyscy twoi współlokatorzy i osoby, z którymi miałeś(-aś) bliskie kontakty, powinni poddać się leczeniu w tym samym czasie co ty. Nawet jeśli nie mają (jeszcze) żadnych objawów. Mogą już bowiem być zakażeni świerzbem, choć nie odczuwają dolegliwości. 
  • Współlokatorzy i osoby, z którymi miałeś(-aś) bliskie kontakty, muszą rozpocząć leczenie w tym samym czasie, co ty, to znaczy tego samego dnia i o tej samej godzinie. 
  • Zadbaj o to, by nie mieć kontaktu skórnego z innymi osobami, dopóki wszyscy nie zostaną wyleczeni. 
  • Każda osoba z objawami świerzbu powinna zgłosić się do lekarza rodzinnego, aby potwierdzić, czy rzeczywiście jest zarażona. Jeśli okaże się, że ma świerzb, musi też sama ostrzec swoich bliskich i osoby, z którymi miała bliski kontakt.
  • Istnieje ryzyko, że po zakończeniu leczenia w skórze pozostaną jeszcze ostatnie świerzbowce. Dlatego często konieczne jest przeprowadzenie drugiego leczenia.

Przed rozpoczęciem leczenia 

  • Przygotuj czystą pościel (prześcieradło, poszewkę na kołdrę i poduszkę) na czas po leczeniu. 
  • Potrzebne będą też worki na śmieci, rękawiczki jednorazowe i proszek do prania.
  • Masz zwierzę domowe z sierścią? Ogranicz przytulanie się do pupila do 3 dni po zabiegu i jak najrzadziej pozwalaj mu siedzieć na swoich (gołych) kolanach, kanapie lub łóżku. 
  • Kup w aptece krem z permetryną lub tabletki z iwermektyną. 
  • Przygotuj sobie zestawy czystych ubrań, ręczników i pościeli. Pamiętaj też o dodatkowych piżamach, skarpetkach, bieliźnie itp. 
  • Trzymaj czyste ubrania osobno od innych ubrań. 

Dzień 1. 

  • Rozpocznij leczenie wieczorem, aby lek mógł działać podczas snu. 
  • Zbierz wszystkie ubrania, pościel i ręczniki z ostatnich 3 dni. 
  • Wypierz wszystko w temperaturze 60°C lub trzymaj przez 3 dni w szczelnie zawiązanych workach na śmieci. 
  • Przechowuj je w osobnym pomieszczeniu, w którym musi panować temperatura pokojowa (co najmniej 18°C).
  • Leczysz się za pomocą tabletek? 
    • Połknij dawkę tabletek przepisaną na pierwsze leczenie.
  • Leczysz się za pomocą kremu? 
    • Obetnij krótko paznokcie u rąk i nóg.
    • Możesz wcześniej wziąć prysznic, ale nie jest to konieczne. Po prysznicu poczekaj, aż skóra całkiem się ochłodzi. 
    • Upnij długie włosy.
    • Posmaruj kremem całą skórę – od krawędzi szczęki w dół, aż po spody stóp. Nie zapomnij o pachach, pośladkach, zewnętrznych genitaliach i miejscach między palcami. 
    • Poproś kogoś, by posmarował ci skórę na plecach. Jeśli osoba ta nie przechodzi leczenia wraz z tobą, powinna założyć jednorazowe rękawiczki.
    • Posmaruj kremem całe dłonie. 
    • Za pomocą starej szczoteczki do zębów rozprowadź go też pod paznokciami.
    • Sprawdź, czy cała powierzchnia skóry jest nasmarowana. 
    • Pozostaw krem na skórze na 12 godzin. 
    • Jeśli w międzyczasie pójdziesz do toalety, ponownie nasmaruj kremem okolice łonowe. 
    • Również po każdym umyciu rąk konieczne jest ponowne ich nasmarowanie.
  • Załóż czystą piżamę.
  • Przebierz materac, poduszki i kołdrę w czystą pościel. 

Małe dzieci i niemowlęta

  • Posmaruj kremem całą powierzchnię skóry dzieci do 12. roku życia. 
  • Nanieś krem także na ich twarz, skórę głowy (również tam, gdzie rosną włosy) i uszy. Omijaj okolice oczu i ust. 
  • Przy każdej zmianie pieluszki ponownie posmaruj kremem miejsca, które są nią zakryte.

Dzień 2.

  • Po 12 godzinach po zakończeniu leczenia przestaniesz zarażać świerzbem.
  • Możesz wtedy wziąć prysznic. 
  • Osusz się czystym ręcznikiem i rozłóż czysty dywanik łazienkowy.
  • Załóż czyste ubranie.
  • Załóż jednorazowe rękawiczki.
  • Ściągnij pościel.
  • Zbierz rzeczy do ostatniego prania (pościel, piżamę, bieliznę) i wypierz je w temperaturze 60°C lub włóż do worków na śmieci, szczelnie je zawiąż i odstaw na 3 dni. 
  • Przechowuj je w osobnym pomieszczeniu, w temperaturze co najmniej 18°C, bo w przeciwnym razie świerzbowce mogą przeżyć dłużej niż 3 dni.
  • Zdejmij jednorazowe rękawiczki i zaślij łóżko czystą pościelą.
  • Odkurz wszystkie rzeczy z tkaniny, których nie można wyprać lub włożyć do worków na śmieci (np. kanapę, fotele, dywany, legowisko dla psa itp.)

