Naar aanleiding van het onderzoek rondom Tata Steel is er in de Tweede Kamer gesproken of het RIVM ook een onderzoek kan uitvoeren naar de omwonenden van Chemours en de Westerschelde. Voordat het RIVM een onderzoek naar de effecten van de uitstoot van industrie op de gezondheid start, is het nodig om te weten wat de vragen en zorgen van omwonenden zijn. Op die manier wordt duidelijk welk onderzoek meerwaarde kan bieden. Het RIVM is daarom in 2024 een verkenning gestart.

Aanpak

Met deze verkenning wil het RIVM in kaart brengen of onderzoek, en welk onderzoek, kan helpen om vragen en zorgen van omwonenden te beantwoorden. Dat doet het RIVM door:

  1. De vragen, zorgen en behoeften bij omwonenden, werknemers en betrokken overheden in kaart te brengen. Aan de hand hiervan kunnen we bekijken welke kennis er al is en of er nieuwe kennis nodig is om antwoorden te kunnen geven. 
  2. te achterhalen welke meerwaarde een eventueel onderzoek naar de gezondheid rond Chemours (omwonenden en werknemers) en rond de Westerschelde heeft. Daarmee bedoelen we of onderzoek kan helpen om de gezondheid van de omwonenden te verbeteren.
  3. inzicht te geven in de (on)mogelijkheden voor het uitvoeren van onderzoek naar de situatie rond Chemours en/of rond de Westerschelde.

Uitvoering

Het RIVM is in februari 2024 gestart met het verzamelen van informatie over de situatie, vragen en zorgen van omwonenden en werknemers. We doen hiervoor een deskstudie, nemen interviews en vragenlijsten af en organiseren focusgroepen. Het RIVM werkt samen met de betrokken overheden, zoals de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) en gemeente.  

De vragenlijst is in het voorjaar uitgezet bij omwonenden. Deze is verspreid onder deelnemers van bestaande panels van de GGD en via andere kanalen zoals media, gemeenten en huis-aan-huis bladen. In gemeenten rond de Westerschelde hebben 1756 mensen de vragenlijst ingevuld en in de gemeenten rondom Chemours hebben 2601 mensen de vragenlijst ingevuld. Deze vragenlijsten worden nu geanalyseerd en de resultaten worden in augustus gedeeld met de deelnemers van de panels en via de website.  

De vragenlijst bood ook de mogelijkheid voor deelnemers om zich aan te melden voor een groepsgesprek over ideeën en wensen voor mogelijk onderzoek. In de eerste week van juli zijn er 5 avonden met groepsgesprekken gepland in Zeeland. In de tweede week van juli zijn er 5 groepsgesprekken gepland in de omgeving van Chemours. In totaal verwachten we met een paar honderd mensen in gesprek te komen.  

Op basis van de resultaten van deze inventarisatie beschrijft het RIVM of een onderzoek invulling kan geven aan de behoeften die er zijn. Hierbij is de ketenbenadering het uitgangspunt. Deze benadering gaat uit van uitstoot van stoffen door industrie, verspreiding van de stoffen naar de leefomgeving, blootstelling van omwonenden en welke gezondheidseffecten of -risico’s omwonenden daardoor hebben. Naar verwachting publiceert het RIVM na de zomer van 2024 de resultaten van de verkenning. Het ministerie van I&W Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat) besluit daarna of en welk onderzoek eventueel uitgevoerd gaat worden.

Onderzoeken naar PFAS Per- en polyfluoralkylstoffen (Per- en polyfluoralkylstoffen )

Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die door de mens zijn gemaakt. Zij komen van nature niet in het milieu voor. Er zijn zo’n 4000 verschillende soorten PFAS. Voorbeelden van PFAS zijn GenX, PFOA perfluoroctaanzuur (perfluoroctaanzuur ) en PFOS perfluoroctaansulfonaten (perfluoroctaansulfonaten). PFAS kunnen een negatief effect hebben op milieu en gezondheid.

Het RIVM werkt mee aan een Europees verbod op het gebruik en de productie van PFAS. Met het  onderzoeksprogramma PFAS, onderzoekt het RIVM hoe de blootstelling aan PFAS in Nederland omlaag kan.  

Meer informatie en vragen

Heeft u nog vragen over dit onderzoek, of het onderzoeksprogramma PFAS? Neem dan contact op met het RIVM via info@rivm.nl.  Heeft u vragen of zorgen de gezondheid in uw regio? Neem dan contact op met de GGD in uw regio. Met vragen over uw persoonlijke gezondheid kunt u terecht bij de huisarts. Omwonenden van de Westerschelde kunnen veel informatie over PFAS en gezondheid vinden op de website van GGD Zeeland. De website van GGD Zuid-Holland Zuid bevat veel informatie voor omwonenden van Chemours.