Dzień 4.

  • Możesz znów często przytulać swojego pupila i brać go na kolana.

Dzień 5.

  • Możesz już wyjąć pranie włożone do worka na śmieci w dniu 1. lub 2.

Dzień 7.

  • Przygotuj czystą pościel i ubrania do rozpoczęcia drugiego leczenia.

Ponieważ po pierwszym leczeniu istnieje ryzyko, że w skórze pozostały jeszcze ostatnie świerzbowce, często konieczne jest przeprowadzenie drugiego leczenia.

Dzień 8. 

  • Rozpocznij leczenie wieczorem, aby lek mógł działać podczas snu. 
  • Zbierz wszystkie ubrania, pościel i ręczniki z ostatnich 3 dni. 
  • Wypierz wszystko w temperaturze 60°C lub trzymaj przez 3 dni w szczelnie zawiązanych workach na śmieci. 
  • Przechowuj je w osobnym pomieszczeniu, w którym musi panować temperatura pokojowa (co najmniej 18°C).
  • Leczysz się za pomocą tabletek? 
    • Połknij dawkę tabletek przepisaną na drugie leczenie.
  • Leczysz się za pomocą kremu? 
    • Obetnij krótko paznokcie u rąk i nóg.
    • Możesz wcześniej wziąć prysznic, ale nie jest to konieczne. Po prysznicu poczekaj, aż skóra całkiem się ochłodzi. 
    • Upnij długie włosy.
    • Posmaruj kremem całą skórę – od krawędzi szczęki w dół, aż po spody stóp. Nie zapomnij o pachach, pośladkach, zewnętrznych genitaliach i miejscach między palcami. 
    • Poproś kogoś, by posmarował ci skórę na plecach. Jeśli osoba ta nie przechodzi leczenia wraz z tobą, powinna założyć jednorazowe rękawiczki.
    • Posmaruj kremem całe dłonie. 
    • Za pomocą starej szczoteczki do zębów rozprowadź go też pod paznokciami.
    • Sprawdź, czy cała powierzchnia skóry jest nasmarowana.
    • Zapisz godzinę, o której zakończysz smarowanie skóry.
    • Pozostaw krem na skórze na 12 godzin. 
    • Jeśli w międzyczasie pójdziesz do toalety, ponownie nasmaruj kremem okolice łonowe. 
    • Również po każdym umyciu rąk konieczne jest ponowne ich nasmarowanie.
  • Załóż czystą piżamę.
  • Przebierz materac, poduszki i kołdrę w czystą pościel. 

Małe dzieci i niemowlęta

  • Posmaruj kremem całą powierzchnię skóry dzieci do 12. roku życia. 
  • Nanieś krem także na ich twarz, skórę głowy (również tam, gdzie rosną włosy) i uszy. Omijaj okolice oczu i ust. 
  • Przy każdej zmianie pieluszki ponownie posmaruj kremem miejsca, które są nią zakryte.

Dzień 9.

  • Możesz teraz wziąć prysznic. 
  • Osusz się czystym ręcznikiem i rozłóż czysty dywanik łazienkowy.
  • Załóż czyste ubranie.
  • Załóż jednorazowe rękawiczki.
  • Ściągnij pościel.
  • Zbierz rzeczy do ostatniego prania (pościel, piżamę, bieliznę) i wypierz je w temperaturze 60°C lub włóż do worków na śmieci, szczelnie je zawiąż i odstaw na 3 dni. 
  • Przechowuj je w osobnym pomieszczeniu, w temperaturze co najmniej 18°C, bo w przeciwnym razie świerzbowce mogą przeżyć dłużej niż 3 dni.
  • Zdejmij jednorazowe rękawiczki i zaślij łóżko czystą pościelą.
  • Odkurz wszystkie rzeczy z tkaniny, których nie można wyprać lub włożyć do worków na śmieci (np. kanapę, fotele, dywany, legowisko dla psa itp.)

Dzień 11.

  • Możesz znów głaskać i przytulać swojego pupila.

Dzień 12.

  • Możesz już wyjąć pranie włożone do worka na śmieci w dniu 8. lub 9.

Dodatkowe rady dotyczące zwalczania świerzbu

  • Wypierz też w temperaturze 60°C maskotki i przytulanki, szlafrok, kapcie, szaliki, chusty, rękawiczki, czapki i etui z materiału na telefon. 
  • Buty z materiału włóż do worka na śmieci, zawiąż go szczelnie i odstaw na 3 dni. Nosząc buty tekstylne zakładaj skarpetki.
  • Odkurz sofę, fotele i dywan.
  • Latem odkurz również fotele samochodowe, jeśli siedziałeś(-aś) na nich z gołymi nogami lub ramionami. 
  • Nie używaj myjki parowej, gdyż para nie zabija świerzbowców.